الف 3 1403-12-26 18:51:00 دزدی فرهنگی اردوغان و علی‌اف از میراث ایران به گزارش توانآپ، ایران به عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان منابع انرژی در جهان، سهم قابل توجهی از مصرف داخلی و صادرات گاز را در اختیار دارد. با این حال، مصرف بی‌رویه و غیر اصولی گاز در برخی حوزه‌ها، به ویژه در گلخانه‌های مناطق سردسیر شمالی کشور، به یک بحران جدی تبدیل شده است که این امر به هدررفت منابع ملی منجر می‌شود. یکی از دلایل اصلی این بحران، جانمایی نادرست گلخانه‌ها در مناطق سردسیر و استفاده از انرژی‌های فسیلی ارزان قیمت به ویژه گاز طبیعی است که موجب مصرف بی‌رویه انرژی در این واحدهای کشاورزی می‌شود. کشورهای همسایه مانند ترکیه و آذربایجان با سرمایه‌گذاری در گلخانه‌های شمال غرب ایران، از این رانت انرژی بهره‌برداری کرده و محصولاتی مانند خیار و گوجه‌فرنگی تولید و به کشورهای خود صادر می‌کنند، که این موضوع به از دست رفتن بخشی از ذخایر گازی ایران منجر می‌شود. گزارش‌های شرکت ملی گاز حاکی از آن است که در اوج سرما، مصرف گاز گلخانه‌ها تا هشت برابر بیشتر از اوج گرما افزایش می‌یابد. این مصرف بی‌رویه گاز، عمدتاً به دلیل موقعیت جغرافیایی این گلخانه‌ها در مناطق شمال غرب و سردسیر است که به جای مناطق جنوبی و گرمسیر ساخته شده‌اند. انتخاب نادرست محل ساخت این گلخانه‌ها نیاز به مصرف گاز برای گرمایش را به طرز قابل توجهی افزایش می‌دهد و در نتیجه، منابع گازی کشور هدر می‌رود. از سوی دیگر، مصوبه جدید دولت که به کاهش یارانه انرژی به گلخانه‌ها پرداخته بود، به دلیل فشار و لابی‌های سنگین صاحبان این واحدها در حال تغییر است، که این مسئله نشان‌دهنده ضعف در سیاست‌گذاری و نظارت بر مصرف انرژی است. در حال حاضر، دولت مبلغ قابل توجهی یارانه برای تأمین گاز گلخانه‌ها تخصیص می‌دهد. طبق آمار شرکت ملی گاز، میانگین تعرفه گاز برای گلخانه‌ها در سال ۸۱.۸ تک تومان به ازای هر متر مکعب بوده و سالانه حدود ۶.۳ هزار میلیارد تومان یارانه انرژی به این واحدها اختصاص می‌یابد. با وجود اینکه طبق آمار وزارت جهاد کشاورزی، سطح زیرکشت گلخانه‌ای کشور به ۲۴ هزار هکتار رسیده و پیش‌بینی می‌شود که این میزان تا پایان برنامه هفتم توسعه دو برابر شود، اما این رشد بدون توجه به مکان‌یابی صحیح و بهینه‌سازی مصرف انرژی می‌تواند پیامدهای منفی زیادی داشته باشد. مصرف بی‌رویه گاز به کاهش ذخایر گازی کشور منجر می‌شود. مسئله دیگر، نحوه استفاده از انرژی ارزان در این گلخانه‌هاست. ترکیه و آذربایجان با بهره‌گیری از این انرژی ارزان به تولید محصولات کشاورزی پرداخته و به صادرات آن‌ها می‌پردازند. در حالی که ایران باید برای تأمین نیازهای داخلی خود تلاش کند و به جای اینکه دیگر کشورها از این رانت انرژی بهره‌برداری کنند، باید سرمایه‌گذاری‌های داخلی برای بهینه‌سازی مصرف انرژی و کاهش وابستگی به منابع فسیلی انجام دهد. در این راستا، راهکارهایی برای اصلاح این وضعیت باید در نظر گرفته شود که شامل موارد زیر است: بازنگری در مکان‌یابی گلخانه‌ها: ایجاد گلخانه‌ها در مناطق گرمسیر جنوب کشور می‌تواند مصرف گاز را تا ۴۰ برابر کاهش دهد. استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر: بهره‌گیری از منابع انرژی تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی و بادی می‌تواند نیازهای گرمایشی و برق گلخانه‌ها را تأمین کند. ترویج فناوری‌های نوین در بهینه‌سازی مصرف انرژی: استفاده از سیستم‌های هوشمند برای مدیریت مصرف انرژی در گلخانه‌ها می‌تواند به کاهش مصرف گاز و صرفه‌جویی در هزینه‌ها کمک کند. اعمال سیاست‌های دقیق‌تر برای صادرات انرژی: نیاز به نظارت‌های سختگیرانه‌تر بر صادرات گاز است تا کشورهایی که از رانت انرژی ایران بهره‌برداری می‌کنند، ملزم به پرداخت هزینه‌های معقول برای این منابع باشند. در نهایت، اگر ایران بتواند در مصرف منابع گازی خود بهینه‌سازی‌های لازم را انجام دهد و از ظرفیت‌های دیگر انرژی بهره‌برداری کند، می‌تواند علاوه بر صرفه‌جویی در مصرف انرژی، زمینه را برای تأمین نیازهای داخلی و حتی صادرات پایدار محصولات کشاورزی فراهم کند. به نقل از الف انتهای پیام/ منبع: الف بازگشت
