بررسی دلایل اصلی نوسانات اخیر بازار ارز و احتمال تکرار کاهش ارزش دلار تا اکتبر 2023
به گزارش اقتصادی توانآپ، نرخ دلار در بازار آزاد همواره در آستانه سال جدید میلادی با نوسانات قابل توجهی روبرو می‌شود. این نوسانات به ویژه به دلیل افزایش تقاضای تسویه ارزی از سوی فعالان اقتصادی است که به دنبال تأمین ارز مورد نیاز خود برای تسویه حساب‌های مالی و تجاری هستند. در یک سال و نیم اخیر، تنش‌های سیاسی متعددی نیز بر بازار ارز تأثیر گذاشته است که باید به آن توجه ویژه‌ای داشت. با این حال، فشار تقاضای ارز در ماه‌های منتهی به سال جدید میلادی، عامل اصلی نوسانات ارزی محسوب می‌شود.
تجربه سال‌های گذشته نشان می‌دهد که این روند نوسانی در بازار ارز به صورت مکرر تکرار شده است. به عنوان مثال، در زمستان سال 1401، نرخ دلار به بالای 60 هزار تومان رسید، اما پس از مدتی و در اسفند همان سال، این نرخ به کانال 45 هزار تومانی کاهش یافت. در سال 1402 نیز شاهد تکرار این روند بودیم؛ نرخ دلار از محدوده 50 هزار تومان که چندین ماه در آن تثبیت شده بود، به بالای 60 هزار تومان افزایش یافت. با این حال، تنش‌های سیاسی در پایان سال و حمله رژیم صهیونیستی به کنسولگری ایران در دمشق در فروردین ماه سال 1403، مانع از کاهش نرخ‌ها شد و دلار به روند صعودی خود ادامه داد و حتی به بالای 70 هزار تومان رسید. اما پس از پاسخ محکم ایران به این اقدام (عملیات وعده صادق 1) در 26 فروردین‌ماه 1403، نرخ دلار به شدت کاهش یافت و به کانال 57 هزار تومانی رسید.
نوسانات ارزی در آستانه سال نوی میلادی از سال 1401 تاکنون تحت تأثیر دو عامل اصلی قرار دارد: اول، فشار تقاضای تسویه ارزی فعالان اقتصادی و دوم، تحولات سیاسی و اقتصادی منطقه. در روزهای اخیر، نرخ دلار که از ابتدای سال در محدوده 60 تا 64 هزار تومان تثبیت شده بود، روند افزایشی به خود گرفته و به بالای 76 هزار تومان رسیده است. کارشناسان اقتصادی برای این نوسانات اخیر سه دلیل اصلی مطرح کرده‌اند.
اولین دلیل، فشار تقاضای تسویه ارزی فعالان اقتصادی در آستانه سال نوی میلادی است که هر ساله تکرار می‌شود. دومین دلیل، تنش‌های سیاسی و تحولات مهم منطقه‌ای است که شامل تحولات سوریه و تهدیدات آمریکا و اسرائیل می‌شود. همچنین نزدیک شدن به زمان حضور ترامپ در کاخ سفید نیز بر جو روانی بازار تأثیرگذار بوده است. سومین دلیل، افزایش نرخ نیمایی است که سیگنالی برای بازار ارز آزاد ارسال کرده و موجب افزایش نرخ دلار شده است. با این حال، برخی کارشناسان معتقدند که این تصمیم برای شرایط فعلی اقتصاد کشور یک اقدام ضروری بوده و افزایش قیمت‌ها ارتباطی با افزایش سقف نرخ نیمایی ندارد.
مجید شاکری، تحلیلگر مسائل اقتصادی، در پاسخ به این پرسش که آیا افزایش نرخ دلار به علت راه‌اندازی بازار ارز تجاری و حذف نیماست، بیان کرد: "این گزاره درست نیست و افزایش نرخ دلار در بازار آزاد به علت نزدیکی به انتهای سال میلادی است؛ زیرا در پایان سال میلادی تقاضا برای تسویه افزایش پیدا می‌کند که این باعث رشد نرخ دلار می‌شود." بنابراین، نباید این افزایش قیمت را به حذف نیما و راه‌اندازی بازار ارز تجاری نسبت داد.
با توجه به تجارب گذشته درباره نوسانات نرخ ارز در آستانه سال نوی میلادی و همچنین خبرهای منتشر شده مبنی بر آغاز مداخله سنگین بازار ساز با تزریق درهم، دلار و تتر از روز دوشنبه، به نظر می‌رسد نوسانات اخیر نیز پایدار نبوده و احتمال دارد که با کاهش فشار تقاضای ناشی از تسویه ارزی فعالان اقتصادی در روزهای آینده و از بین رفتن جو روانی مسائل سیاسی، شاهد ریزش مجدد نرخ دلار مانند موارد گذشته باشیم.
این تحلیل‌ها نشان‌دهنده پیچیدگی‌های بازار ارز و تأثیرات متقابل عوامل اقتصادی و سیاسی بر نوسانات ارزی است که نیازمند توجه و بررسی دقیق‌تر از سوی فعالان اقتصادی و سیاست‌گذاران می‌باشد. به نقل از تسنیم
انتهای پیام/