اخبار
دلایل نهفته در رشد نرخ بیکاری
«آنچه امروز در قالب ناامیدی جوانان از ورود به بازار کار مشاهده می‌شود پیامد مستقیم سلطه سیاست‌های خصوصی‌سازی آزادسازی و عقب‌نشینی دولت‌ها از مسوولیت‌های اجتماعی است.» این بخش از نظرات حسین راغفر یکی از اقتصاددانان برجسته کشور نشان‌دهنده رویکرد نهادگرایانه اوست که او را از اقتصاددانان لیبرال متمایز کرده است. به تازگی این اقتصاددان در یادداشتی به تحلیل داده‌های مرکز آمار ایران درباره بیکاری و اشتغال پرداخته است.
کاهش چهارده درصدی نرخ بیکاری که از سوی مرکز آمار ایران اعلام شده در نگاه اول به عنوان نشانه‌ای از بهبود وضعیت بازار کار به حساب می‌آید. اما بررسی دقیق‌تر این آمار سوالات جدی را ایجاد می‌کند که نادیده گرفتن آنها ممکن است به درک نادرست از وضعیت اقتصادی کشور منجر شود. یکی از نکات مهم بررسی کیفیت داده‌هاست؛ اینکه آیا این داده‌ها واقعاً نمایانگر وضعیت واقعی بازار کار و بیکاری هستند سال‌هاست که مورد تردید قرار گرفته است.
علاوه بر این رکود بازار کار در سال گذشته به دلیل برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری باعث شده تا فعالان اقتصادی با احتیاط بیشتری عمل کنند. در نتیجه مقایسه وضعیت فعلی بازار کار با آن دوره تصویر موفقیتی را ایجاد می‌کند که در حقیقت خود بازتاب رکود قبلی است.
ثبات نرخ مشارکت اقتصادی نیز جای تأمل دارد؛ زیرا اگرچه تعداد شاغلان و بیکاران تغییر کرده‌اند تعداد متقاضیان بازار کار ثابت مانده است. این امر نشان‌دهنده تغییرات درون بازار کار است در حالی که واقعاً شاهد پویایی در تقاضای کار نیستیم.
افزایش جمعیت غیرفعال نیز معضلی جدی به شمار می‌آید که نشان‌دهنده ناامیدی گروهی از افراد از یافتن شغل است. از سوی دیگر نرخ بیکاری ۱۹.۷ درصدی در گروه سنی ۱۵ تا ۲۴ سال در ظاهر امیدبخش به نظر می‌رسد اما در واقع معنادار نیست. داده‌ها از مرکز آمار نشان می‌دهد که جمعیت این گروه سنی به میزان ۱۵ تا ۲۶ درصد جزو گروه NEET هستند؛ به این معنا که نه شاغل‌اند نه در حال تحصیل و نه مهارتی می‌آموزند.
این وضعیت بازتابی از ناکارآمدی نظام آموزش عمومی و مهارتی در کشور است. بسیاری از جوانان به دلیل فقر مالی امکان تحصیل یا یادگیری مهارت را ندارند و این باعث می‌شود که ورود آنها به بازار کار به آرزویی بیهوده تبدیل شود.
علاوه بر این بازار کار ایران به‌طور عمده بر پایه مناسبات غیررسمی و تبعیض‌آمیز عمل می‌کند. این واقعیت موجب می‌شود که جوانان فاقد این پیوندهای غیررسمی حتی در صورت داشتن مهارت امیدی به جذب در بازار کار نداشته باشند.
در مجموع وضعیت اشتغال جوانان و ساختار بازار کار نشان‌دهنده شکست سیاست‌های اقتصادی و اجتماعی در دهه‌های اخیر است. ادامه این وضعیت نه تنها تهدیدی برای بازار کار بلکه خطری جدی برای انسجام اجتماعی کشور خواهد بود.
درک وضعیت بازار کار در ایران بدون توجه به بستر سیاستی حاکم بر اقتصاد کشور ناممکن است. امروز ناامیدی جوانان از ورود به بازار کار نتیجه مستقیم سیاست‌های خصوصی‌سازی و آزادسازی بوده و دولت‌ها طی سال‌ها از ایفای نقش خود در تامین رفاه عمومی فاصله گرفته‌اند.
نتیجه این روند قرار گرفتن ۲۶ درصد از جوانان در گروه NEET است که خود زنگ خطری جدی به شمار می‌آید. همچنین نرخ بیکاری ۱۹.۷ درصدی در میان جوانان نشان‌دهنده وضعیت نگران‌کننده‌ای است که نیازمند توجه فوری است.
این ناامیدی گسترده تنها یک مساله اقتصادی نیست بلکه پیامدهای اجتماعی روانی و امنیتی عمیق‌تری در پی دارد. رشد انواع جرایم و خشونت‌ها به‌طور مستقیم به این فضای ناامیدکننده مرتبط است.
در نهایت تغییرات جزیی در نرخ بیکاری یا اشتغال نمی‌تواند معیاری واقعی برای ارزیابی وضعیت بازار کار باشد؛ زیرا واقعیت‌ها نشان‌دهنده ناکارآمدی ساختارهای حاکم بر سیاستگذاری و تصمیم‌گیری اقتصادی کشور هستند. به نقل از tgju
انتهای پیام/