اخبار
تحول در روابط تجاری: ایران و پاکستان به مرحله نوینی از همکاری‌های اقتصادی وارد شدند
امروز توافقنامه تجارت آزاد میان ایران و پاکستان به امضا می‌رسد. این اقدام در شرایطی صورت می‌گیرد که تحولات منطقه‌ای و جهانی نیاز به تقویت همکاری‌های اقتصادی میان کشورهای همسایه را به‌وضوح نمایان کرده است. این توافقنامه به‌عنوان یک قرارداد دو جانبه تجاری نماد تغییر رویکرد استراتژیک ایران به سمت بهره‌برداری از ظرفیت‌های منطقه‌ای و استفاده از سیاست همسایگی برای رویارویی با چالش‌های خارجی از جمله تحریم‌های اقتصادی به‌شمار می‌رود.
ایران در سال‌های اخیر به‌منظور کاهش وابستگی به مسیرهای پرریسک بین‌المللی بر همکاری‌های منطقه‌ای تمرکز کرده و سعی در تقویت روابط اقتصادی با کشورهایی که دارای اشتراکات فرهنگی مذهبی و جغرافیایی بیشتری هستند داشته است. پاکستان به‌عنوان دومین کشور پرجمعیت جهان اسلام و یکی از اقتصادهای نوظهور جنوب آسیا در این استراتژی مقام ویژه‌ای یافته است.
به همین دلیل امضای این توافقنامه را می‌توان آغازگر مرحله‌ای جدید در مناسبات اقتصادی دو کشور دانست. در این مرحله علاوه بر افزایش حجم مبادلات تجاری زیرساخت‌های حمل‌ونقل نظام‌های مالی جایگزین و همکاری‌های صنعتی و کشاورزی نیز تقویت خواهند شد. ایران نشان داده که برای دستیابی به توسعه پایدار به ظرفیت‌های داخلی و منطقه‌ای خود تکیه دارد و مسیر خنثی‌سازی تحریم‌ها را از طریق همکاری‌های هدفمند با همسایگان دنبال می‌کند.
توافقنامه تجارت آزاد ایران و پاکستان باید فراتر از یک سند اقتصادی صرف تلقی شود. این سند پلی است میان منافع ملی و منطقه‌ای که می‌تواند به الگویی موفق برای سایر کشورهای همسایه و اسلامی تبدیل گردد.
پاکستان با جمعیتی نزدیک به ۲۴۰ میلیون نفر یکی از بزرگ‌ترین بازارهای منطقه است و اشتراکات فرهنگی و قومی با ایران به‌ویژه در مناطق مرزی آن را به شریک بالقوه‌ای برای ایران تبدیل کرده است. با وجود مرز زمینی بیش از ۹۰۰ کیلومتر و ظرفیت‌های بندری نظیر چابهار زمینه‌های مناسبی برای توسعه تجارت فراهم شده است.
آمارها نشان می‌دهد که بیش از ۴۰ درصد صادرات ایران به پاکستان شامل مشتقات نفتی و مواد غذایی است و عمده واردات ایران از پاکستان به محصولاتی نظیر برنج و میوه‌های گرمسیری اختصاص دارد. همچنین با تقویت واردات کالاهایی مانند برنج و انبه از پاکستان و همزمان توسعه صادرات محصولات نیمه‌صنعتی ایران تجارت دو کشور می‌تواند در کوتاه‌مدت تا ۵ میلیارد دلار افزایش یابد.
در شرایط کنونی که تحریم‌های مالی و بانکی بین‌المللی مبادلات ارزی و بانکی ایران را با محدودیت‌هایی مواجه کرده است استفاده از روش تهاتر با کشورهای همسایه به‌ویژه پاکستان به یک راهکار عملی و کم‌هزینه تبدیل شده است. این شیوه مبادله که بر مبنای تبادل مستقیم کالا بدون نیاز به ارز خارجی یا سیستم بانکی بین‌المللی است به ایران امکان می‌دهد از فشار تحریم‌ها عبور کرده و جریان تجارت خود را حفظ کند.
پتانسیل‌های پاکستان در تولید برنج گوشت میوه‌های گرمسیری و منسوجات می‌تواند موقعیتی مناسب برای تهاتر با کالاهای صادراتی ایران فراهم آورد. این ساختار تجاری مکمل بستر مناسبی برای گسترش مبادلات غیرنقدی و توسعه تجارت مرزی ایجاد می‌کند.
آمارهای رسمی نشان می‌دهد که حجم تجارت ایران و پاکستان همواره بین ۲ تا ۳ میلیارد دلار بوده و در گذشته این رقم کمتر از ۵۰۰ میلیون دلار گزارش شده است. حجم مبادلات تجاری دو کشور حدود سه میلیارد و ۱۲۹ میلیون دلار بوده که نزدیک به ۲ میلیارد و ۴۲۳ میلیون دلار آن به صادرات ایران و حدود ۷۰۶ میلیون دلار به واردات از پاکستان اختصاص دارد. با چنین تراز تجاری مثبت پویایی و ظرفیت بالای همکاری‌های دوجانبه در حوزه تجارت به وضوح نمایان است.
وزیر صمت در این خصوص اظهار داشته که هدف‌گذاری برای افزایش حجم تجارت میان ایران و پاکستان به ۱۰ میلیارد دلار در آینده نزدیک در نظر گرفته شده است.
توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل و بهره‌برداری بهینه از بنادر مهم دو کشور یکی از ارکان کلیدی در گسترش روابط تجاری ایران و پاکستان است. بندر چابهار در ایران و بندر گوادر در پاکستان به‌دلیل موقعیت جغرافیایی خود پتانسیل تبدیل شدن به دروازه‌های تجارت منطقه‌ای را دارند. اتصال این دو بندر از طریق کریدورهای زمینی و دریایی بستر مناسبی برای تجارت دوجانبه و صادرات به سایر کشورها فراهم می‌آورد.
توافقنامه تجارت آزاد ایران و پاکستان نقطه عطفی در روابط اقتصادی و سیاسی دو کشور است که با بهره‌گیری از اشتراکات فرهنگی و ظرفیت‌های مکمل تجاری می‌تواند به الگویی موفق برای همکاری‌های منطقه‌ای تبدیل شود. این توافق علاوه بر ایجاد فرصت‌های جدید اقتصادی ابزاری مؤثر برای کاهش فشار تحریم‌ها و تقویت جایگاه ایران در معادلات منطقه‌ای خواهد بود. به نقل از مهر
انتهای پیام/