آیا حذف ۴ صفر از پول ملی می‌تواند به کاهش تورم کمک کند؟
رئیس کل بانک مرکزی اخیراً با تأکید بر پیگیری حذف صفرها در سال جاری گفت: «بسیاری از کشورها در دوره‌های مختلفی اقدام به حذف صفر کرده‌اند و این سیاست ضرورت دارد که به جد دنبال شود.» وی همچنین اشاره کرد که بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی کرده‌اند در صورت عدم تغییر در وضعیت فعلی کشور تورم امسال نسبت به سال گذشته افزایش یافته و به ۴۳ درصد خواهد رسید.
تجربه حذف صفر از پول ملی در کشورهایی که سال‌ها ارزش پول ملی آن‌ها کاهش یافته بارها مورد استفاده قرار گرفته است اما همواره این اقدام با موفقیت همراه نبوده است. کارشناسان بر این باورند که این سیاست در کشورهایی که توانسته‌اند تورم را کنترل کنند نتایج بهتری داشته است. در غیر این صورت اگر تورم همچنان بالا باشد تأثیر این اقدام به سرعت از بین خواهد رفت و وضعیت پول ملی به حالت قبل بازخواهد گشت.
محمد تقی فیاضی کارشناس اقتصادی در خصوص تدابیر رئیس کل بانک مرکزی برای کاهش نرخ تورم اظهار داشت: «بانک مرکزی به دنبال کنترل رشد نقدینگی برای کاهش تورم است اما عوامل مهم‌تری نیز در افزایش تورم دخیل هستند. تسلط مالی بر کل اقتصاد از جمله عواملی است که به رشد تورم در ایران دامن می‌زند زیرا سیاست‌های مالی نظام پولی را به پرداخت تسهیلات تکلیفی یا خرید اوراق قرضه وادار می‌کند.»
وی افزود: «سیاست مالی نباید بر سیاست پولی سایه بیفکند و لازم است که بانک مرکزی استقلال کافی داشته باشد تا بتواند سیاست‌های خود را به درستی تنظیم و اجرا کند. زمانی که بانک مرکزی مستقل نیست دیگر نمی‌تواند ادعا کند که اگر گشایشی ایجاد شود نتیجه اقدامات آن‌ها بوده است. مانند اظهارات اخیر آقای فرزین که از یک سو می‌گوید با کنترل نقدینگی می‌خواهند تورم را مدیریت کنند و از سوی دیگر به فشارهای مالی اشاره می‌کند.»
فیاضی ادامه داد: «بانک مرکزی ناگزیر است برای حمایت از تولید از ابزارهای اعتباری استفاده کند اما به لحاظ تئوریک سیاست پولی به تنهایی نمی‌تواند منجر به رشد پایدار اقتصادی شود و وظیفه اصلی بانک مرکزی کنترل تورم و حفظ ارزش پول ملی است که به طور غیرمستقیم به رشد اقتصادی کمک می‌کند.»
وی در پاسخ به این سؤال که سیاست‌های تثبیتی تا چه حد می‌توانند جلوی افزایش تورم را بگیرند توضیح داد: «این امر در میان‌مدت و بلندمدت ممکن نیست. کنترل تورم به معنای عدم افزایش قیمت ارز است و این امر نیازمند انضباط مالی و کاهش کسری بودجه است. بنابراین بهتر است که بر انضباط مالی تأکید کنیم. تثبیت نرخ ارز به تنهایی نمی‌تواند به کنترل تورم کمک کند و ممکن است به افزایش تورم انتظاری و بروز شوک‌های تورمی در آینده منجر شود.»
فرزین در صحبت‌های اخیر خود به این نکته اشاره کرد که در سال‌های گذشته به دلیل ثبات نسبی نرخ ارز در مرکز مبادله تورم کالا کمتر از تورم خدمات بوده است و اگر به نمودارها نگاه کنیم شاخص تورم کالایی پایین‌تر از شاخص خدمات است. فیاضی با مخالفت با اظهارات فرزین در خصوص حذف چهار صفر از ریال تصریح کرد: «از نظر تئوریک ثابت نشده که حذف صفر از پول ملی به کنترل تورم کمک کند. برای رفع تورم نیاز به راهکارهای پولی داریم و این اقدامات معمولاً نتیجه‌بخش نخواهند بود.»
او همچنین درباره زمان مناسب برای این اقدام بیان کرد: «با توجه به اینکه تورم کشور بالای ۳۰ درصد است در حال حاضر زمان مناسبی برای این اقدام نیست و بهتر است که اگر بر اجرای آن اصرار دارند این کار را در زمانی انجام دهند که تورم به تک‌رقمی کاهش یافته باشد.»
فیاضی در پایان خاطرنشان کرد: «حذف ارز اقدامی بی‌فایده خواهد بود و در عمل به اعتبار عمومی سیاستگذاران آسیب می‌زند. در شرایط فعلی کشور افزایش بی‌اعتمادی به سیاستگذاران می‌تواند پیامدهای سختی داشته باشد و به بحران‌های کشور دامن بزند. به نظر می‌رسد بهتر است سیاستگذاران از بزرگ‌نمایی این اقدامات کم‌ثمر خودداری کنند تا زمانی که بی‌نتیجه بودن آن‌ها مشخص شود به اعتبار آن‌ها آسیب نرسد.»
کارشناس اقتصاد سیاسی در خصوص دفاع فرزین از سیاست تثبیتی ارزی توضیح داد: «اگر سیاست تثبیتی اجرا می‌شود باید نتیجه‌ای در پی داشته باشد. بانک مرکزی پس از جهش‌های قیمتی مشخصی اقدام مؤثری برای کنترل نرخ دلار انجام نداده و در صورت عدم مذاکره با آمریکا قیمت دلار اکنون حدود ۱۰۰ هزار تومان بود. لذا در اینجا سیاستگذاری داخلی نمی‌تواند موفق باشد و نمی‌توانند با ادعای اجرای سیاست تثبیتی دستاوردهای سیاست خارجی را به نام خود بزنند.» به نقل از صدای بورس
انتهای پیام/