تحلیل نقش بازار توافقی در کنترل نوسانات ارزی: فرصت‌ها و چالش‌ها
تحلیل وضعیت نرخ ارز و چالش‌های اقتصادی در ایران: نگاهی به نظرات کارشناسان
به گزارش توانآپ، در یک برنامه تلویزیونی اخیر، مهدی دارابی، کارشناس اقتصادی، به بررسی وضعیت نرخ ارز و چالش‌های اقتصادی کشور پرداخت. او با اشاره به شرایط کنونی اقتصادی ایران، بر این نکته تأکید کرد که در کشوری با موتورهای تورمی فعال، تثبیت نرخ ارز اسمی نه تنها ممکن نیست بلکه می‌تواند به بروز شوک‌های اقتصادی منجر شود. این اظهارات در شرایطی مطرح می‌شود که بانک مرکزی اخیراً تصمیم به تک نرخی کردن ارز گرفته است.
ناترازی‌های اقتصادی و تأثیر آن بر نرخ ارز
دارابی در این برنامه به ناترازی‌های اقتصادی اشاره کرد و گفت: «نرخ اسمی ارز به تغییرات تورم وابسته است و بنابراین باید بر روی تثبیت نرخ حقیقی ارز تمرکز کنیم.» او افزود که در شرایط فعلی، انتظار تثبیت بلندمدت نرخ ارز غیرواقعی است. این ناترازی‌ها، که شامل عدم تعادل در عرضه و تقاضای ارز، افزایش هزینه‌های تولید و مشکلات ساختاری در اقتصاد می‌شود، باعث شده‌اند که نرخ ارز و تورم به صورت همزمان افزایش یابند.
سامانه نیما و چالش‌های آن
دارابی به روند ایجاد سامانه نیما اشاره کرد و توضیح داد که این سامانه از سال ۱۳۹۷ با هدف شفاف‌سازی مبادلات ارزی و تسهیل تبادلات بین بانک‌ها، صادرکنندگان و واردکنندگان راه‌اندازی شد. با این حال، او خاطرنشان کرد که این سامانه به تدریج به ابزاری برای اعمال نرخ‌های دستوری تبدیل شده است. به عنوان مثال، در اوایل سال ۱۳۹۸، سقف نرخ نیما حدود ۷ هزار تومان بود، اما با تغییرات اخیر، این نرخ به حدود ۴۰ هزار تومان رسید.
اختلاف نرخ ارز و تأثیر آن بر بازار
دارابی همچنین به اختلاف ۳۰ درصدی بین نرخ ارز نیما و بازار غیررسمی اشاره کرد و گفت: «این اختلاف باعث ایجاد رانت و صف‌های طولانی برای خرید ارز شده است.» او توضیح داد که واردکنندگان به جای استفاده از ارز برای واردات، از تفاوت نرخ‌ها سود می‌برند که این امر موجب افزایش قیمت کالاها و در نتیجه افزایش تورم غیررسمی شده است. طبق آمارها، نرخ بازار غیررسمی در ابتدای سال جاری به حدود ۶۰ هزار تومان رسید، در حالی که نرخ نیمایی حدود ۴۰ هزار تومان بود.
مداخلات دولت و تأثیر آن بر بازار
دارابی در ادامه به مداخلات دولت در تعیین نرخ ارز اشاره کرد و گفت: «سیاست‌گذاران ابتدا تصمیم می‌گیرند که از سامانه‌ها خارج شوند، اما وسوسه‌ها موجب بازگشت مداخلات قیمتی می‌شود.» او تأکید کرد که بازار توافقی باید ساختار متفاوتی داشته باشد تا بتواند به طور مؤثری نوسانات را کنترل کند.
نتیجه‌گیری
در نهایت، دارابی بر این نکته تأکید کرد که نمی‌توان برای ارز نرخ اسمی تعیین کرد و افزود: «در کشوری که موتورهای تورمی فعال هستند، تثبیت نرخ ارز نه تنها ممکن نیست بلکه ممکن است به تحمیل شوک‌های اقتصادی در آینده منجر شود.» او همچنین خاطرنشان کرد که با ایجاد بازار توافقی جدید، بانک مرکزی می‌تواند ابزارهایی برای مدیریت نوسانات ارز و کاهش دخالت‌های قیمتی فراهم کند.
این تحلیل نشان‌دهنده پیچیدگی‌های موجود در بازار ارز ایران و نیاز به اصلاحات ساختاری در سیاست‌های اقتصادی کشور است. با توجه به شرایط کنونی، ضروری است که سیاست‌گذاران اقتصادی با دقت بیشتری به بررسی عوامل مؤثر بر نوسانات ارزی پرداخته و راهکارهای مؤثری برای کنترل تورم و تثبیت نرخ ارز ارائه دهند. به نقل از صدای بورس
انتهای پیام/