فارما کیان در تلاش برای افزایش سود، به مسیر نادرست رفت!
در سال‌های اخیر صنعت دارو در ایران به شدت تحت تأثیر بحران‌های متوالی قرار گرفته و توان خود را از دست داده است. تحریم‌های شدید بین‌المللی باعث شده‌اند که شرکت‌های دارویی به مواد اولیه تجهیزات تولید و امکان تبادل مالی دسترسی نداشته باشند. از سوی دیگر سیاست‌های داخلی بر پایه کنترل قیمت و دست‌کاری توانایی تولیدکنندگان را برای تعدیل این فشارها کاهش داده است. این صنعت که در گذشته یکی از ارکان باثبات بازار سرمایه به شمار می‌رفت اکنون در میانه ناپایداری‌های کلان اقتصادی و اداری قرار دارد.
در شرایط چالش‌برانگیز فعلی اقتصاد ایران صنعت دارو نیز از تأثیرات محیطی در امان نمانده و شرکت‌های فعال در این حوزه با مشکلات ساختاری و اقتصادی متعددی مواجه هستند. به همین دلیل یکی از نخستین صندوق‌های سرمایه‌گذاری بخش دارو یعنی صندوق «فارماکیان» نیز سرنوشتی مشابه با شرکت‌های دارویی کشور را تجربه کرده است. این صندوق با شعار جذاب «سود دلاری از دل صنعت دارو» وارد بازار شده و هدفش استفاده از نوسانات ارزی برای سودآوری بیشتر بود. اما در آستانه تابستان ۱۴۰۴ بررسی عملکرد این صندوق نشان می‌دهد که فاصله زیادی میان وعده‌های تبلیغاتی و واقعیت‌های موجود در بازار سرمایه وجود دارد.
صندوق فارماکیان به نوعی نمایانگر وعده‌های دلاری در اقتصاد دستوری است. در شرایطی که قیمت دلار به طور مداوم افزایش می‌یابد و بازار سهام یکی از سریع‌ترین دوره‌های خود را تجربه می‌کند بسیاری از صندوق‌های سرمایه‌گذاری با هدف «پوشش تورمی» و «انتفاع از رشد نرخ ارز» به میدان آمده‌اند. اما عملکرد واقعی فارماکیان در مقایسه با شاخص‌های دیگر حکایتی متفاوت را روایت می‌کند. از تابستان ۱۴۰۳ تا بهار ۱۴۰۴ نرخ دلار ۳۶.۹ درصد افزایش یافته در حالی که این صندوق تنها ۳۴.۱ درصد بازدهی داشته است. این نشان‌دهنده تمرکز بیش از حد این صندوق بر صنعت دارو و عدم مدیریت هوشمندانه ترکیب دارایی‌ها است.
در بررسی عملکرد اخیر سهام دارویی تفاوت‌های بارزی به چشم می‌خورد. برخی از نمادهای گروه دارو با رشد قابل توجهی مواجه بوده‌اند در حالی که سایرین کاهش قیمت چشمگیری را تجربه کرده‌اند. صندوق فارماکیان نتوانسته است از فرصت‌های موجود بهره‌برداری کند و در واقع ترکیب پرتفوی آن به سمت سهم‌های با عملکرد ضعیف متمایل شده است.
شعار «سود دلاری» تنها زمانی معنا پیدا می‌کند که ساختار اقتصادی اجازه دهد قیمت‌ها به‌طور آزاد و متناسب با هزینه‌ها تغییر کنند. اما در صنعت دارو این فرض حقیقت ندارد و به نوعی خوش‌خیالی به نظر می‌رسد. شرکت‌های دارویی به شدت وابسته به واردات مواد اولیه هستند و با قیمت‌گذاری دستوری مواجه‌اند که مانع از افزایش درآمدهایشان می‌شود. در این شرایط سود دلاری به جای اینکه به سهام‌داران برسد در حاشیه سود شرکت‌ها ناپدید می‌شود.
در نهایت عملکرد صندوق فارماکیان بازتاب واقعیت‌های تلخی است که در دل یک اقتصاد دستوری شکل گرفته‌اند. این صندوق نه تنها نتوانسته از بازار سهام عقب نماند و نه از موج دلار بهره‌برداری کند بلکه نتوانسته اعتماد سرمایه‌گذاران را نیز به دست آورد. سؤال باقی مانده این است که چرا در حالی که شاخص کل ۴۸ درصد رشد داشته صندوقی که قرار است تخصصی باشد باید بیش از ۱۵ درصد عقب بماند؟ شاید پاسخ در ساختارهای محدود اقتصادی نهفته باشد که مانع از توسعه واقعی می‌شود. به نقل از بازار
انتهای پیام/