ایجاد سبد مالی بهینه؛ کلید دستیابی به رشد ۸ درصدی اقتصاد ایران

توانآپ؛ گروه اقتصاد _ علی فروزان فر؛ تأمین مالی به عنوان عامل محرک رشد و توسعه اقتصادی، همواره یکی از چالش‌های اصلی کشورهای مختلف بوده است. در شرایطی که اقتصاد ایران با موانعی همچون تحریم‌ها، نااطمینانی‌های سیاسی و وابستگی به درآمدهای نفتی روبه‌روست، انتخاب الگوی مناسب تأمین مالی می‌تواند به تسهیل مسیر رشد پایدار کمک کند. مهدی منصوری بی دکانی، استاد دانشگاه، اقتصاددان و تحلیلگر اقتصادی، در گفت‌وگویی با توانآپ به بررسی انواع مدل‌های کلیدی در تأمین مالی پرداخت؛

وی به تحلیل نقش مدل‌های مختلف تأمین مالی در رشد اقتصادی پرداخته و تأکید کرد: انتخاب سبد بهینه تأمین مالی دولت (از روش‌های مبتنی بر سرمایه و بدهی تا مدل‌های نوین مانند تأمین مالی بیمه‌ای و مالی اسلامی) موضوعی تخصصی و مؤثر بر متغیرهای کلان اقتصادی است.

او با اشاره به شش مدل اصلی تأمین مالی، از بیمه‌های زندگی و تکافل به عنوان ابزاری کارآمد برای هدایت نقدینگی به سمت سرمایه‌گذاری‌های مولد یاد کرد و بر لزوم اصلاح ساختارهای قانونی و تقویت شفافیت برای جذب سرمایه‌گذاری تأکید کرد. این گفت‌وگو به بررسی مزایا، چالش‌ها و تأثیرات هر یک از این مدل‌ها بر رشد اقتصادی می‌پردازد.

این استاد اقتصاد بیان کرد: تأمین مالی فرآیند تخصیص و هنر بسیج منابع مالی (اعم از داخلی و خارجی، بدهی و سرمایه) به منظور حمایت از فعالیت‌های اقتصادی، پروژه‌ها یا تعهدات یک سازمان است که افزایش کارایی سرمایه‌گذاری را نیز حائز اهمیت می‌سازد.

منصوری بی دکانی ادامه داد: در ادبیات اقتصادی تأمین مالی پایدار به عنوان یکی از ابزارهای کلیدی برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار شناخته می‌شود. هدف اصلی از تأمین مالی پایدار، انتخاب ترکیبی از منابع مالی است که هزینه‌های مالی را به حداقل برساند.

وی افزود: توجه به این نکته حائز اهمیت است که بازده روش‌های مختلف تأمین مالی دولت در یک اقتصاد یکسان نیست و اتخاذ روش‌های متفاوت می‌تواند متغیرهای کلان اقتصادی نظیر رشد اقتصادی را به شیوه‌های مختلف تحت تأثیر قرار دهد. لذا یافتن راهبرد ویژه‌ای که سبد بهینه تأمین مالی دولت در یک اقتصاد چگونه باشد، دارای ظرایف و اهمیت خاصی است.

او در ادامه گفت: من در درس‌هایی مانند اقتصاد مهندسی یا مدیریت مالی معمولاً مدل‌های تأمین مالی را به شش مدل تقسیم‌بندی می‌کنم.

مدل‌های تأمین مالی مبتنی بر سرمایه

این استاد اقتصاد با بیان لزوم معرفی اجمالی این مدل‌ها برای آشنایی هر چه بیشتر خوانندگان، گفت: اولین مدل تأمین مالی، مدل‌های تأمین مالی مبتنی بر سرمایه است. به دلیل وجود ابزارهای مختلف، این مدل را به طور خلاصه توضیح می‌دهم. در این شکل از مدل‌های تأمین مالی، شما به جای قرض گرفتن پول، بخشی از مالکیت (سهام) یا حقوق آینده کسب و کار خود را می‌فروشید. به عبارت دیگر، شما سرمایه‌گذار را در سود و زیان خود شریک می‌کنید. از مزایای این روش می‌توان به عدم ایجاد بدهی، تقسیم ریسک و افزایش اعتبار اشاره کرد. ابزارهای این مدل شامل سهام عادی، سهام ممتاز، صندوق سرمایه‌گذاری خطرپذیر و تأمین مالی جمعی است.

