بهره‌وری: راز ناپیدای سرمایه‌گذاری در ایران
محمد نهاوندیان رئیس پیشین اتاق بازرگانی ایران و برگزارکننده پنل اصلی جشنواره ملی بهره‌وری بر اهمیت شناخت عمیق‌تر ارتباط میان سرمایه‌گذاری و بهره‌وری تأکید کرد و اظهار داشت: «هدف این نشست بررسی دو سویه این ارتباط است؛ به این معنا که چطور می‌توان از سرمایه‌گذاری برای ارتقاء بهره‌وری بهره‌برداری کرد.»
او با اشاره به ضرورت داشتن نگاهی رقابتی به اقتصاد ایران گفت: «برای جذب سرمایه نباید تنها به درون‌نگری اکتفا کرد؛ بلکه باید ایران را در مقایسه با دیگر مقاصد سرمایه‌گذاری مورد بررسی قرار داد و مشوق‌های بیشتری ارائه داد.»
نهاوندیان با انتقاد از وضعیت کنونی اظهار داشت: «همواره از جذب سرمایه صحبت کرده‌ایم اما در عمل سرمایه را از کشور خارج کرده‌ایم. سرمایه تحت فشار حرکت نمی‌کند بلکه امنیت و اعتماد را مورد ارزیابی قرار می‌دهد.»
او به وجود بخش‌هایی مانند «عمومی غیردولتی» و «خصوصی غیرخصوصی» در اقتصاد ایران اشاره کرد و پرسید: «چگونه می‌توان انتظار داشت که بخش خصوصی واقعی در چنین فضایی رقابت کند؟»
به باور او رقابتی کردن اقتصاد ایران هم به صورت درون‌زا و هم برون‌گرا شرط لازم برای افزایش بهره‌وری و جذب سرمایه است.
محسن حاجی میرزایی رئیس دفتر رئیس‌جمهوری هم با نگاهی انتقادی به دستاوردهای بهره‌وری در کشور گفت: «ما سابق بر این از بسیاری کشورها با مفهوم بهره‌وری آشنا شدیم برای آن سازمان‌هایی تأسیس کردیم و بودجه تخصیص دادیم اما نتایج مورد انتظار به دست نیامده است.»
او با بیان اینکه «بهره‌وری به یک زیست‌بوم متناسب نیاز دارد» ادامه داد: «در ساختار فعلی حتی بنگاه‌های خصوصی نیز در محیطی فعالیت می‌کنند که برای بهره‌وری مضر است.»
وی تصریح کرد: «نظام جبران خدمات نظام برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری خلاقیت را از بین برده است.»
حاجی میرزایی با تأکید بر لزوم بازگشت مالکیت مسائل به مردم گفت: «دولت باید ظرفیت‌های اجتماعی را به کار گیرد. تجربه نشان داده هر جا مردم درگیر شدند خلاقیت فوق‌العاده‌ای نمایان شده است.»
او خاطرنشان کرد: «مشکل اصلی ما در بهره‌وری کمبود سرمایه‌گذاری نیست بلکه نبود بستری است که در آن بهره‌وری بتواند شکل بگیرد. تا زمانی که این زیست‌بوم تغییر نکند تغییری معنادار در بهره‌وری نخواهیم داشت.»
عیسی منصوری رئیس مرکز پژوهش‌های اتاق ایران نیز با ارائه تحلیلی از رشد اقتصادی کشور در بازه ۱۹۷۰ تا ۲۰۲۲ اعلام کرد: «میانگین رشد اقتصادی ایران در این دوره حدود ۳ درصد بوده که ۸۰ درصد آن وابسته به منابع (سرمایه و نیروی کار) و تنها ۲۰ درصد ناشی از بهره‌وری و بهبود کیفیت بوده است.»
او افزود: «در سال‌های اخیر به دلیل کاهش نرخ تشکیل سرمایه سهم بهره‌وری در رشد اقتصادی افزایش یافته اما این به معنای بهبود بهره‌وری نیست بلکه نشان‌دهنده افت سایر عوامل است.»
منصوری برای خروج از این وضعیت ۳ پیشنهاد مطرح کرد: اول انتقال از بهره‌وری خانوار به سمت بهره‌وری سرمایه؛ دوم اصلاح فرآیند بودجه‌ریزی به گونه‌ای که منابع به سمت تشکیل سرمایه سوق داده شوند؛ و سوم یکپارچه‌سازی و شفاف‌سازی بازارها برای افزایش کارآمدی و بهره‌وری.
یحیی آل اسحاق رئیس اسبق اتاق تهران و وزیر پیشین بازرگانی نیز ریشه اصلی ناکارآمدی بهره‌وری در کشور را در مؤلفه‌ای کمتر مشهود اما کلیدی به نام روحیه اقتصادی دانست.
او بیان داشت: «در فضای اقتصادی حداقل ۵۰ درصد موفقیت یک فعالیت به روحیه حاکم بر آن بستگی دارد. اگر کشور در شرایط افسردگی باشد و از امکانات خود بهره‌برداری نکند دلیل آن نبود روحیه است.»
آل اسحاق با اشاره به برداشت فعالان اقتصادی از فضای عمومی کشور گفت: «اگر این برداشت منفی و ناامیدکننده باشد روحیه‌ای برای سرمایه‌گذاری و تولید شکل نخواهد گرفت. پاسخ به این پرسش که چرا روحیه به حالت سکون درآمده می‌تواند بسیاری از مسائل را حل کند.» به نقل از سازمان بورس
انتهای پیام/