کاهش ۵۰ درصدی حداقل دستمزد دلاری در ۱۴ سال اخیر

به گزارش توانآپ، براساس محاسبات انجام شده، حداقل دستمزد دلاری کارگران که در سال ۹۱ به حدود ۳۰۰ دلار می‌رسید، در سال ۱۴۰۴ به زیر ۱۵۰ دلار کاهش یافته و تقریباً به نصف رسیده است. به این ترتیب، می‌توان گفت قدرت خرید کارگران ایرانی در این بازه زمانی با افت قابل توجهی مواجه شده است.

تحقیقات نشان می‌دهد که حداقل دستمزد دلاری در دو دوره خاص، کاهش محسوس را تجربه کرده است. به عبارتی، در سال‌های ۹۲ و ۹۸ این افت قابل مشاهده بوده است. همچنین در بازه زمانی سال‌های ۹۳ تا ۹۷، حداقل دستمزد دلاری روندی صعودی داشته است. محاسبات حداقل دستمزد دلاری بر اساس میانگین نرخ دلار در هر سال انجام می‌شود.

توضیحاتی درباره حداقل دستمزد در ایران حداقل دستمزد در ایران، عددی است که شورای عالی کار هر ساله برای حمایت از معیشت کارگران مشخص می‌کند. این رقم بر اساس ماده ۴۱ قانون کار و با توجه به دو عامل اصلی نرخ تورم و سبد معیشت خانوار تعیین می‌شود. هدف از تعیین حداقل دستمزد، تأمین حداقل ضروریات زندگی کارگران و جلوگیری از کاهش قدرت خرید آنان در مقابل تورم است.

فرایند تعیین حداقل دستمزد از طریق مذاکرات سه جانبه میان نمایندگان دولت، کارگران و کارفرمایان صورت می‌گیرد. در این مذاکرات، نرخ تورم سالانه و هزینه‌های زندگی یک خانوار متوسط (معمولاً ۳.۳ نفره) بررسی می‌شود تا رقمی مناسب با شرایط اقتصادی کشور تصویب گردد. با این حال، به دلیل نوسانات اقتصادی و افزایش مداوم قیمت‌ها، افزایش دستمزدها معمولاً از نرخ واقعی تورم عقب می‌ماند و این امر به کاهش قدرت خرید کارگران منجر می‌شود.

یکی از چالش‌های اصلی اجرای حداقل دستمزد، عدم توانایی برخی کارفرمایان در پرداخت آن، به‌ویژه در کسب‌وکارهای کوچک است. این موضوع می‌تواند به تعدیل نیرو، عدم ثبت بیمه‌ای کارگران یا پرداخت دستمزدهای غیررسمی منجر شود. همچنین، برخی از کارشناسان معتقدند که تعیین حداقل دستمزد بدون توجه به بهره‌وری و شرایط اقتصادی ممکن است به افزایش هزینه‌های تولید و بیکاری منجر شود.

در سال‌های اخیر، به دلیل افزایش تورم، حداقل دستمزد افزایش چشمگیری داشته است، اما هنوز هم با هزینه‌های واقعی زندگی کارگران تناسبی ندارد. به همین دلیل، سیاست‌هایی مانند افزایش حق مسکن، بن کارگری و یارانه‌های معیشتی برای جبران این نابرابری به مرحله اجرا درآمده است. با این وجود، بهبود شرایط معیشتی کارگران نیازمند اصلاح سیاست‌های اقتصادی، کنترل تورم و ایجاد رشد پایدار اقتصادی است تا دستمزدها به صورت واقعی و متناسب با هزینه‌های زندگی افزایش یابند.

