دونالد ترامپ، کمتر از دو هفته پس از به قدرت رسیدن مجدد در آمریکا، اقدام به اجرای یکی از مهمترین وعده‌های انتخاباتی خود در زمینه افزایش تعرفه‌های تجاری نمود. وی تعرفه واردات کالا از کانادا و مکزیک را به میزان 25 درصد افزایش داد و همچنین تعرفه واردات از چین را 10 درصد بیشتر کرد.
این سیاست به زودی علیه اتحادیه اروپا و حتی انگلستان، که به عنوان متحد سنتی آمریکا شناخته می‌شود، اعمال خواهد شد و ترامپ به‌وضوح بر اجرای این سیاست اقتصادی تاکید کرده است. همچنین، تعرفه‌هایی علیه برخی از قدرت‌های نوظهور اقتصادی مانند هند، برزیل، شیلی و ترکیه نیز در دستور کار ترامپ قرار دارد.
این اقدام ترامپ در شرایطی صورت می‌گیرد که اتحادیه اروپا و کشورهای مذکور در سال‌های اخیر به عنوان متحدان راهبردی آمریکا در نظام جهانی سرمایه‌داری به شمار می‌روند. رویکرد ترامپ که تحت عنوان سیاست "اول آمریکا" شناخته می‌شود، با واکنش‌های تند از سوی رهبران و جریان‌های سیاسی و اقتصادی کشورهای هدف مواجه شده و وعده اقدام متقابل علیه آمریکا را به دنبال داشته است.
آینده مناسبات اقتصادی و سیاسی جهانی در سایه سیاست‌های تجاری دولت ترامپ چندان روشن نیست، اما آنچه که در حال حاضر مشخص است، آغاز یک جنگ جهانی تعرفه‌ای است. جنگی که در دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ بیشتر محدود به چین و اتحادیه اروپا بود، اما در دوره جدید به یک جنگ جهانی تبدیل شده است که شامل بسیاری از شرکای تجاری اصلی آمریکا می‌شود.
این جنگ نه تنها فشارهای اقتصادی و تجاری به قدرت‌های بزرگ اقتصادی را افزایش می‌دهد، بلکه به سازمان جهانی تجارت، که نماد نظام جهانی سرمایه‌داری است، نیز آسیب می‌زند و زمینه تضعیف آن را فراهم می‌آورد.
سناریوی بدترین حالت برای این شرایط، خروج آمریکا از سازمان جهانی تجارت است که می‌تواند پایان تلخی برای این سازمان باشد. از سوی دیگر، سناریوی کمتر بدبینانه این است که این سیاست‌های تعرفه‌ای در واقع یک اقدام کوتاه‌مدت برای وادار کردن کشورها به اصلاح سیاست‌های اقتصادی و تجاری خود در قبال آمریکا باشد.
با توجه به این دیدگاه، سیاست‌های تعرفه‌ای ترامپ اگرچه جهانی هستند، اما به صورت هوشمند و هدفمند اجرا می‌شوند و هدف آنها احیای قدرت اقتصادی آمریکا در سطح جهانی است. با این حال، واضح است که این سیاست‌ها به رشد اقتصادی کشورهای هدف، به ویژه متحدان راهبردی آمریکا، آسیب می‌زند و در نهایت بر رشد اقتصاد جهانی تاثیر منفی خواهد گذاشت.
در این شرایط، کشورهای در حال توسعه و برخی قدرت‌های نوظهور اقتصادی که هدف مستقیم این سیاست‌ها نیستند، بیشترین آسیب را خواهند دید. به همین دلیل، می‌توان سیاست‌های تعرفه‌ای ترامپ را به معنای واقعی یک جنگ جهانی تعرفه تعبیر کرد.
بدین ترتیب، این سوال مطرح می‌شود که واکنش‌ها به این جنگ تجاری چگونه خواهد بود. آیا نظام جهانی سرمایه‌داری در برابر سیاست‌های قدرتمندانه آمریکا بی‌تفاوت خواهد بود یا اینکه اقداماتی در جهت مقابله با این سیاست‌ها صورت خواهد گرفت؟ این سوالات در نوشتارهای بعدی به تفصیل بررسی خواهد شد. به نقل از عصر ایران
انتهای پیام/
عاطفه آهنگر
