آیا تیک‌تاک می‌تواند به نجات متاست بیاید؟ رقابت متا و FTC بر سر انحصار با یک برگ برنده از شرق
چند هفته پس از آغاز بررسی پرونده ضدانحصاری کمیسیون تجارت فدرال ایالات متحده (FTC) علیه متا دفاع اصلی این شرکت آمریکایی از مالکیتش بر اینستاگرام و واتس‌اپ بر اساس وجود تیک‌تاک به‌عنوان رقیبی جدی در بازار مطرح شده است؛ استدلالی که در صورت پذیرش می‌تواند نه‌تنها متا را از خطر تجزیه نجات دهد بلکه مفهوم بازار پلتفرم‌های اجتماعی را نیز تغییر دهد.
اتهام FTC به متا در این شکایت این است که با خرید اینستاگرام (۲۰۱۲) و واتس‌اپ (۲۰۱۴) به‌جای ایجاد رقابت سالم رقبای بالقوه را از بین برده و اکنون به انحصار بازار شبکه‌های اجتماعی دست یافته است. هدف نهایی این شکایت تجزیه متا به چند شرکت مستقل و محدود کردن سلطه آن بر این فضا می‌باشد. اما برای اثبات چنین انحصاری نیاز به نشان دادن عدم وجود رقیب جدی برای متا وجود دارد؛ نقطه‌ای که متا تلاش می‌کند با تأکید بر محبوبیت و رشد سریع تیک‌تاک به نفع خود تغییر دهد.
وکلای متا ادعا می‌کنند که امروزه شبکه‌های اجتماعی بیشتر از آنکه فضایی برای ارتباط با دوستان باشند بستری برای مصرف محتوای سرگرمی‌محور هستند. از این منظر پلتفرم‌هایی مانند تیک‌تاک نه‌تنها مشابه بلکه حتی پیشروتر از متا در این بازار به نظر می‌رسند. اما تیک‌تاک با این دیدگاه موافق نیست و آدام پرسر مدیر عملیاتی این پلتفرم در شهادتی بیان کرد که تیک‌تاک خود را یک شبکه اجتماعی نمی‌داند و تنها یک اپلیکیشن با قابلیت‌های اجتماعی است. این موضع‌گیری می‌تواند به تضعیف دفاعیات متا منجر شود. هرچند وکلای متا به اسناد داخلی تیک‌تاک در سال‌های گذشته اشاره کرده‌اند که در آنها اینستاگرام و یوتیوب به‌عنوان رقبای مستقیم معرفی شده‌اند.
شاهدان کلیدی در دادگاه نیز این دیدگاه را تقویت کرده‌اند. مارک زاکربرگ مدیرعامل متا تأکید کرده که فیسبوک و اینستاگرام اکنون بیشتر شبیه تیک‌تاک شده‌اند و هدفشان دیگر صرفاً ارتباط نیست بلکه سرگرم‌کردن کاربران از طریق ویدیوست. کوین سیستروم بنیان‌گذار اینستاگرام که به نفع FTC شهادت داده این نگرانی را تأیید کرده و بیان کرده است که محور اصلی این پلتفرم‌ها حالا بیشتر نمایش ویدیوهای جذاب برای جذب مخاطب است.
با این حال FTC همچنان بر این باور است که فیسبوک و اینستاگرام ماهیت اجتماعی خود را حفظ کرده‌اند. نتایج نظرسنجی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد که بسیاری از کاربران هنوز این دو شبکه را به‌عنوان ابزار ارتباطی می‌شناسند؛ در حالی که به نظر FTC تیک‌تاک از این ویژگی بی‌بهره است.
شواهدی علیه نیت متا نشان می‌دهد که FTC تلاش می‌کند نیت پشت پرده متا در خرید اینستاگرام و واتس‌اپ را افشا کند: ترس از رقابت و حذف تهدیدات. در یکی از ایمیل‌ها خاویر اولیوان مدیر اجرایی فعلی متا به شوخی اما صریح نوشته: «می‌شود یک بخش با عنوان ‘این لعنتی داره ترسناک میشه’ درست کنیم؟»
قاضی جیمز بواسبرگ که ریاست این پرونده را بر عهده دارد هنوز موضع روشنی اتخاذ نکرده اما سؤالات او در طول جلسات نشان‌دهنده تردید نسبت به ادعاهای FTC است. او در یکی از جلسات از شاهدان پرسید که آیا تفاوت تیک‌تاک و متا فقط در میزان استفاده نیست؟ سؤالی که به‌نوعی نشانه‌ای از پذیرش استدلال متا درباره اشتراک بازار میان این پلتفرم‌ها تلقی شده است.
این دعوی حقوقی تنها بر سر انحصار متا نیست؛ نتیجه آن می‌تواند مبنایی برای تعریف بازار پلتفرم‌ها در عصر دیجیتال و چارچوب‌گذاری مقررات ضدانحصار برای غول‌های فناوری باشد. اینکه آیا داشتن ویژگی‌های مشابه به‌تنهایی یک پلتفرم را وارد رقابت مستقیم می‌کند یا اینکه باید هدف‌گذاری کاربر ماهیت تعامل و حتی الگوریتم‌ها نیز در تحلیل انحصار لحاظ شوند در حال بررسی است. با ادامه جلسات دادگاه و ارائه مدارک از سوی FTC اکنون توپ در زمین قاضی بواسبرگ است و نظر او ممکن است آینده پلتفرم‌هایی که میلیاردها انسان از آن استفاده می‌کنند را به‌کلی دگرگون کند. به نقل از tgju
انتهای پیام/