۴ مانع مزاحم در مسیر تولید
در دهه اخیر موضوع حمایت از تولید به شکل قابل توجهی در کانون توجه سیاستگذاران قرار گرفته است اما در سال گذشته به دلیل ظهور آثار مشکلات انباشته و حل نشده تولید و سرمایه‌گذاری مولد بیش از پیش مورد تأکید قرار گرفته است. کارشناسان به چندین چالش عمده به عنوان موانع و اخلالگران تولید و رشد اقتصادی در کشور اشاره دارند. آنها ناترازی‌های انرژی تورم مزمن محدودیت تأمین منابع مالی و همچنین مالیات‌های سنگین را از جمله موانع آزاردهنده تولید عنوان می‌کنند. بر اساس برنامه هفتم توسعه تولید ناخالص داخلی کشور باید به طور سالانه معادل ۸ درصد رشد کند. طبق این برنامه ۲/۵ درصد این رشد باید از طریق افزایش سرمایه‌گذاری و ۸/۲ درصد دیگر از طریق بهبود بهره‌وری به دست آید اما سؤال این است که آیا با شرایط کنونی دستیابی به این رشد نیاز به چه پیش‌نیازهایی دارد؟
مسئله تورم و ناترازی انرژی اقتصادی ایران سال‌هاست که با چالش‌های متعددی مواجه است که مانع از رشد پایدار و جذب سرمایه‌گذاری می‌شود. تحریم‌های بین‌المللی از یک سو و مشکلات ناشی از سؤمدیریت از سوی دیگر مانع از تحقق رشد پایدار اقتصادی در کشور شده است. یکی از مهم‌ترین موانع داخلی تورم مزمن در اقتصاد است که ناشی از کسری بودجه و مشکلات نظام بانکی فضای تولید و سرمایه‌گذاری را تحت فشار قرار داده است. برای حل این مشکل نیاز به اصلاحات جدی در سیاست‌های پولی و مالی وجود دارد. همچنین ناترازی‌های انرژی به مشکلات تولید افزوده و مانع از تحقق اهداف رشد می‌شود. ریشه ناترازی‌های انرژی به فرسودگی زیرساخت‌ها و سیاست‌های نادرست بازمی‌گردد که تمایل بخش خصوصی برای ورود به نوسازی و سرمایه‌گذاری در بخش انرژی را کاهش داده است. بر اساس برآوردهای موجود کشور به سرمایه‌گذاری ۱۰۰ میلیارد دلاری نیاز دارد.
عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در این خصوص می‌گوید: در شرایط کنونی مردم با مشکلات معیشتی فراوانی مواجه هستند و ناترازی انرژی مشکلات مضاعفی برای آنها ایجاد کرده است. با این وضعیت تحقق اهداف برنامه و رشد ۸ درصدی به سادگی امکان‌پذیر نخواهد بود. مصطفی نخعی افزود: بر اساس گزارش‌ها اهداف برنامه ششم توسعه تنها حدود ۳۰ درصد به طور متوسط محقق شده است و در بررسی دلایل این موضوع مشخص شده که از ۳۱ آیین‌نامه اجرایی که مهلت تصویب داشته تنها دو تا در موعد مقرر تصویب شده و ۲۶ مورد دیگر خارج از مهلت و سه مورد نیز به تصویب نرسیده است.
نماینده مردم نهبندان و سربیشه در مجلس ادامه داد: برنامه هفتم که آقای پزشکیان در زمان انتخابات به عنوان برنامه انتخاباتی خود ارائه داد شامل ۳۲۱ تکلیف قانونی است که تنها ۲۳ درصد آنها تاکنون به تصویب رسیده و از ۲۴۶ تکلیف باقی‌مانده ۲۱۰ مورد مهلت آنها به پایان رسیده که این وضعیت شایسته نیست زیرا قرار بود برنامه هفتم میثاق ما و دولت باشد.
نظام مالیاتی غیرمنعطف و تنگنای مالی تولید از دیگر مشکلات موجود است. بار نظام مالیاتی در شرایط کنونی بر دوش فعالان اقتصادی شفاف قرار دارد و فرارهای مالیاتی فشار ناعادلانه‌ای بر دوش این افراد ایجاد کرده است. همچنین نظام مالیاتی با انعطاف لازم در دوره‌های رکود و رونق همراه نیست و این موضوع به مانعی برای سرمایه‌گذاری و رشد تبدیل شده است. لذا اصلاح نظام مالیاتی و افزایش انعطاف‌پذیری در این زمینه و کاهش مالیات بر بخش مولد از جمله راهکارهای پیشنهادی برای رفع موانع رشد اقتصادی کشور هستند.
تأمین منابع مالی برای بخش تولید نیز یکی از چالش‌های بزرگ در مسیر سرمایه‌گذاری و تحقق رشد اقتصادی است. نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران در این خصوص اظهار داشت: برای تحقق رشد ۸ درصدی سالانه باید حداقل ۱۴۰ تا ۱۵۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف کشور انجام شود. پیام باقری تأکید کرد که به دلیل کمبود منابع سرمایه‌گذاری‌های لازم در سال‌های گذشته محقق نشده و این کمبود یکی از دلایل اصلی ناترازی‌ها در حوزه انرژی است. وی افزود که منابع لازم برای توسعه زیرساخت‌ها به اندازه کافی تأمین نشده‌اند.
باقری همچنین بر اهمیت ابزارهای سرمایه‌گذاری و نقش تشکل‌های اقتصادی تأکید کرد و گفت: انجمن‌ها و تشکل‌های اقتصادی نقشی کلیدی در تنظیم‌گری و مطالبه‌گری دارند. اما این مطالبه‌گری باید با پشتوانه‌های عملیاتی و پیشنهادات مشخص همراه باشد.
هرچند که حذف موانع تولید کار دشواری است اما کارشناسان بر این باورند که با حل تدریجی مشکلات دستیابی به رشد ۸ درصدی اقتصادی امکان‌پذیر است. تحقق رشد اقتصادی پایدار نیازمند اقداماتی هماهنگ شامل جذب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی ثبات اقتصادی و کنترل تورم و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین است. به نقل از جوان آنلاین
انتهای پیام/