اخبار
نقدینگی در اوج، بورس در رکود: آینده شاخص کل در سایه کاهش معاملات
بازار سرمایه در حال تجربه مسیری پر از نوسان است. داده‌های رسمی حاکی از آن است که ارزش معاملات و شاخص کل به طور همزمان و معناداری تغییر مسیر داده‌اند و این موضوع بار دیگر پرسش‌هایی را برای فعالان اقتصادی ایجاد کرده است که آیا حجم و ارزش معاملات به تنهایی می‌تواند پیش‌بینی‌کننده مسیر شاخص کل باشد یا خیر. تحلیل روندها به ما پاسخ نسبی به این سوال می‌دهد.
آذر و دی‌ماه؛ همتی افکت بازار سرمایه در حالی پاییز ۱۴۰۳ را آغاز کرد که فضای محتاطی به دلیل اخبار سیاسی اقتصادی و انتخابات ریاست جمهوری بر تالار شیشه‌ای حاکم بود. ارزش معاملات ماهانه به حدود ۲۴۰ همت رسید و شاخص کل در محدوده ۲ میلیون واحد نوسان کرد. این سطح پایین از ارزش معاملات برای یک ماه نشان‌دهنده تمایل بخش بزرگی از سرمایه‌گذاران به انتظار و رصد فضای کلان بود.
در دومین ماه پاییز ۱۴۰۳ همتی افکت خود را نشان داد و رونقی به بازار بازگرداند. همتی با هدف حذف ارز ترجیحی و رانت و سفته‌بازی وارد عمل شد و به گفته فعالان اقتصادی این اقدام تا حد زیادی حاشیه سود بنگاه‌ها را افزایش داد. اقدامات دیگری مانند خصوصی‌سازی‌ها و پرداخت طلب اوره‌سازان نیز باعث افزایش اقبال و اعتماد به بازار شد و شاخص کل به سمت فتح قله‌های جدید حرکت کرد در حالی که پیش از این رکود بی‌سابقه‌ای در بازار سهام مشاهده می‌شد.
اوج‌گیری نسبی تا پایان زمستان بهمن و اسفند ۱۴۰۳ با رشد قابل توجهی در ارزش معاملات همراه بود. در بهمن ارزش معاملات به بیش از ۴۴۰ همت رسید و در اسفند این رقم به حوالی ۵۲۰ همت افزایش یافت. جالب است که علی‌رغم رشد ارزش معاملات افت محسوسی در ارتفاع شاخص کل مشاهده نشد و شاخص کل توانست خود را در محدوده رشدهای کذایی آبان و آذر حفظ کند. این به معنای ورود سهامداران جدید به بازار و رنگ سبز فروردین ۱۴۰۴ بود.
خوشبینی به تحولات سیاسی و کاهش ابهامات در برخی سیاست‌های اقتصادی انگیزه حضور در بازار را احیا کرد. بسیاری از معامله‌گران روند اسفند را نشانه‌ای از رابطه مستقیم بین جهش ارزش معاملات و رشد کوتاه‌مدت شاخص کل دانستند.
فروردین ۱۴۰۴؛ نقطه عطف و ثبت رکورد سالانه معاملات نخستین ماه سال ۱۴۰۴ با ثبت عدد قابل توجه ۶۹۹ همت برای ارزش معاملات رکوردی جدید ثبت کرد. شاخص کل نیز با توجه به ورود سهامداران جدید موفق شد موقعیت خود را بالای سه میلیون واحد حفظ کند. فروردین برای بسیاری از اهالی بازار نشانگر این بود که ورود نقدینگی قوی حتی در فضای پرریسک سیاسی و اقتصادی می‌تواند شاخص کل را به حرکت درآورد.
سایه رکود از اردیبهشت بر بازار افتاد با ورود به اردیبهشت روند نزولی ارزش معاملات آغاز شد و این ماه به ۴۶۵ همت کاهش یافت و فشار فروش در بسیاری از نمادها نمایان شد. در خرداد این کاهش شتاب بیشتری گرفت و رقم ۲۹۹ همت ثبت شد؛ سطحی که نشان‌دهنده تمایل سرمایه‌گذاران به خروج موقت از بازار بود. شاخص کل نیز در کنار این افت روند اصلاحی پیدا کرد و تا پایان خرداد بخشی از رشد ماه‌های پیشین را از دست داد.
گفتنی است که تعطیلی بازار به واسطه جنگ نیز در این افت ارزش معاملات بی‌تاثیر نبود اما سایه جنگ به خوبی روند را در تیرماه پیش‌بینی کرد؛ زیرا جنگ ریسک سیاسی بزرگی است که انتظاری جز ریزش بی‌وقفه سهام در تیرماه نداشت.
با این حال این همبستگی زمانی یعنی کاهش ارزش معاملات و افت شاخص کل بار دیگر تحلیل قدیمی را زنده کرد که هرگاه معاملات در بورس به زیر میانگین‌های تاریخی برسد شاخص کل تاب آوری کمتری در برابر فشار فروش دارد. سایه جنگ به حدی وسیع است که حتی با گذشت تقریبا دو ماه از آن فضای اقتصادی و سیاسی هنوز مه‌آلود است و در چنین شرایطی سرمایه‌گذاران تمایلی به ورود به بازار پرریسک نخواهند داشت.
اگرچه اکثر کارشناسان اعتقاد دارند که «بازار سهام ارزش فروش ندارد» اما واقعیت ارزش معاملات چیز دیگری را نشان می‌دهد. اگر بازار ارزشمند تلقی می‌شد باید با ورود سرمایه جدید و رشد ارزش معاملات پویایی را در تابلو معاملاتی مشاهده می‌کردیم. اما تداوم این روند مرداد را نیز کماکان خونین نشان می‌دهد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که افزایش ارزش معاملات اغلب پیش از رشد شاخص کل و به عنوان سیگنالی قوی برای فعالان بازار عمل کرده است. به بیان ساده نقدینگی ورودی نه تنها سوخت رشد قیمت‌ها بلکه عامل تغییر جهت کوتاه‌مدت بازار نیز است. در مقابل افت ارزش معاملات طی چند ماه متوالی مقدمات اصلاح قیمتی و فرسایش شاخص را فراهم کرده است. هرچند نمی‌توان این ارتباط را مطلق دانست چرا که عوامل بنیادی اخبار سیاسی و متغیرهای جهانی نیز تاثیرگذار هستند اما همبستگی معنادار این دو شاخص را نمی‌توان نادیده گرفت.
چشم‌انداز پیش رو با پیش‌بینی تثبیت ارزش معاملات در محدوده ۳۷۰ همت در مرداد و فقدان نشانه‌های ورود نقدینگی جدید انتظار یک صعود پرقدرت برای شاخص کل در کوتاه‌مدت چندان واقع‌بینانه نیست. در چنین شرایطی محتمل‌ترین سناریو ادامه نوسان شاخص کل در محدوده‌های کنونی یا حتی تداوم روند کاهشی است. تجربه تاریخی بورس نشان داده هر موج پایدار صعودی نیازمند عبور ارزش معاملات از مرزهای روانی بالاتر و ثبت حجم‌های چشمگیر است مگر آنکه یک عامل برون‌زا مانند تغییرات چشمگیر نرخ ارز یا اخبار مثبت از مذاکرات سیاسی بتواند دوباره عطش خرید را به بازار برگرداند. در غیر این صورت بازار در فضای رکودی باقی خواهد ماند و این سکون ممکن است برای چند ماه ادامه یابد. به نقل از اقتصاد آنلاین
انتهای پیام/