وعده‌های غیرقابل تحقق دولت سیزدهم در زمینه تولید انرژی‌های تجدیدپذیر

به گزارش گروه اقتصادی توانآپ، کمبود سوخت لازم در نیروگاه‌های حرارتی برای تولید برق، ناترازی ۲۰ هزار مگاواتی در فصل تابستان و اتلاف بالای گاز در نیروگاه‌ها به ویژه نیروگاه‌های فرسوده، بخشی از چالش‌هایی است که وابستگی صنعت برق به گاز طبیعی ایجاد کرده است. طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، بیش از ۹۰ درصد تولید برق کشور به سوخت‌های فسیلی مانند گاز، گازوئیل و مازوت وابسته است. بنابراین، در فصول سرد سال که ناترازی گاز افزایش می‌یابد و مانند امسال تأمین سوخت مایع برای نیروگاه‌ها به طور کامل انجام نمی‌شود، تولید برق کشور با مشکلات جدی مواجه می‌شود. لذا، در کنار برنامه‌های بهینه‌سازی و مدیریت مصرف، باید به موضوع افزایش تولید با در نظر گرفتن تنوع در سبد سوخت تولید برق توجه ویژه‌ای شود.

یکی از روش‌های افزایش تنوع سبد سوخت تولید برق، احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر است. در حال حاضر، سهم نیروگاه‌های تجدیدپذیر در کشور حدود ۱.۳ درصد است و طبق هدف‌گذاری برنامه هفتم توسعه، این عدد باید به ۱۰ درصد افزایش یابد. به عبارت دیگر، ظرفیت فعلی نیروگاه‌های تجدیدپذیر ۱۵۲۰ مگاوات است و تا پایان برنامه هفتم توسعه باید ۲۱ هزار مگاوات از تولید برق به نیروگاه‌های تجدیدپذیر اختصاص یابد.

دولت چهاردهم از ابتدای فعالیت خود، بر افزایش ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر تمرکز کرده است. فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت چهاردهم، در صفحه ایکس نوشت: ظرفیت نصب شده تولید برق تجدیدپذیر در ایران که در ابتدای دولت چهاردهم ۱۲۳۱ مگاوات بود، تا پایان آذر ماه با افزایش ۲۸۹ مگاواتی به ۱۵۲۰ مگاوات رسیده است؛ این یعنی افزایش ۲۳ درصدی در تولید کمتر از پنج ماه.

معاون وزیر نیرو نیز در افتتاحیه نمایشگاه بین‌المللی انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق اعلام کرد: ما قصد داریم ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر را تا پایان سال ۱۴۰۳ به ۱۸۰۰ مگاوات برسانیم و همچنین برنامه‌ریزی کرده‌ایم که این عدد تا پایان سال آینده به ۴۸۰۰ مگاوات افزایش یابد.

با این حال، وعده دولت چهاردهم برای تولید ۳۰ هزار مگاوات برق تجدیدپذیر، در شرایطی که زیرساخت‌های لازم و تأمین مالی کافی برای چنین پروژه‌های بزرگی وجود ندارد، به نظر می‌رسد غیرمنطقی و غیرعملی باشد. در حالی که در سال‌های گذشته تنها ۱۵۰۰ مگاوات ظرفیت نیروگاه تجدیدپذیر ایجاد شده است، وعده ساخت ۳۰ هزار مگاوات تا پایان دولت چهاردهم چگونه می‌تواند محقق شود؟

در وضعیتی که وزارت نیرو منابع مالی کافی برای احداث نیروگاه ندارد، به دنبال جذب سرمایه بخش خصوصی برای ساخت نیروگاه به ویژه در بخش تجدیدپذیرها است. بخش خصوصی نیز تمایل زیادی به احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر دارد، اما با موانع جدی مواجه است. یکی از مشکلات اساسی، کمبود زمین مناسب برای نصب و راه‌اندازی تجهیزات است. همچنین، واردات تجهیزات نیز با محدودیت‌هایی مواجه است که شرایط را برای اجرای این پروژه‌ها دشوارتر می‌کند. عدم ثبات در قوانین و مقررات نیز یکی دیگر از عوامل ایجاد چالش برای سرمایه‌گذاران است.

به عنوان مثال، قوانینی مانند «قانون هوای پاک» و ماده ۶۱ «قانون اصلاح الگوی مصرف انرژی» که برای حمایت از توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر تصویب شده‌اند، هنوز به طور کامل اجرایی نشده‌اند و مشخص نیست که اجرای آنها تا چه زمانی ادامه خواهد داشت. از سوی دیگر، محدودیت‌های ارزی نیز فشار زیادی بر واردات تجهیزات نیروگاهی وارد کرده است. با توجه به تحریم‌ها و اولویت‌های ارزی کشور، تأمین ارز برای واردات تجهیزات نیروگاه‌های تجدیدپذیر به یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها تبدیل شده است.

علاوه بر مشکلات قانونی و ارزی، مسئله ارزبری بالای تجهیزات نیروگاهی نیز از دیگر معضلات اساسی است. اگرچه در سال‌های اخیر تلاش‌هایی برای بومی‌سازی برخی از تجهیزات صورت گرفته، اما هنوز هم بخشی از تجهیزات مورد نیاز برای ساخت نیروگاه‌ها باید از کشورهای خارجی وارد شود. این وابستگی به واردات به همراه محدودیت‌های تحریمی، مشکلات این صنعت را تشدید می‌کند.

انتخاب مکان مناسب برای ساخت نیروگاه‌ها نیز یکی دیگر از چالش‌های مهم است. عواملی چون نزدیکی به شبکه توزیع برق، مسطح بودن زمین، دسترسی به جاده‌ها، عدم وجود سایه و گرد و غبار، وجود خاک مناسب و فاصله از مناطق مسکونی و مناطق چهارگانه محیط زیست باید در انتخاب سایت‌های نیروگاهی مد نظر قرار گیرد. این موارد یافتن زمین مناسب برای احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر در بسیاری از مناطق کشور را دشوار و پیچیده می‌سازد. به نقل از دانشجویی

انتهای پیام/