مدل مبتنی بر بدهی

او در ادامه افزود: دومین مدل تأمین مالی، مدل مبتنی بر بدهی است. در این حالت، برای تأمین مالی مورد نیاز خود از منابع دیگران مانند بانک‌ها، مؤسسات مالی یا سرمایه‌گذاران وام دریافت می‌کنید و متعهد می‌شوید که اصل مبلغ را به همراه سود آن در زمان مشخصی بازپرداخت کنید. از مزایای این مدل می‌توان به حفظ مالکیت کسب و کار اشاره کرد. با این حال، معایب آن شامل تعهد به بازپرداخت اصل و بهره حتی در صورت عدم سودآوری کسب و کار و نیاز به وثیقه است.

این تحلیلگر اقتصادی همچنین بیان کرد: بخش دیگری از تأمین مالی مبتنی بر بدهی شامل دولت است که مفهوم آن تأمین مالی از طریق استقراض دولت از منابع داخلی یا خارجی است. این شامل انتشار اوراق قرضه و وام‌های سازمان‌های بین‌المللی نیز می‌شود.

وی گفت: تأمین مالی از طریق بدهی‌های دولتی می‌تواند در کوتاه‌مدت به تحریک تقاضا و افزایش رشد اقتصادی کمک کند، اما در بلندمدت ممکن است پیامدهای منفی به همراه داشته باشد.

استاد اقتصاد دانشگاه افزود: در چنین شرایطی، دولت‌ها معمولاً درآمدهای مالیاتی خود را افزایش می‌دهند تا وابستگی به بدهی را کاهش دهند، اما بهتر است مدل حکمرانی خود را بهبود بخشند.

مدل‌های تأمین مالی داخلی

منصوری بی دکانی گفت: سومین مدل تأمین مالی، مدل‌های تأمین مالی داخلی است که به استفاده از منابع مالی درون‌سازمانی برای تأمین مالی پروژه‌ها اشاره دارد. این مدل به‌ویژه در شرایطی که دسترسی به منابع خارجی محدود است، اهمیت دارد.

او ادامه داد: ارکان کلیدی تأمین مالی داخلی شامل مولدسازی، مدیریت موجودی، افزایش کارایی و بهره‌وری و بهبود وصول مطالبات است.

این استاد اقتصاد همچنین نسبت به نقش نظام بانکی در تأمین مالی داخلی اشاره کرد و افزود: با ارائه تسهیلات به بخش‌های تولیدی، بانک‌ها می‌توانند به افزایش کارایی و بهره‌وری کمک کنند.

مدل‌های تأمین مالی بیمه‌ای

منصوری بی دکانی گفت: چهارمین مدل تأمین مالی، مدل‌های تأمین مالی بیمه‌ای است که به استفاده از ابزارهای بیمه‌ای برای مدیریت ریسک‌های مالی اشاره دارد. این مدل می‌تواند به کاهش عدم قطعیت‌ها و افزایش اطمینان سرمایه‌گذاران کمک کند.

تحلیلگر اقتصادی توانآپ در پایان تاکید کرد: با توسعه بیمه‌های زندگی و تکافل، می‌توان نظام تأمین مالی را به سمت سرمایه‌گذاری‌های مولد هدایت کرد و از ورود نقدینگی به بازارهای سفته‌بازانه جلوگیری کرد.

وی در پایان گفت: لازم به ذکر است که برای اولین بار در سال ۱۳۴۳ امام خمینی (ره) در کتاب تحریر الوسیله مساله تکافل را مطرح کردند. به نقل از مهر

انتهای پیام/