توانآپ 4 1403-11-13 07:18:46 تعرفه‌گذاری تدریجی؛ آغاز مسیر بهینه‌سازی مصرف گاز به گزارش توانآپ؛ یارانه‌های پنهان در ایران شامل بخش‌های مختلفی از جمله انرژی، کالاهای اساسی و خدمات می‌شود. در حوزه انرژی، صندوق بین‌المللی پول در برخی گزارش‌ها برآورد کرده است که یارانه‌های انرژی ایران به حدود ۱۰۰ میلیارد دلار می‌رسد. با این حال، اختلاف در روش‌های محاسبه و معیارهای مختلف منجر به تفاوت در ارقام ارائه‌شده توسط منابع مختلف شده است. این یارانه‌ها که به منظور کاهش محرومیت و توزیع عادلانه منابع طراحی شده‌اند، به دلیل مدیریت ناکارآمد و مصرف بی‌رویه، به هدررفت منابع و فشار بر اقتصاد ملی انجامیده‌اند. بخش عمده‌ای از این یارانه‌ها به پرمصرف‌ها اختصاص می‌یابد، در حالی که اقشار کم‌درآمد و متوسط که به حمایت بیشتری نیاز دارند، سهم کمتری از این منابع دریافت می‌کنند. برای کاهش این نارسایی‌ها، اجرای سیاست‌هایی مانند تعرفه‌گذاری پلکانی و هدفمندسازی یارانه‌ها ضروری است. این رویکرد علاوه بر کاهش مصرف بی‌رویه انرژی، با ارائه سیگنال‌های قیمتی مناسب، پرمصرف‌ها را به کاهش مصرف وادار کرده و عدالت اجتماعی را تقویت می‌کند. همچنین، توسعه و ترویج تجهیزات کم‌مصرف و اصلاح زیرساخت‌های توزیع انرژی از جمله اقداماتی است که می‌تواند بهره‌وری انرژی را بهبود بخشد و فشار مالی بر دولت را کاهش دهد. در همین راستا، با اسماعیل حسینی، عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی و نماینده ناظر در شورای عالی انرژی، گفت‌وگویی داشته‌ایم تا ابعاد مختلف این چالش‌ها و راهکارها، از ضرورت اصلاح ساختار یارانه‌ها تا نقش سیاست‌های قیمتی و غیرقیمتی در مدیریت مصرف انرژی، بررسی شود. اسماعیل حسینی با تأکید بر اهمیت مدیریت مصرف در کاهش ناترازی‌ها، خاطرنشان می‌کند: تعرفه‌گذاری پلکانی گاز یکی از راهکارهای مناسب برای مدیریت مصرف انرژی در کشور است. در حال حاضر، مصرف گاز در ایران به‌صورت بی‌رویه افزایش می‌یابد، به‌ویژه در فصل‌های سرد سال، که این موضوع فشار سنگینی به شبکه‌های تأمین و توزیع گاز و هزینه‌های زیادی به دولت و جامعه تحمیل می‌کند. تعرفه‌گذاری پلکانی می‌تواند با ایجاد انگیزه برای صرفه‌جویی، الگوی مصرف را بهبود بخشد و عدالت اجتماعی را تقویت کند. وی افزود: در مدل پلکانی، مصرف‌کنندگان بر اساس میزان مصرف خود به طبقات مختلف تقسیم می‌شوند. به‌عنوان مثال، مصرف‌کنندگانی که در محدوده استاندارد و معقول انرژی مصرف می‌کنند، تعرفه‌های پایین‌تری پرداخت خواهند کرد، اما آن‌هایی که بیش از نیاز گاز مصرف می‌کنند، هزینه‌های بیشتری پرداخت خواهند کرد. این روش موجب می‌شود افراد کم‌درآمد و متوسط از یارانه‌های انرژی به‌صورت عادلانه‌تری بهره‌مند شوند، در حالی که پرمصرف‌ها هزینه‌های اضافی خود را پرداخت می‌کنند. حسینی در ادامه به تمرکز سیاست‌گذاری‌ها بر پرمصرف‌ها اشاره کرده و گفت: با تعرفه‌گذاری پلکانی گاز برای پرمصرف‌ها، بار هزینه آن‌ها بر دوش کل جامعه و کم‌مصرف‌ها تحمیل نخواهد شد. این سیستم به‌گونه‌ای طراحی شده که مصرف در چارچوب الگوی بهینه با قیمت یارانه‌ای عرضه شود و مصرف خارج از الگو با افزایش تعرفه مواجه شود. قانون هدفمند کردن یارانه‌ها که از چندین سال پیش تصویب شده، به دولت اختیار داده که قیمت‌ها را در چارچوب برنامه اصلاح کند، اگرچه اجرای آن فعلاً از برنامه عقب است. وی در ادامه افزود: یارانه‌های پنهان در ایران که بالغ بر ۱۲۰ میلیارد دلار در سال برآورد می‌شود، در بسیاری از موارد در جاهای مناسب خود هزینه نمی‌شوند. برای مثال، هرچه فرد بیشتر مصرف کند، یارانه بیشتری به او تعلق می‌گیرد. این رویه با فلسفه یارانه‌دهی که با هدف محرومیت‌زدایی و تحقق عدالت اجتماعی طراحی شده، در تضاد است. بنابراین، اصلاح این روند از طریق تعرفه‌گذاری پلکانی مؤثرتر است. حسینی با اشاره به راهکارهای موجود خاطرنشان می‌کند: تعرفه‌گذاری پلکانی، به‌ویژه به‌عنوان راهکاری موقت، سیگنال قیمتی به پرمصرف‌ها ارسال می‌کند تا مصرف خود را کاهش دهند. با این حال، برای بلندمدت نیاز به سیاست‌های جامع‌تر و اصلاحات اساسی داریم. کشور ما از جمله مصرف‌کنندگان بالای انرژی است و برای کاهش مصرف، باید سیاست‌های قیمتی و غیرقیمتی را به‌صورت هم‌زمان پیش ببریم. عضو کمیسیون انرژی تأکید کرد: اصلاح قیمتی زمانی مؤثر است که تجهیزات مناسب صرفه‌جویی به‌راحتی در دسترس مردم قرار گیرد. به‌عنوان مثال، توسعه بخاری‌های کم‌مصرف و افزایش راندمان تولید و توزیع انرژی از جمله اقداماتی است که باید در اولویت قرار گیرد. همچنین، شبکه‌های انتقال و توزیع انرژی باید بهینه شوند تا تلفات کاهش یابد. وی در ادامه اظهار داشت: برای رفع ناترازی انرژی، باید اقدامات جامع انجام شود و تعرفه‌گذاری پلکانی گاز، گام اولیه در مسیر بهینه‌سازی مصرف انرژی است. سیاست‌های قیمتی و غیرقیمتی باید به‌طور متوازن اجرا شوند و بخشی از یارانه‌های پنهان انرژی به تولید تجهیزات کم‌مصرف و بهینه‌سازی انرژی اختصاص یابد. این اقدامات جزو برنامه‌های شرکت ملی گاز بوده و می‌تواند در بلندمدت به پایداری و کاهش مصرف انرژی منجر شود. به نقل از بورس امروز انتهای پیام/ بازگشت
