اخبار
رشد اقتصادی در سایه نظام بانکی ناکارآمد، غیرممکن است
حسینعلی سعدی عضو شورای فقهی بانک مرکزی و استاد دانشگاه و حوزه علمیه در سی‌وپنجمین همایش سالانه بانکداری اسلامی بر اهمیت انطباق فعالیت بانک‌ها با احکام شرعی و پاسخ‌گویی به نیازهای ملی مردم متدین کشور تأکید کرد و گفت که نظام بانکی باید به گونه‌ای عمل کند که نگرانی‌های شرعی و فرهنگی جامعه در تعامل با بانک‌ها برطرف گردد.
او مأموریت این همایش‌ها را ایجاد فضایی برای هم‌نشینی اندیشمندان بانکی با فقهای حوزه و ارائه راهبردهایی برای حل دغدغه‌های ملی دانست.
سعدی با نگاهی آسیب‌شناسانه به صنعت بانکداری اسلامی اشاره کرد که هنوز به جایگاه مطلوب نرسیده و نیاز به اصلاحات دارد. او گفت که برخی مدیران بانکی تصور می‌کنند که پایبندی به الزامات شرعی با ماهیت صنعت بانکی – به عنوان نهادی مدرن و وارداتی – تضاد دارد و حذف بهره می‌تواند به اختلال در عملکرد صنعت منجر شود.
او بیان کرد که این تناقض از زمان نخستین همایش‌های بانکداری اسلامی ادامه دارد و برخی حتی پیشنهاد ایجاد نهادی جدید به جای بانک برای پاسخ به الزامات شرعی را مطرح کرده‌اند.
نماینده مجلس خبرگان رهبری همچنین بر نقش فقها تأکید کرد و یادآور شد که فضای صدور روایات فقهی در دوران پول‌های فلزی نظیر درهم و دینار بوده که قواعد خاص خود را داشته است. وی افزود که تحول بنیادین بستر صدور روایات سنتی نیازمند بازنگری احکام صادر شده در شرایط جدید است.
سعدی تأکید کرد که ربا حرام است و در شرایطی که فردی یک دینار قرض دهد و سپس بهره آن را بخواهد این کار به صراحت حرام است. او مثال‌هایی از فقه سفر و تغییر شرایط آن با پیشرفت وسایل حمل‌ونقل را برای ضرورت اجتهاد پویا در عصر مدرن مطرح کرد و گفت که در حوزه فقه پول نیز باید تحولی اساسی ایجاد شود.
رئیس اسبق دانشگاه امام صادق (ع) پول را پیچیده‌ترین پدیده دنیای مدرن دانست و خاطرنشان کرد که ورود اسکناس نظریه پول فلزی را کنار زد و اکنون حتی پول کاغذی نیز جای خود را به اشکال اعتباری داده است.
سعدی با تأکید بر اهمیت خلق پول تصریح کرد که بانک‌ها باید به توسعه و رشد اقتصادی کمک کنند به شرط آنکه این «دارایی اجتماعی» در مسیر منافع عمومی و عدالت اجتماعی به کار گرفته شود.
او در ادامه با انتقاد از غفلت برخی فعالان از آثار کلان تصمیمات بانکی گفت: ما حق نداریم در مباحث شرعی بانک غفلت کنیم و باید به منافع ملی توجه داشته باشیم. او همچنین به چگونگی نوسانات ارزش پول به عنوان یک مسئله کلیدی در تحقق بانکداری اسلامی پرداخت.
سعدی دو اقدام ضروری برای رسیدن به تراز مطلوب را پیشنهاد کرد: اول خروج نظریه‌پردازان حوزه شرعی از فضای سنتی و ورود به دنیای مدرن و دوم بازنگری احکام فقهی به ویژه در خصوص پول اعتباری.
او با اشاره به ظهور رمزارزها مانند بیت‌کوین گفت: این پدیده‌ها مولفه‌های اصلی پول را زیر سؤال برده‌اند و نیاز به اجتهاد در زمان و مکان و فقه معاصر را نمایان می‌سازند.
سعدی همچنین به مسئله «ارزش زمانی پول» اشاره کرد و گفت که یک دلار امروز ارزش بیشتری از یک دلار در آینده دارد. او تأکید کرد که نباید ارزش زمانی پول در فضای پول اعتباری و شرایط تحریمی نظیر پول فلزی قدیم فرض شود.
وی ضعف ارتباط میان حوزه فقهی و مدیریت بانکی را چالشی دوطرفه دانست که هم برای نظام بانکی و هم برای فرآیند اجتهاد مشکل ایجاد می‌کند.
سعدی در پایان به اهمیت نقش نظام بانکی اشاره کرد و گفت: نمی‌توان نظام بانکی ناکارآمد داشته باشیم و انتظار شکوفایی اقتصادی داشته باشیم. او خواستار ارتباط جدی مدیران بانکی با حوزه شرعی شد و ابراز امیدواری کرد که با ادامه هم‌اندیشی‌ها ایران شاهد پیشرفت‌های جدی در صنعت بانکداری اسلامی باشد و آینده‌ای بهتر برای مردم رقم بخورد. به نقل از مهر
انتهای پیام/