اخبار
عبور از «تله درآمد متوسط» با ارتقاء مواد خام به فناوری، برند و ارزش افزوده
تورج زارع در نخستین کنفرانس طلا نقره و مس استیل پرایس بیان کرد: خروج از «دام درآمد متوسط» تنها با پیچیده‌سازی نظام‌مند این سه بخش و تبدیل مواد خام به فناوری برند و ارزش افزوده ممکن است.
وی با اشاره به مفهوم «دام درآمد متوسط و وضعیت ایران» یادآور شد: کشورهایی که درآمد سرانه آن‌ها بین ۱۰۰۰ تا ۱۲ هزار دلار است و رشد اقتصادی پایداری ندارند در تله درآمد متوسط گرفتار هستند. این دام تنها اقتصادی نیست بلکه جنبه‌های ساختاری ذهنی و فرهنگی نیز دارد.
مدیرعامل شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران همچنین تصریح کرد: ایران در سال‌های اخیر درآمدی در حدود ۴۰۰ تا ۵۵۰ میلیارد دلار و درآمد سرانه‌ای بین ۴ تا ۵ هزار دلار داشته که تغییر قابل توجهی نکرده است. دلیل این وضعیت عدم به‌روزرسانی در ساختار حکمرانی اتکا به تولید خام و نبود حرکت به سمت صنایع با ارزش افزوده بالا است.
زارع با بیان استعاره «درخت رشد اقتصادی» افزود: کشورهای در حال توسعه میوه‌های پایین درخت (مانند تولید با نیروی کار ارزان و فناوری ساده) را می‌چینند اما برای دسترسی به میوه‌های بالایی به «نردبان» نیاز دارند که همان پیچیده‌سازی صنعتی و حکمرانی است. در حالی که کشورهایی مانند هنگ‌کنگ سنگاپور کره‌جنوبی تایوان و لهستان توانسته‌اند از این دام خارج شوند.
وی به مشکلات ساختاری صنایع ایران اشاره کرد و گفت: با وجود ذخایر معدنی عظیم ایران در اکتشاف فرآوری و تنوع فناوری عملکرد ضعیفی داشته است و حتی در لایه‌های ابتدایی ارزش‌افزوده فلزاتی همچون فولاد مس و آلومینیوم نیز ظرفیت‌های بهره‌برداری نشده وجود دارد.
زارع در تشریح راهکارهای خروج از دام درآمد متوسط سه ستون کلیدی را مطرح کرد که شامل تولیدمحوری (افزایش بهره‌برداری از معادن و توسعه صنایع پایین‌دستی) پیچیدگی دانش و تیم‌سازی (تربیت نیروی انسانی ماهر و توانمند در کار تیمی و آموزش عملی) و پیچیدگی حکمرانی (ایجاد ساختارهای مدیریتی و فناورانه پیشرفته برای ارتقای صنعت به سطح رقابت جهانی) است.
وی با اشاره به کشور آلمان به عنوان نمونه‌ای در حوزه مس اشاره کرد که این کشور با واردات ۳ میلیارد دلاری مس محصولات دانش‌بنیان به ارزش ۵۰ میلیارد دلار تولید می‌کند در حالی که شیلی که ۵ میلیون تن مس تولید می‌کند تنها ۲۳ میلیارد دلار درآمد دارد.
مدیرعامل شرکت تهیه و تولید همچنین به واردات طلا به سوئیس اشاره کرد که این کشور با فرآوری طلا از ارزش افزوده ۹۰ میلیارد دلاری بهره‌مند می‌شود. وی در مورد نقره نیز به ژاپن اشاره کرد که با وجود کمبود منابع در صنایع الکتریکی و انرژی‌های تجدیدپذیر پیشرفته است.
زارع افزود: این نمونه‌ها نشان‌دهنده اهمیت فناورانه‌کردن مواد خام و ایجاد برندهای جهانی است.
وی در ادامه تصریح کرد: بازار جهانی مس طلا و نقره در ۵۰ سال آینده با رشد انرژی‌های تجدیدپذیر و خودروهای برقی با تقاضای بالایی مواجه خواهد شد. به عنوان مثال خودروهای برقی حدود ۴ برابر خودروهای معمولی مس مصرف می‌کنند.
مدیرعامل شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران با تأکید بر تشویق سرمایه‌گذاری در حلقه‌های پایانی زنجیره ارزش ایجاد مراکز تحقیق و توسعه (R&D) در کنار معادن الگوبرداری از کشورهای موفق جذب سرمایه‌گذاری خارجی در پایین‌دستی معدنی توانمندسازی نیروی انسانی آموزش مهارت‌های فناوری و دیجیتالی‌سازی همچنین بهره‌گیری از هوش مصنوعی اینترنت اشیا و بلاکچین برای بهینه‌سازی زنجیره ارزش و ایجاد برندهای معدنی بزرگ در سطح جهانی را توصیه کرد.
او با ذکر مثال‌هایی از تجربیات خود در صنعت آلومینیوم خاطرنشان کرد: ارزش افزوده حاصل از فناوری می‌تواند قیمت هر تن را از ۳ هزار دلار (در ایران) به ۲۳ هزار دلار (در آلمان) برساند و این شکاف ناشی از دانش فناوری و سرمایه انسانی است. به نقل از فردای اقتصاد
انتهای پیام/