تهران در چنگال طوفان گرد و غبار
در روزهای اخیر پدیده‌ای از گرد و غبار شدید تهران و چندین استان کشور را فراگرفته است؛ این وضعیت منشأ اولیه‌ای فراتر از مرزهای جغرافیایی ایران در کشورهای همسایه مانند عراق و سوریه دارد.
سازمان هواشناسی و مرکز ملی پایش و مقابله با گرد و غبار اعلام کرده‌اند که سامانه‌های غباری از اوایل تیرماه از کانون‌های فعال در غرب عراق و شرق سوریه شکل گرفته و به سمت شرق حرکت کرده و وارد غرب کشور شده‌اند. این توده‌های غباری ابتدا استان‌هایی همچون ایلام کرمانشاه خوزستان لرستان و همدان را تحت تأثیر قرار داده‌اند و با تشدید جریان‌های هوایی به نواحی مرکزی کشور از جمله تهران نیز رسیده‌اند.
کارشناسان محیط زیست نسبت به افزایش روزهای غبارآلود در تابستان امسال هشدار داده‌اند و این را زنگ خطری جدی برای پایتخت می‌دانند. تهران که سال‌های گذشته با بحران آلودگی هوا کم‌بارشی و گرمای بی‌سابقه روبرو بوده اکنون با چالش جدیدی به نام گرد و غبار فرامرزی مواجه است.
بر اساس بررسی‌های صورت‌گرفته یکی از کانون‌های داخلی فعال گرد و غبار که بر تهران تأثیر گذاشته تالاب صالحیه در استان البرز است. این تالاب که در سال‌های پربار بخشی از چرخه زیستی دشت اشتهارد به شمار می‌رفت به دلیل کاهش بارندگی و افت شدید سطح آب‌های زیرزمینی به محلی برای شکل‌گیری طوفان‌های غبار تبدیل شده است.
زمین‌های خشکیده اطراف این تالاب به ویژه در ماه‌های گرم تحت تأثیر بادهای غربی و شمال غربی ذرات خاک را به مسافت‌های طولانی منتقل می‌کنند. گزارش‌ها نشان می‌دهند که در برخی روزها این گرد و غبار به مناطق غربی تهران مانند وردآورد آزادگان و منطقه ۲۲ رسیده است.
در چند روز اخیر تغییر جهت باد به سمت جنوب شرقی و شرق منشأ جدیدی از گرد و غبار را به تهران وارد کرده است. براساس اعلام ایستگاه‌های سنجش کیفیت هوا بادهای شرقی موجب انتقال ذرات معلق از مناطق کویری سمنان و دریاچه نمک قم به سمت پایتخت شده‌اند. این جریان جدید لایه‌ای از گرد غلیظ را در ارتفاع پایین نگه داشته و باعث افزایش شدید شاخص آلودگی هوا در مناطق شرقی و مرکزی تهران شده است.
بررسی داده‌های اقلیمی و بارش‌های ثبت‌شده در سال آبی جاری تصویری نگران‌کننده از وضعیت تابستان امسال به نمایش می‌گذارد. ایران در سال ۱۴۰۳ و ابتدای ۱۴۰۴ با کاهش بارش‌ها به ویژه در نیمه جنوبی و غربی کشور مواجه بوده و این خشکسالی شدید همراه با دمای بالاتر از نرمال شرایط را برای فعال شدن کانون‌های گرد و غبار داخلی و خارجی مناسب کرده است.
با توجه به این روند پیش‌بینی می‌شود که در هفته‌های آینده با افزایش دما طوفان‌های غباری بیشتری در نواحی مرکزی کشور رخ دهد و استان تهران نیز بار دیگر در مسیر این امواج قرار گیرد.
مقابله با این پدیده نیازمند همکاری‌های منطقه‌ای با کشورهای همسایه است. مسئولان وزارت امور خارجه و سازمان محیط زیست از مذاکراتی با دولت‌های عراق و سوریه برای مهار کانون‌های ریزگرد خبر داده‌اند اما به دلیل بی‌ثباتی امنیتی و ضعف ساختارهای محیط‌زیستی در این کشورها اثربخشی این اقدامات زمان‌بر خواهد بود.
در سطح داخلی نیز احیای تالاب‌های خشک تثبیت بیولوژیکی خاک و بازنگری در مدیریت منابع آب از جمله اقداماتی است که می‌تواند در کاهش تأثیرات گرد و غبار مؤثر باشد. با این حال تا زمانی که برنامه‌های عملیاتی در این زمینه به‌طور گسترده اجرا نشود آسمان تهران همچنان در معرض توفان‌های خاک خواهد بود. به نقل از صدای بورس
انتهای پیام/