اسنپ‌بک چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟
مکانیسمی که در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت تعریف شده به یکی از طرف‌های برجام (آمریکا اروپا چین یا روسیه) این امکان را می‌دهد که با ادعای نقض توافق از سوی ایران موضوع را به شورای امنیت ارجاع دهند. در صورتی که ظرف ۳۰ روز این اختلاف حل نشود تحریم‌های پیشین به‌طور خودکار دوباره اعمال خواهند شد. این مکانیسم نیازی به رأی‌گیری یا وتو ندارد و به همین دلیل فعال‌سازی آن بسیار سریع انجام می‌شود. این ابزار به منظور فشار بر ایران طراحی شده است اما فعال شدن آن می‌تواند تبعات سنگینی از جمله کاهش ارزش ریال توقف تجارت بین‌المللی و افزایش تنش‌های سیاسی به دنبال داشته باشد. ایران تلاش می‌کند با دیپلماسی فعال و همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از فعال شدن این مکانیسم جلوگیری کند.
مکانیسم ماشه بخشی از سازوکارهای مندرج در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل به شمار می‌رود که به کشورهای عضو توافق هسته‌ای (برجام) اجازه می‌دهد در صورت نقض تعهدات از سوی ایران درخواست بازگشت تحریم‌های بین‌المللی سازمان ملل را مطرح کنند. بر اساس این سازوکار حتی اگر سایر اعضا (مانند روسیه یا چین) با بازگشت تحریم‌ها مخالفت کنند فرآیند بازگشت خودکار تحریم‌ها در مدت ۳۰ روز اجرا خواهد شد و امکان وتو ندارد.
در حال حاضر با اینکه تنش‌ها افزایش یافته هنوز قطعنامه‌ای برای ارجاع رسمی پرونده ایران به شورای امنیت صادر نشده است. اما در صورت تداوم اختلافات و عدم همکاری تهران کشورهای غربی ممکن است به سمت فعال‌سازی این مکانیسم حرکت کنند.
با شدت گرفتن تنش‌های نظامی و دیپلماتیک بین ایران اسرائیل و آمریکا بار دیگر موضوع مکانیسم ماشه یا اسنپ‌بک در محافل سیاسی و حقوقی مورد بحث قرار گرفته است؛ سازوکاری که در صورت فعال‌سازی می‌تواند به بازگشت سریع و خودکار تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران بینجامد.
یکی از ویژگی‌های مهم این مکانیسم غیرقابل وتو بودن آن است؛ به این معنا که اگر یکی از اعضای برجام ادعای نقض توافق از سوی ایران کند و موضوع را به شورای امنیت ارجاع دهد در صورتی که ظرف ۳۰ روز این اختلاف حل نشود تمام تحریم‌های تعلیق‌شده به‌طور خودکار بازمی‌گردند؛ حتی اگر سایر اعضا از جمله روسیه یا چین با آن مخالفت کنند.
آیا ایران در آستانه فعال‌سازی مکانیسم ماشه یا اسنپ‌بک است؟ در هفته‌های اخیر تصمیم ایران برای تعلیق بخشی از همکاری‌های داوطلبانه با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در واکنش به حملات مستقیم اسرائیل و آمریکا به تأسیسات هسته‌ای‌اش نگرانی‌هایی را در میان اعضای اروپایی برجام به وجود آورده است. اگرچه تاکنون هیچ قطعنامه‌ای برای ارجاع رسمی پرونده ایران به شورای امنیت صادر نشده اما تحلیلگران بر این باورند که در صورت ادامه وضعیت فعلی کشورهای غربی ممکن است برای اعمال فشار اقداماتی برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه انجام دهند.
تبعات فعال شدن مکانیسم ماشه علیه ایران چیست؟ مکانیسم ماشه یکی از ابزارهای کلیدی فشار غرب در چارچوب برجام علیه ایران به شمار می‌آید. فعال شدن آن می‌تواند منجر به بازگشت تحریم‌های بین‌المللی شود و پیامدهایی از جمله کاهش بیشتر ارزش ریال کاهش تبادلات تجاری و افزایش بی‌ثباتی در عرصه سیاسی و اقتصادی را به همراه داشته باشد.
در شرایط کنونی حفظ مسیر تعامل با آژانس و اتخاذ دیپلماسی فعال از سوی تهران مهم‌ترین راهکار برای جلوگیری از فعال‌سازی این مکانیسم پرهزینه به حساب می‌آید. اما فضای سیاسی مبهم و احتمال تصمیمات یک‌جانبه از سوی غرب همچنان این سناریو را در حالت آماده‌باش قرار داده است. به نقل از صدای بورس
انتهای پیام/