اخبار
دالان زنگزور؛ چالش‌های ژئوپلیتیکی و اقتصادی ایران در مرکز قفقاز
گذرگاه زنگزور که نتیجه توافقنامه میان ارمنستان و آذربایجان است به عنوان یک محور جدید ترانزیتی در قفقاز جنوبی شناخته می‌شود. این گذرگاه نه تنها ارتباط آذربایجان با نخجوان و ترکیه را فراهم می‌آورد بلکه به مثابه تهدیدی جدی برای درآمدهای ترانزیتی و نقش ایران در تجارت منطقه به شمار می‌رود. این مسیر می‌تواند به عنوان نقطه ضعف ایران در برابر نفوذ آمریکا و ناتو در منطقه تلقی شود.
گذرگاه زنگزور به عنوان یک کریدور تازه در قفقاز جنوبی ارتباطات متعددی را برقرار کرده و نقش اساسی در اقتصاد و سیاست منطقه ایفا می‌کند. این مسیر در ماده ۹ از توافقنامه آتش‌بس ۲۰۲۰ میان ارمنستان و آذربایجان پیش‌بینی شده و هدف آن تسهیل تردد بدون مانع افراد وسایل نقلیه و بار میان آذربایجان و نخجوان است.
با این حال آمریکا با ایده "همکاری ناتو" به دنبال نفوذ بر این کریدور است. اجرایی شدن این سناریو تأثیرات گسترده‌ای بر اقتصاد و تعادل قدرت در منطقه خواهد داشت.
کریدور شمال-جنوب به عنوان مسیری حیاتی برای تبادل کالا میان هند قفقاز و اروپا محسوب می‌شود و ایران به واسطه موقعیت جغرافیایی خود از این مسیر درآمد قابل توجهی کسب می‌کند. اما اجرایی شدن پروژه زنگزور تحت نفوذ آمریکا و ناتو می‌تواند به طور مستقیم به درآمدها و مسیر ترانزیتی ایران آسیب بزند.
جنگ روسیه و اوکراین موازنه قدرت در منطقه را به هم ریخته و فرصت نفوذ آمریکا را فراهم کرده است. نزدیک شدن آذربایجان به اسرائیل و حضور غیرمستقیم ناتو در این کریدور ریسک ژئوپلیتیک منطقه را افزایش می‌دهد. همچنین ترکیه نیز در تلاش است که مسیر دریای خزر به دریای سیاه را از طریق این کریدور کوتاه‌تر کند که ممکن است ایران را دور بزند.
ایران به عنوان محور اصلی کریدورهای بین‌المللی نباید نظاره‌گر نفوذ سایر کشورها باشد. سیاست کلان کشور باید بر ایجاد ائتلاف‌های مؤثر تقویت روابط راهبردی و بهره‌برداری از فرصت‌های اقتصادی متمرکز شود. دالان زنگزور می‌تواند ترکیب قدرت و نفوذ ایران در منطقه را دستخوش تغییر کند و ایجاد سناریوهای مشارکتی یا دفاعی اولویت راهبردی ایران به شمار می‌آید. به نقل از نبض بورس
انتهای پیام/