مکانیسم ماشه چیست و چگونه عمل می‌کند؟
تصمیم اخیر ایران برای توقف بخشی از همکاری‌های داوطلبانه با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به‌دنبال حملات مستقیم اسرائیل و آمریکا به تأسیسات هسته‌ای نگرانی‌هایی را در میان کشورهای اروپایی برجام ایجاد کرده است. اگرچه هنوز قطعنامه‌ای برای ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت صادر نشده است اما تحلیلگران بر این باورند که در صورت تداوم شرایط موجود کشورهای غربی ممکن است اقداماتی عملی برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه انجام دهند.
مکانیسم ماشه یا اسنپ‌بک در چه شرایطی به کار می‌افتد؟ با افزایش تنش‌های نظامی و دیپلماتیک میان ایران اسرائیل و آمریکا موضوع مکانیسم ماشه بار دیگر در محافل سیاسی و حقوقی به بحث گذاشته شده است؛ سازوکاری که در صورت فعال‌سازی می‌تواند به بازگشت سریع و خودکار تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران منجر شود.
مکانیسم ماشه چیست؟ این مکانیسم بخشی از قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل است که پس از امضای توافق هسته‌ای برجام در سال ۲۰۱۵ تصویب شد. این سازوکار به کشورهای عضو برجام (آمریکا روسیه چین فرانسه بریتانیا و آلمان) اجازه می‌دهد در صورت نقض تعهدات برجامی از سوی ایران روند بازگرداندن تحریم‌های پیشین شورای امنیت را آغاز کنند.
ویژگی مهم این مکانیسم غیرقابل وتو بودن آن است؛ به این معنا که اگر یکی از اعضای برجام مدعی نقض توافق از سوی ایران شود و موضوع را به شورای امنیت ببرد در صورتی که ظرف ۳۰ روز اختلاف حل نشود همه تحریم‌های تعلیق‌شده به‌طور خودکار بازمی‌گردند؛ حتی اگر سایر اعضا از جمله روسیه یا چین با آن مخالفت کنند.
آیا ایران در آستانه فعال‌سازی مکانیسم ماشه قرار دارد؟ در هفته‌های اخیر تصمیم ایران برای تعلیق بخشی از همکاری‌های داوطلبانه با آژانس در واکنش به حملات اسرائیل و آمریکا نگرانی‌هایی را در بین اعضای اروپایی برجام برانگیخته است. اگرچه تاکنون هیچ قطعنامه‌ای برای ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت صادر نشده اما تحلیلگران معتقدند در صورت ادامه وضعیت فعلی کشورهای غربی ممکن است برای اعمال فشار اقداماتی عملی به منظور فعال‌سازی مکانیسم ماشه انجام دهند.
تبعات فعال شدن مکانیسم ماشه علیه ایران چیست؟ فعال شدن این مکانیسم می‌تواند علاوه بر بازگشت تحریم‌های بین‌المللی پیامدهایی چون کاهش بیشتر ارزش ریال کاهش تبادلات تجاری و افزایش بی‌ثباتی در صحنه سیاسی و اقتصادی را به دنبال داشته باشد. در این شرایط حفظ ارتباط با آژانس و اتخاذ دیپلماسی فعال از سوی تهران می‌تواند راهکاری مؤثر برای جلوگیری از فعال‌سازی این مکانیسم پرهزینه باشد. با این حال فضای سیاسی مبهم و احتمال تصمیمات یک‌جانبه از سوی غرب همچنان این سناریو را در حالت آماده‌باش نگه داشته است. به نقل از صدای بورس
انتهای پیام/