حداقل دستمزد دلاری و قدرت خرید بر اساس شاخص برابری قدرت خرید (PPP) حداقل دستمزد دلاری یکی از معیارهای مقایسه‌ای برای سنجش دستمزد در کشورهای مختلف است. این شاخص با تبدیل حداقل دستمزد ماهانه کشورهای مختلف به دلار (معمولاً با نرخ رسمی یا بازار آزاد) به‌دست می‌آید. در ایران، به دلیل نوسانات نرخ ارز، حداقل دستمزد دلاری متغیر است و در دوره‌های جهش ارزی کاهش شدیدی را تجربه می‌کند. به عنوان مثال، اگر حداقل دستمزد ریالی افزایش یابد اما نرخ ارز با سرعت بیشتری افزایش یابد، حداقل دستمزد دلاری کاهش می‌یابد که این امر نشان‌دهنده کاهش ارزش واقعی درآمد کارگران در مقایسه با استانداردهای بین‌المللی است.

اما برای مقایسه واقعی‌تر، شاخص برابری قدرت خرید معیاری بهتری است. این شاخص نشان می‌دهد که با درآمد داخلی هر کشور چه مقدار کالا و خدمات می‌توان خرید. در واقع، شاخص برابری قدرت خرید تلاش می‌کند اثرات تفاوت قیمت‌ها در کشورها را خنثی کند و مقیاس واقعی‌تری از قدرت خرید ارائه دهد.

در ایران، اگرچه حداقل دستمزد دلاری در مقایسه با بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته بسیار پایین‌تر است، اما به دلیل هزینه‌های کمتر زندگی نسبت به این کشورها، قدرت خرید کارگران نسبت به دستمزد اسمی آن‌ها بالاتر است. بنابراین، مقایسه صرف حداقل دستمزد دلاری بدون در نظر گرفتن شاخص PPP ممکن است گمراه‌کننده باشد.

با این حال، در سال‌های اخیر به دلیل افزایش تورم و کاهش ارزش ریال، حتی با در نظر گرفتن شاخص PPP، قدرت خرید کارگران کاهش یافته است. این موضوع باعث شده است هزینه‌های معیشت از حداقل دستمزد فراتر رود و بسیاری از خانوارهای کارگری برای تأمین نیازهای اولیه خود با چالش‌هایی مواجه شوند.

ارزش دلاری حداقل دستمزد در ۱۴ سال محاسبات توانآپ نشان می‌دهد که حداقل دستمزد دلاری که در سال ۹۱ به ۲۸۶ دلار می‌رسید، در سال ۱۴۰۴ به ۱۴۸ دلار کاهش یافته است. آمارها نشان می‌دهد که بعد از آغاز تحریم‌ها در سال ۹۰ و نمایان شدن اثرات این محدودیت‌ها بر اقتصاد ایران، نرخ دلار افزایش یافته و حداقل دستمزد دلاری که در سال ۹۱ برابر با ۲۸۶ دلار بود، در سال ۹۲ به ۱۸۶ دلار کاهش یافته است. البته این کاهش ادامه‌دار نبوده و پس از روی کار آمدن دولت یازدهم و مذاکرات بین ایران و آمریکا، ثبات در بازار ارز برقرار شده و حداقل دستمزد دلاری روندی صعودی را آغاز کرده است. به زبان اعداد، ارزش حداقل دستمزد که در سال ۹۳ برابر با ۱۹۱ دلار بود، در سال ۹۷ به ۲۷۵ دلار افزایش یافته است. با این حال، ارزش دلاری حداقل دستمزد همچنان پایین‌تر از سال ۹۱ بوده است.

روند افزایشی در مقدار حداقل دستمزد دلاری با خروج آمریکا از برجام معکوس شد. در واقع، پس از این رخداد و شوک به اقتصاد ایران، ارزش دلاری حداقل دستمزد از ۲۷۵ دلار در سال ۹۷ به ۱۴۷ دلار در سال ۹۸ کاهش یافت. این کاهش به جایی رسید که حتی در سال ۱۴۰۰، این رقم به ۱۱۵ دلار نیز رسید. در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ نیز ارزش دلاری حداقل دستمزد کمی بالاتر از ۱۵۰ دلار بوده است. با این حال، در سال‌های ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴، مقدار حداقل دستمزد دلاری به ترتیب ۱۳۹ دلار و ۱۴۸ دلار محاسبه شده است. به نقل از صدای بورس

انتهای پیام/