به گزارش توانآپ، بازار ارز تجاری به عنوان یک ابتکار جدید در نظام ارزی کشور، به تازگی فعالیت خود را آغاز کرده است. این بازار که به منظور تسهیل مبادلات ارزی و کاهش نوسانات نرخ ارز ایجاد شده، به خریداران و فروشندگان این امکان را می‌دهد که بر سر نرخ ارز توافق کنند و به صورت مستقیم با یکدیگر معامله نمایند.
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران از تاریخ ۲۴ آذرماه ۱۴۰۲، بازار توافقی ارز را به طور رسمی راه‌اندازی کرد. این اقدام پس از نزدیک به دو سال تلاش برای ایجاد زیرساخت‌های فنی و تکنیکی لازم برای مبادله ارز صورت گرفت. در این بازار، خریداران و فروشندگان می‌توانند بر سر نرخ ارز مورد نظر خود چانه‌زنی کنند و در نهایت به توافق برسند.
پیش از این، به دلیل تحریم‌های اقتصادی و محدودیت‌های ناشی از آن، بازار ارز به مفهوم واقعی خود وجود نداشت و مبادلات ارزی عمدتاً از طریق سامانه نیما و با نرخ‌های اعلامی بانک مرکزی انجام می‌شد. این شیوه با انتقادات زیادی از سوی صادرکنندگان و فعالان بخش خصوصی مواجه بود. صادرکنندگان معتقد بودند که مجبورند ارز خود را به نرخ‌هایی پایین‌تر از نرخ واقعی به واردکنندگان بفروشند، که این امر منجر به کاهش سود آنها می‌شود. همچنین دولت نیز به عنوان بزرگترین دارنده ارز، تمایل داشت که با فروش ارز توسط بانک مرکزی، ریال بیشتری کسب کند تا بتواند هزینه‌های خود را پوشش دهد.
با توجه به این انتقادات، بانک مرکزی تصمیم گرفت که نظام ارزی کشور را به سمتی هدایت کند که نرخ‌ها به صورت توافقی شکل بگیرد. این تصمیم منجر به تشکیل بازار ارز توافقی یا بازار ارز تجاری شد که انتظار می‌رود با ورود شرکت‌های بزرگ مانند پالایشی‌ها، پتروشیمی‌ها و فولادی‌ها به این بازار، عمق بیشتری پیدا کند.
در هفته‌های اخیر، با وجود تعطیلی ادارات، این بازار توانسته است معاملاتی را انجام دهد. اما در کنار آن، بازار غیررسمی ارز نیز تحت تأثیر عوامل روانی و غیربنیادین، نوسانات قابل توجهی را تجربه کرده است. شایعاتی مانند پرواز پهپادهای ایرانی بر فراز آمریکا و فعال شدن مکانیزم «ماشه» تأثیرات منفی بر بازار غیررسمی گذاشته است.
بازار ارز تجاری بر مبنای مبادلات حواله‌ای طراحی شده و پیش‌بینی می‌شود که بانک مرکزی در هفته‌های آینده حجم بالایی از ارز را به بازار عرضه کند تا با نرخ‌سازی‌های بدون پشتوانه مقابله کند. نکته مهم این است که با توافقی شدن بازار ارز، قرار نیست این بازار رها شود؛ بلکه نوسانات باید در حد معقول و منطقی باقی بماند.
این بازار به عنوان نخستین بازار حواله‌ای در کشور، با هدف شفاف‌سازی و حذف رانت ارزی ایجاد شده است. همچنین، امکان تسویه ریالی و ارزی از طریق دو بانک به صورت همزمان نیز یکی دیگر از مزایای این بازار محسوب می‌شود.
طبق آمارها، حجم تجارت کشور در سال گذشته حدود ۷۰ میلیارد دلار بوده است و پیش‌بینی می‌شود که با ورود شرکت‌های بزرگ به بازار ارز تجاری، این بازار بتواند نیازهای ارزی کشور را تأمین کند.
در نهایت، موفقیت بازار ارز تجاری بستگی به همکاری تجار و فعالان اقتصادی دارد. اگر واردکنندگان رسمی بتوانند ارز مورد نیاز خود را از این بازار تأمین کنند و از نرخ‌های غیررسمی تبعیت نکنند، این بازار می‌تواند به عنوان یک ابزار مؤثر در مدیریت نرخ ارز و کاهش نوسانات عمل کند.
به طور کلی، راه‌اندازی بازار ارز تجاری می‌تواند گام مهمی در اصلاح نظام ارزی کشور باشد و انتظار می‌رود که با گذشت زمان، اثرات مثبت آن بر اقتصاد کشور نمایان شود. به نقل از صدای بورس
انتهای پیام/
عاطفه آهنگر
