زمین در حال فرورفتن، اقتصاد در آستانه بحران
زمین در سکوت فرو می‌رود اما صدای بلند مشکلات اقتصادی آن را نمی‌توان نادیده گرفت. فرونشست زمین به دلیل برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی و مدیریت نادرست منابع آبی به یکی از چالش‌های جدی اقتصادی تبدیل شده است. این پدیده با نرخ‌های نگران‌کننده‌ای همچون ۴۲ سانتیمتر در سال در برخی مناطق به وقوع می‌پیوندد و نه تنها زمین‌های زراعی را نابود می‌کند بلکه زیرساخت‌های حیاتی نظیر جاده‌ها خطوط انتقال انرژی و ساختمان‌ها را نیز تخریب می‌سازد. هزینه‌های ناشی از بازسازی این خسارات میلیاردها تومان به بودجه کشور تحمیل کرده و تولید کشاورزی را کاهش می‌دهد که این امر امنیت غذایی را به خطر می‌اندازد. فرونشست همچنین با افزایش مهاجرت‌های روستایی به شهرها حاشیه‌نشینی و بیکاری را تشدید کرده و فشار مضاعفی بر اقتصاد شهری وارد می‌کند. در absence اقدامات فوری این بحران خاموش می‌تواند اقتصاد را به ورطه‌ای غیرقابل بازگشت بکشاند.
فرونشست زمین آسیب‌های جدی به زیرساخت‌های کشور وارد کرده است. در تهران نرخ فرونشست در مناطق جنوبی به ۲۴ سانتیمتر در سال رسیده و خطوط انتقال نفت گاز و برق را تهدید می‌کند. به گفته کارشناسان ترک‌خوردگی جاده‌ها شکستگی خطوط فاضلاب و کج شدن پایه‌های انتقال نیرو تنها بخشی از خسارات است. در اصفهان نیز فرونشست برخی مناطق را تحت تأثیر قرار داده و هزینه‌های تعمیرات زیرساختی را به شدت افزایش داده است. تخریب خطوط ریلی و فرودگاه‌ها هزینه‌ها را به میلیاردها تومان رسانده و این خسارات مستقیم به فشار بر بودجه عمومی منجر شده و منابع مالی را از پروژه‌های توسعه‌ای به سمت تعمیرات اضطراری سوق می‌دهد.
بخش کشاورزی که حدود ۱۰ درصد تولید ناخالص داخلی را شامل می‌شود به شدت از فرونشست زمین آسیب دیده است. برداشت بی‌رویه آب که ۷۰ تا ۸۵ درصد مصرف آب کشور را به خود اختصاص می‌دهد موجب کاهش سطح آبخوان‌ها و فرونشست زمین‌های کشاورزی شده است. در دشت‌های مرکزی فارس و کرمان نرخ فرونشست بیش از ۱۷ سانتیمتر در سال به وقوع می‌پیوندد و زمین‌های کشاورزی را غیرقابل کشت کرده و تولید محصولات کلیدی مانند گندم را تهدید می‌کند. این کاهش در تولید می‌تواند به افزایش قیمت مواد غذایی منجر شده و فشار تورمی بر خانوارها را تشدید کند همچنین وابستگی به واردات غذا تراز تجاری را تضعیف کرده و اقتصاد را شکننده‌تر می‌کند. کارشناسان بر این باورند که ادامه این روند می‌تواند امنیت غذایی کشور را به خطر بیندازد.
فرونشست زمین با خشک کردن قنات‌ها و چاه‌ها معیشت کشاورزان را به مخاطره انداخته و مهاجرت اجباری به شهرها را افزایش داده است. در استان‌هایی نظیر کرمان و یزد روستاهای خالی از سکنه گواه این بحران هستند. این مهاجرت‌ها حاشیه‌نشینی در کلانشهرها را تشدید کرده و هزینه‌های تأمین مسکن خدمات عمومی و مدیریت آسیب‌های اجتماعی را افزایش می‌دهند. در تهران مناطق ۱۷ و ۱۸ که درگیر فرونشست هستند با افزایش تقاضا برای خدمات شهری روبرو شده‌اند. این فشار بر بودجه‌های شهری تأثیر گذاشته و سرمایه‌گذاری در توسعه زیرساخت‌های پایدار را محدود می‌کند. همچنین افزایش بیکاری در میان مهاجران روستایی نرخ فقر را افزایش داده و به تضعیف اقتصاد محلی منجر می‌شود.
فرونشست زمین همچنین به کاهش ارزش املاک در مناطق بحرانی منجر شده است. افت ارزش ملک یکی از پیامدهای مستقیم فرونشست است که سرمایه‌گذاری در بخش املاک را با ریسک بالا روبرو کرده است. در تهران برخی مناطق با نرخ بالای تعمیرات در و پنجره به دلیل آسیب به پی سازه‌ها شاهد کاهش تقاضا برای خرید ملک هستند. این وضعیت نه تنها مالکان را متضرر کرده بلکه بانک‌ها و مؤسسات مالی را که وام‌های مسکن ارائه می‌دهند با خطر نکول وام مواجه کرده است.
برای کاهش خسارات اقتصادی ناشی از فرونشست اقدامات زیر می‌تواند مؤثر باشد: مدیریت منابع آب: سرمایه‌گذاری در سیستم‌های آبیاری قطره‌ای و ممنوعیت چاه‌های غیرمجاز می‌تواند به کاهش برداشت آب کمک کند. حمایت از کشاورزان: ارائه یارانه برای تغییر الگوی کشت به محصولات کم‌آب‌بر می‌تواند به پایدار کردن تولید کشاورزی کمک کند. توسعه زیرساخت‌های مقاوم: طراحی سازه‌های مقاوم در برابر فرونشست می‌تواند هزینه‌های تعمیرات را کاهش دهد. پایش با فناوری: استفاده از داده‌های ماهواره‌ای برای شناسایی مناطق بحرانی می‌تواند به بهینه‌سازی مدیریت منابع کمک کند. به نقل از جوان آنلاین
انتهای پیام/