اخبار

فاجعه هیروشیما و تأثیرات ماندگار آن در عصر هستهای
هیروشیما نامی که با شنیدنش لرزه بر اندام میافتد؛ نه تنها به خاطر ابعاد ویرانی بلکه به عنوان نمادی از هولناکترین دستاورد بشر در تخریب. در صبحگاهی مهیب از تابستان ۱۹۴۵ بمبی اتمی بر این شهر ژاپنی فرود آمد و در یک لحظه تاریخ را به دو بخش قبل و بعد از خود تقسیم کرد. این واقعه نه تنها نقطه پایانی بر جنگ جهانی دوم بود بلکه آغازگر دوران وحشت اتمی و مسابقه تسلیحاتی شد که جهان را به سمت نابودی پیش برد. حمله اتمی به هیروشیما واقعهای بیسابقه و وحشتناک در تاریخ بشریت در ششم اوت ۱۹۴۵ میلادی در واپسین روزهای جنگ جهانی دوم رخ داد. ایالات متحده آمریکا در این روز اولین بمب اتمی با نام رمز «پسر کوچک» را بر فراز شهر هیروشیما در ژاپن رها کرد و فاجعهای انسانی و زیستمحیطی را رقم زد که آثار آن تا دههها بعد نیز بر پیکر این شهر و مردمانش باقی ماند. انگیزه اصلی آمریکا از این اقدام بیسابقه وادار کردن ژاپن به تسلیم بیقید و شرط و پایان دادن هرچه سریعتر به جنگ جهانی دوم بود.
ژاپن با وجود خسارات فراوان و شکستهای مکرر همچنان در برابر متفقین مقاومت میکرد و فرماندهان آمریکایی نگران بودند که حمله زمینی به خاک ژاپن با تلفات سنگینی برای نیروهای متفقین همراه باشد. برخی تحلیلگران همچنین بر این باورند که هدف دیگری نیز در پس این حمله نهفته بود: نمایش قدرت نظامی بیبدیل آمریکا به جهان و به ویژه به اتحاد جماهیر شوروی در آستانه آغاز دوران جنگ سرد و رقابتهای ژئوپلیتیکی پس از جنگ.
پیامدهای این حمله در ابعادی هولناک و غیرقابل تصور بود. در لحظه انفجار تخمین زده میشود که بین ۷۰,۰۰۰ تا ۸۰,۰۰۰ نفر از ساکنان هیروشیما شامل غیرنظامیان بیگناه در یک چشم به هم زدن جان خود را از دست دادند. شدت حرارت و فشار ناشی از انفجار شهر را به تلی از خاکستر تبدیل کرد و ساختمانها را در شعاع وسیعی با خاک یکسان نمود.
هزاران نفر دیگر نیز در ساعات و روزهای پس از انفجار به دلیل سوختگیهای شدید جراحات ناشی از آوار و تشعشعات کشنده جان باختند. با گذشت زمان و گسترش بیماریهای ناشی از تابشهای هستهای تعداد قربانیان تا پایان سال ۱۹۴۵ به حدود ۱۴۰,۰۰۰ نفر افزایش یافت و تا سالها بعد بازماندگان این فاجعه که به «هیباکوشا» (افراد آسیبدیده از بمب) معروف شدند از عوارض جانبی مزمن و وحشتناک مانند انواع سرطانها و مشکلات روانی رنج بردند.
شهر هیروشیما که پیش از این حمله شهری پرجنب و جوش و دارای اهمیت نظامی و صنعتی بود به کلی ویران شد. بازسازی این شهر فرآیندی طولانی و طاقتفرسا بود که سالها به طول انجامید و زخمهای عمیق آن تا ابد بر چهره شهر و خاطرات مردمانش باقی ماند. تنها سه روز پس از فاجعه هیروشیما در نهم اوت ۱۹۴۵ ایالات متحده بمب اتمی دوم خود را با نام «مرد چاق» بر شهر ناکازاکی فرود آورد. این حمله دوم تیر خلاص بر پیکر مقاومت ژاپن وارد کرد و در نهایت در پانزدهم اوت ۱۹۴۵ ژاپن تسلیم بیقید و شرط خود را اعلام کرد و بدین ترتیب جنگ جهانی دوم رسماً به پایان رسید.
حملات اتمی به هیروشیما و ناکازاکی نقطه عطفی در تاریخ بشر و آغازگر عصر اتمی بود. این وقایع قدرت تخریبگر سلاحهای هستهای را به جهانیان نشان داد و خطرات بیاندازه جنگ هستهای و لزوم تلاشهای جهانی برای خلع سلاح هستهای و حفظ صلح را یادآوری کرد. هیروشیما امروز به نمادی جهانی از فجایع جنگ و ضرورت صلح تبدیل شده است و یادآور این نکته مهم است که تاریخ باید از این درسهای دردناک بیاموزد تا هرگز شاهد تکرار چنین وحشتی نباشیم.
فاجعه هیروشیما مسئولیت اخلاقی و انسانی جامعه بینالمللی را برای جلوگیری از اشاعه سلاحهای هستهای و تضمین آیندهای عاری از جنگهای اتمی بیش از پیش پررنگ ساخته است. واژه «هیباکوشا» در زبان ژاپنی به معنای “افرادی که تحت تأثیر انفجار قرار گرفتند” است و به بازماندگان حملات اتمی هیروشیما و ناکازاکی اطلاق میشود. این افراد با جراحات فیزیکی وحشتناک و عوارض ناشی از تابشهای هستهای دست و پنجه نرم کردند.
بسیاری از هیباکوشاها با مشکلات روانی و اجتماعی نیز مواجه شدند و اغلب با تبعیض در جامعه روبرو بودند. اما آنها نقش بسیار مهمی در آگاهیبخشی جهانی ایفا کردهاند و با شهامت داستانهای خود را به اشتراک گذاشته و به مدافعان سرسخت خلع سلاح هستهای تبدیل شدهاند.
آثار هنری ادبی و فرهنگی متعددی در واکنش به فاجعه حملات اتمی به هیروشیما و ناکازاکی خلق شده است که تلاش کردهاند عمق رنج انسانی و وحشت جنگ اتمی را به تصویر بکشند. این آثار از طریق داستانسرایی نقاشی شعر فیلم و موسیقی به یادآوری این فجایع پرداختهاند.
حملات هیروشیما و ناکازاکی تأثیر عمیقی بر روابط بینالملل و سیاست هستهای جهان داشت. این وقایع آغازگر مسابقه تسلیحاتی هستهای بین ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی شد که به “جنگ سرد” معروف است. با افزایش نگرانیها از وقوع جنگ هستهای تلاشهای دیپلماتیک برای کنترل تسلیحات هستهای آغاز شد و معاهداتی مانند «پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای» و «پیمان منع جامع آزمایشهای هستهای» از جمله مهمترین گامها در این زمینه بودند.
در پایان هیروشیما و ناکازاکی به عنوان درس عبرتی تاریخی یادآور این نکته هستند که استفاده از سلاحهای هستهای پیامدهای فاجعهباری برای تمام بشریت خواهد داشت و باید از هرگونه درگیری هستهای جلوگیری کرد. به نقل از tgju
انتهای پیام/