آیا خودرو دوباره به بورس کالا بازمی‌گردد؟

به گزارش توانآپ، هفته گذشته خبری مهم در حوزه صنعت خودرو منتشر شد که می‌تواند تحولی اساسی در بازار خودرو ایجاد کند. بر اساس این خبر، ایران خودرو موفق به دریافت مجوز فروش محصولات خود در بورس کالا از هیأت پذیرش کالا و اوراق مبتنی بر پذیرش کالا شده است. این خبر امیدواری‌هایی را در میان فعالان بازار و خریداران ایجاد کرده است که ممکن است به زودی شاهد عرضه خودرو در بورس کالا باشیم.

در حال حاضر، تنها خودرویی که مجوز عرضه در بورس کالا را دریافت کرده، وانت آریسان است. اما انتظار می‌رود که در دور دوم، سایر خودروهای سبک این شرکت نیز بتوانند به جمع خودروهای عرضه شده در بورس کالا بپیوندند. طبق اطلاعیه‌ای که از سوی ایران خودرو در سایت کدال سازمان بورس منتشر شده، این شرکت ملزم است ۵۰ درصد از تولید سالانه خود را از طریق بورس کالا عرضه کند. این ۵۰ درصد تولید شامل فروش حداقل ۱۹ هزار دستگاه وانت آریسان خواهد بود و همچنین ایران خودرو باید حداقل یک بار در ماه این محصول را در تابلوی بورس کالا عرضه کند.

عرضه خودرو در بورس کالا یکی از مطالبات جدی خودروسازان و کارشناسان بازار خودرو در دو سال گذشته بوده است. با این حال، این موضوع به مذاق دلالان و شبکه مافیای بازار خوش نمی‌آید و آنها همواره تلاش کرده‌اند تا از تحقق این امر جلوگیری کنند. در سال‌های گذشته، با نفوذ در مدیران دولتی، دلالان توانستند مانع از تحقق این تصمیم مهم شوند. به عنوان مثال، در سال ۱۴۰۱، خودروسازان کشور در نامه‌ای به وزارت صمت اعلام کردند که آماده‌اند تمامی خودروهای تولیدی خود را به بورس بیاورند، اما وزارت صمت با طرح موضوعاتی واهی مانع از ادامه این روند شد و به زودی خودروها از بورس کالا اخراج شدند.

منتقدان آن زمان اعلام کردند که عرضه خودرو در بورس باعث افزایش قیمت‌ها شده است، حال آنکه روند افزایشی قیمت‌ها در بازار به دلایل دیگری نظیر توقف واردات خودروهای خارجی و کاهش قابل توجه تیراژ تولید خودروسازان رخ داده بود. بازار خودرو به محلی برای توزیع رانت‌های بسیار وحشتناک تبدیل شده بود و هیچ‌کس به فکر مهار آن نبود. با این حال، عرضه خودرو در بورس کالا توانست سهم بزرگی از دلالی این بازار را به نفع تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان برگرداند. خودروهای عرضه شده در بورس نسبت به بازار با قیمت‌های مناسب‌تری به فروش می‌رسیدند و قیمت آنها نیز نسبت به قیمت‌های کارخانه بالاتر بود. این روند حدود ۶۰ درصد از مشکل قیمت‌گذاری دستوری صنعت خودرو را پوشش می‌داد و می‌توانست چالش‌های توزیع خودرو که از طریق روش‌های غیرمنطقی مانند قرعه‌کشی پیش می‌رفت را برطرف کند.

با وجود رضایت دو طرف عرضه و تقاضا، سیاست‌گذاران خودرویی جلوی این روند را گرفتند و ایده فروش خودرو از طریق سامانه یکپارچه تخصیص خودرو با مکانیسم نوبت‌دهی را به شرکت‌های خودروساز تحمیل کردند. اما اکنون با تغییر دولت، به نظر می‌رسد که عقلانیتی جدید در حوزه عرضه خودرو از طریق بورس وجود دارد که می‌تواند شرایط را به نفع تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان تغییر دهد. هرچند هنوز بین وزرای اقتصاد و صنعت در این زمینه توافق نظر وجود ندارد، صدور مجوز عرضه خودرو توسط ایران خودرو نویدبخش توافقاتی در سطح سیاست‌گذاران اقتصادی کشور است که می‌تواند به تحقق این هدف منجر شود.

علاوه بر این، شایعاتی مبنی بر حمایت رئیس‌جمهور از عرضه خودرو در بورس کالا نیز وجود دارد. همچنین انتشار برخی اخبار درباره احتمال واگذاری سهام شرکت‌های خودروساز دولتی این شائبه را تقویت کرده که دولت در حال زمینه‌سازی برای خروج از این شرکت‌هاست. برای این منظور، آزادسازی قیمت‌ها و ایجاد زمینه‌های مناسب برای فروش محصولات خودرویی و قیمت‌گذاری‌های بازاری از شروط اصلی است. چراکه تا زمانی که شرکت‌های خودرویی با زیان بالای کنونی روبه‌رو هستند، هر نوع تلاش برای واگذاری سهام این شرکت‌ها به بخش خصوصی نتیجه‌بخش نخواهد بود.

اگرچه دولت اخیراً حدود ۳۰ درصد قیمت خودرو را افزایش داده است، اما این افزایش قیمت با واکنش منفی خریداران روبه‌رو شده است که نشان می‌دهد کشش مناسبی برای آزادسازی قیمت‌ها وجود ندارد. بنابراین، دولت باید همچنان از اهرم بورس کالا برای کاهش اختلاف قیمت خودرو در کارخانه و بازار استفاده کند تا بتواند با کاهش زیان شرکت‌های خودرویی، زمینه را برای عرضه سهام این شرکت‌ها فراهم کند.

در نهایت، انتظار می‌رود که با توجه به تحولات اخیر و تغییرات سیاستی در حوزه صنعت خودرو، شاهد تغییرات مثبت و سازنده‌ای در بازار خودرو باشیم که نه تنها به نفع تولیدکنندگان بلکه به نفع مصرف‌کنندگان نیز خواهد بود. به نقل از صدای بورس

انتهای پیام/