گزارش هشداردهنده بانک جهانی از بحران آب جهانی و ظهور ابرخشکی‌ها در چهار قاره

بانک جهانی در تاریخ چهارم نوامبر 2025 میلادی کتابی با عنوان "خشک‌شدن قاره‌ای: تهدیدی برای آینده مشترک ما" منتشر کرد که به بحران آب جهانی در دو دهه اخیر می‌پردازد. بر اساس این گزارش زمین به‌طور سالانه 324 میلیارد مترمکعب آب شیرین را از دست می‌دهد که معادل نیاز سالانه 280 میلیون نفر است. ذخایر آب شیرین در سطح جهانی در دو دهه گذشته به‌طور متوسط 3 درصد از منابع تجدیدپذیر سالانه کاسته شده و در مناطق خشک این کاهش به 10 درصد رسیده است.

تحقیقات انجام‌شده با استفاده از ماهواره‌های GRACE و مدل‌های جدید نشان دهنده گسترش مناطق خشک و شکل‌گیری «ابر‌خشکی‌های قاره‌ای» در آمریکای شمالی آسیا شمال آفریقا و اروپا است.

دلایل اصلی خشکی قاره‌ای به چهار مورد عمده تقسیم می‌شود: 1- گرمایش جهانی: افزایش تبخیر و تغییر در چرخه‌های بارش. 2- تغییرات کاربری زمین: جنگل‌زدایی توسعه شهری و آبیاری بی‌رویه که موجب افت سطح آب‌های زیرزمینی می‌شود. 3- مدیریت نادرست آب و قیمت‌گذاری نادرست: قیمت پایین آب کشاورزی و سوخت منجر به استخراج بی‌رویه منابع زیرزمینی شده است. 4- ضعف در مدیریت یکپارچه منابع آب: کشورهایی که مدیریت ضعیفی دارند دو تا سه برابر سریع‌تر از دیگر کشورها ذخایر آبی خود را از دست می‌دهند.

در فاصله سال‌های 2000 تا 2019 مصرف جهانی آب 25 درصد افزایش یافته و یک‌سوم این افزایش در مناطق در حال خشک‌شدن بوده است. بخش کشاورزی مسئول 98 درصد از مصرف آب جهانی است. در مناطق خشک حدود یک‌چهارم کشاورزی دیم و یک‌سوم کشاورزی آبی با کارایی پایین انجام می‌گیرد. کشت محصولات آب‌بر مانند برنج گندم پنبه ذرت و نیشکر به‌ویژه برای صادرات بحران آب را تشدید کرده است.

انحراف یک انحراف معیار در کاهش ذخایر آب موجب افزایش 27 درصدی احتمال وقوع آتش‌سوزی‌های طبیعی و در مناطق با تنوع زیستی بالا تا 50 درصد خواهد شد. از میان 36 منطقه اصلی تنوع زیستی جهان 17 منطقه به‌طور مداوم با کاهش منابع آب مواجه‌اند.

پیشنهادات سیاستی بانک جهانی در انتهای کتاب شامل سه محور اصلی هستند: 1- مدیریت تقاضا: افزایش بهره‌وری آب محدود کردن برداشت آب و آموزش عمومی. 2- افزایش عرضه: بازیافت آب استفاده از آب‌شیرین‌کن‌ها و افزایش ذخایر طبیعی و مصنوعی. 3- بهبود تخصیص آب: تقسیم عادلانه و کارآمد منابع میان بخش‌های مختلف.

به نقل از بانک جهانی دلایل اصلی خشکی قاره‌ای و کمبود منابع آب در جهان شامل موارد فوق است که می‌تواند به تهدیدی جدی برای آینده بشر تبدیل شود. به نقل از الف

انتهای پیام/