۵۷ درصد از بازار بدهی در کنترل بانک مرکزی و بانک‌ها قرار دارد
به گزارش اقتصادی توانآپ، داده‌های ارائه شده در گزارش بازار بدهی کارگزاری فیروزه آسیا نشان می‌دهد که به دلیل اعمال سیاست‌های انقباضی دولت‌ها، بازار اوراق بدهی در سال‌های اخیر به طور قابل توجهی توسعه یافته است. این توسعه نه تنها به تأمین مالی پایدار دولت و شرکت‌ها کمک می‌کند، بلکه می‌تواند تأثیرات مثبتی بر روی کل اقتصاد کشور داشته باشد.
مزایای توسعه بازار بدهی
گسترش بازار بدهی از چندین جنبه حایز اهمیت است. یکی از مزایای اصلی آن، فراهم کردن راهی برای تأمین مالی پایدار است. به عنوان مثال، دولت می‌تواند با انتشار اوراق قرضه، منابع لازم برای پروژه‌های زیرساختی یا جبران کسری بودجه خود را تأمین کند. این روش تأمین مالی به جای استقراض مستقیم از بانک مرکزی، می‌تواند از افزایش پایه پولی و نقدینگی جلوگیری کند و در نتیجه فشار تورمی را کاهش دهد. بر اساس آمارهای منتشر شده، در سال 2022، نرخ تورم در کشورهایی که از بازار بدهی به طور مؤثر استفاده کرده‌اند، به طور متوسط 2 تا 3 درصد کمتر از کشورهایی بوده است که وابسته به استقراض از بانک مرکزی بودند.
از سوی دیگر، با افزایش حجم بازار بدهی، وابستگی به نظام بانکی کاهش می‌یابد. این امر به دولت و شرکت‌ها این امکان را می‌دهد که از منابع مالی غیر بانکی نیز بهره‌برداری کنند. به عنوان مثال، در کشورهای پیشرفته، شرکت‌ها به راحتی می‌توانند اوراق قرضه شرکتی منتشر کنند و از این طریق سرمایه‌گذاری‌های خود را تأمین کنند. این موضوع فشار بر سیستم بانکی را کاهش می‌دهد و به بهبود سلامت بانک‌ها و کاهش احتمال بحران بانکی کمک می‌کند.
تأثیرات بلندمدت بر هزینه تأمین مالی
در صورت گسترش ادامه‌دار بازار بدهی، شرکت‌ها قادر خواهند بود اوراقی متناسب با نیاز خود منتشر کنند. این روند در بلندمدت به کاهش هزینه تأمین مالی شرکت‌ها منجر خواهد شد. طبق تحقیقات انجام شده، شرکت‌هایی که از بازار بدهی بهره‌برداری کرده‌اند، توانسته‌اند هزینه‌های تأمین مالی خود را تا 15 درصد کاهش دهند.
مهم‌ترین مزیت افزایش حجم بازار بدهی، افزایش شفافیت و کارایی اقتصادی است. انتشار اوراق بدهی معمولاً با الزامات افشای اطلاعات مالی همراه است که باعث افزایش شفافیت مالی در بازار می‌شود. این شفافیت نه تنها به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا تصمیمات بهتری بگیرند، بلکه موجب افزایش اعتماد عمومی به بازارهای مالی نیز می‌شود.
ساختار بازار بدهی
بازار بدهی عموماً در قالب زیر دسته‌بندی می‌شود:
-
بازار سرمایه: این بازار شامل خرید و فروش اوراق قرضه یا اوراق بهادار با سررسید بیشتر از یک سال است. بازار سرمایه خود به دو بخش اولیه و ثانویه تقسیم می‌شود. در بازار اولیه، عرضه و فروش اوراق بهادار برای اولین بار انجام می‌شود و در بازار ثانویه، دارایی‌هایی که ابتدا در بازار اولیه عرضه شده‌اند، مورد خرید و فروش قرار می‌گیرند.
-
بازار پول: این بازار برای دادوستد پول و دیگر دارایی‌های مالی جانشین نزدیک پول است که سررسید کمتر از یک سال دارند. بازار پول به عنوان بازاری با ویژگی اندک بودن ریسک عدم پرداخت و نقدشوندگی بالا شناخته می‌شود.
-
بازار کالا: این بازار سازمان‌یافته‌ای است که کالاهای مختلف مانند گندم، ذرت و فلزات با ارزش در آن معامله می‌شوند. بخش عمده‌ای از معاملات در این بورس به منظور خرید، فروش و تحویل در آینده صورت می‌گیرد.
رتبه‌بندی اوراق
رتبه‌بندی اوراق بدهی (مانند اوراق قرضه) به ارزیابی توانایی یک صادرکننده اوراق بدهی برای بازپرداخت اصل و سود این اوراق اشاره دارد. این رتبه‌بندی‌ها معمولاً توسط آژانس‌های اعتبارسنجی انجام می‌شوند و می‌توانند به سرمایه‌گذاران کمک کنند تا ریسک مرتبط با خرید اوراق را ارزیابی کنند.
شاخص کل صکوک فرابورس
شاخص کل صکوک فرابورس ایران یا شاخص اوراق بدهی، نشانگری است که میزان بازده سرمایه‌گذاری در اوراق بدهی را نشان می‌دهد. میزان بازده در این اوراق از دو بازده قیمت و بازده بهره تشکیل می‌شود. این شاخص با استفاده از میانگین وزنی محاسبه می‌شود، به طوری که وزن هر ورقه بدهی معادل حجم انتشار آن است. همچنین شاخص بدهی انواع مختلفی مانند شاخص اسناد خزانه اسلامی فرابورس ایران و شاخص اوراق دولتی فرابورس ایران دارد.
در نهایت، توسعه بازار بدهی نه تنها به تأمین مالی پایدار کمک می‌کند بلکه موجب افزایش شفافیت و کارایی اقتصادی نیز خواهد شد. این امر نیازمند همکاری نزدیک بین دولت، نهادهای مالی و سرمایه‌گذاران است تا بتوانیم از تمامی مزایای این بازار بهره‌برداری کنیم. به نقل از تسنیم
انتهای پیام/