تنش‌ها بر سر سرنوشت نیروهای خارجی در عراق
پس از سال‌ها تأخیر در مذاکرات نیروهای ائتلاف تصمیم به پایان مأموریت خود در سپتامبر ۲۰۲۵ [اواخر تابستان پیش رو] گرفته‌اند و ستاد مرکزی خود را از عراق خارج خواهند کرد. اما لازم به ذکر است که این اقدام به معنای پایان کامل حضور نظامی در عراق نخواهد بود. یکی از بندهای توافق به ادامه عملیات نظامی در سوریه تا سپتامبر ۲۰۲۶ از محلی مشخص‌نشده اشاره دارد. همچنین بند دیگری به «شراکت‌های امنیت دوجانبه» تأکید می‌کند که هدف آن حمایت از نیروهای عراقی و حفظ فشار بر داعش است. در عراق مخالفت‌های جدی با این دو بند وجود دارد. گروه‌های سیاسی و مذهبی شیعه همچنان خواستار خروج فوری و کامل نیروها هستند و نیروهای شبه‌نظامی مورد حمایت ایران نیز همین نظر را دارند. در عوض برخی دیگر اعتقاد دارند که حمایت نظامی بین‌المللی اهمیت زیادی دارد به‌ویژه در مواجهه با تهدید دائمی داعش و بی‌ثباتی‌های منطقه‌ای نظیر اوضاع سوریه. برای برخی حضور نیروهای خارجی نه تنها عامل ثبات نیست که ممکن است به ناامنی و مداخله خارجی منجر شود. در میان سنی‌های عراق موضع‌گیری مشخصی وجود ندارد و از بی‌تفاوتی تا عملگرایی محتاطانه مشاهده می‌شود. بسیاری از عراقی‌ها از زمینه‌های مذهبی و سیاسی مختلف به دنبال توافقی راهبردی‌تر هستند که از طریق مذاکره حاصل شود نه خروجی عجولانه. این دیدگاه‌های پیچیده و گاه متناقض نشان‌دهنده وضعیت مبهمی است که ملت عراق هنوز در جستجوی اجماع است. در نهایت دو سؤال اصلی مطرح می‌شود: «آیا نیروها باید خارج شوند؟» و «آیا این خروج ضروری است؟» پاسخ‌ها معمولاً مبهم و مشروط هستند. به طور کلی اگر دولت عراق خواهان خروج نیروها باشد نیروهای دیگر کشورها نیز باید خارج شوند. این نیروها به دعوت دولت عراق در سال ۲۰۱۴ به این کشور آمدند دعوتی که به هیچ معاهده رسمی‌ای مربوط نمی‌شد و در شرایط بحرانی شکل گرفت. حالا یازده سال بعد کمتر کسی می‌تواند ادعا کند که داعش یک تهدید وجودی برای عراق است. شکست داعش در سال ۲۰۱۷ اعلام شد و تنها «عناصر خودسر» و «گروه‌های مخفی» باقی‌مانده در عراق به‌طور عمده تحت مدیریت نیروهای امنیتی عراق قرار دارند؛ نیروهایی که از سوی ائتلاف تسلیح و تقویت شده‌اند. مخالفان می‌گویند که هدف اصلی مشاوره کمک و اجازه به نیروهای شریک بوده تا زمانی که نیروهای امنیتی عراق بتوانند به‌طور مستقل داعش را شکست دهند و پس از آن همکاری‌های امنیتی بلندمدت‌تر داشته باشند؛ اما بسیاری از کارشناسان بر این عقیده‌اند که این مرحله به پایان رسیده است. برخی بر این باورند که دیگر نیازی به ائتلاف نیست و زمان آن رسیده که آن دعوتنامه پس گرفته شود و به حضور نیروهای خارجی خاتمه داده شود؛ اما آیا واقعاً همه نیروها باید خارج شوند؟ بحث‌هایی در مورد ضرورت همکاری‌های امنیتی بلندمدت‌تر وجود دارد. این به معنای حمایت خارجی و احتمالاً پشتیبانی «میدانی» است. توافق خروج به «کمیسیون ارشد نظامی» اجازه می‌دهد تا به‌طور مرتب درباره این مسائل بحث کند و راهی جایگزین و مخفی برای حفظ یا اعزام نیروها در آینده فراهم کند. در این زمینه هر دو طرف نقاط قوت خود را دارند. تهدید داعش کاهش یافته و تهدیدات وجودی کمی وجود دارد که نیاز به یک نیروی امنیتی عظیم با تسلیحات و آموزش‌های پیشرفته داشته باشد. با این حال طبق شاخص قدرت آتش جهانی عراق ششمین ارتش قوی در خاورمیانه محسوب می‌شود و از امارات متحده عربی اردن و سایر نیروهای مدرن دفاعی در منطقه قوی‌تر است. اما نیروهای امنیتی فعلی عراق نیاز به تقویت و بالندگی بیشتری دارند و این مسئله به مدت طولانی به حمایت خارجی وابسته بوده‌اند. آن‌ها به سامانه‌های دفاع هوایی مؤثر و هواپیماهای جنگی وابسته هستند و همچنین به «تغذیه» اطلاعاتی از سوی متحدان خود متکی هستند. ارتش عراق هنوز باید به بلوغ بیشتری دست یابد و اختلاف نظر وجود دارد که آیا این بلوغ باید درون‌زا باشد یا از طریق کمک‌های خارجی. وضعیت کنونی به خودی خود بی‌ثبات است. بحران غزه شبه‌نظامیان عراقی را به سمت خود جلب می‌کند و این شبه‌نظامیان به‌دلیل نقض حریم هوایی اسرائیلی و آمریکایی و حملات هوایی علیه اهداف تروریستی پاسخگو نیستند. به همین دلیل عراق نیازمند یک ساختار امنیتی کارآمد است که بتواند به‌طور مؤثر از داخل و خارج دفاع کند؛ اما همچنان این سؤال باقی می‌ماند: چه کسی باید حافظ آینده عراق باشد؟ آیا این ائتلاف است یا خود عراق؟
به کانال تلگرام بپیوندید. به نقل از tgju
انتهای پیام/