نفت برای خزانه، بیکاری برای جامعه

خوزستان به‌عنوان یکی از استان‌های مهم ایران که دارای منابع طبیعی فراوانی نظیر نفت، گاز و پتروشیمی است، نقش بسزایی در اقتصاد کشور ایفا می‌کند. با اینکه این استان به‌واسطه منابع انرژی و صنعتی خود سهم قابل‌توجهی در تولید ناخالص داخلی (GDP) ایران دارد، اما شاخص فلاکت آن به‌دلیل چالش‌های اجتماعی و اقتصادی، همچنان در سطح بالایی قرار دارد.

در این مقاله، به بررسی وضعیت اقتصادی خوزستان و ارتباط آن با شاخص فلاکت پرداخته و همچنین به اهمیت آموزش و تغییر سیاست‌های کلان در راستای توسعه پایدار و کاهش فلاکت اشاره خواهیم کرد.

زیرساخت‌های سیاسی لازم برای توسعه پایدار شامل چندین مؤلفه کلیدی هستند:

۱. حاکمیت قانون: وجود قوانینی شفاف، پایدار و عادلانه که از حقوق شهروندان و سرمایه‌گذاران حمایت کند.

۲. ثبات سیاسی: کاهش تنش‌های داخلی، جلوگیری از فساد و ایجاد محیطی قابل‌پیش‌بینی برای تصمیم‌گیری‌های اقتصادی و اجتماعی.

۳. مشارکت مردمی: تقویت نهادهای دموکراتیک، مشارکت فعال جامعه مدنی و دسترسی آزاد به اطلاعات.

۴. حاکمیت کارآمد و پاسخگو: دولت باید شفاف، پاسخگو و توانمند باشد تا سیاست‌های توسعه‌ای را به‌درستی اجرا کند.

۵. عدم تمرکزگرایی: واگذاری اختیارات به سطوح محلی برای تصمیم‌گیری در حوزه‌های محیط‌زیست، اقتصاد و خدمات اجتماعی.

۶. روابط خارجی پایدار: دیپلماسی فعال برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی و همکاری‌های منطقه‌ای.

اجرای این زیرساخت‌ها در خوزستان می‌تواند به بهبود مدیریت منابع آب، کاهش نابرابری‌ها و توسعه پایدار کمک کند.

خوزستان با سهم قابل‌توجهی از تولید ناخالص داخلی کشور، در سال ۱۳۹۹ حدود ۱۴.۸ درصد از GDP ایران را به خود اختصاص داده است. با این حال، این تولید بالا به‌طور مستقیم به رفاه عمومی مردم استان منتقل نمی‌شود. منابع درآمدی از صنایع نفتی عمدتاً به بودجه ملی منتقل می‌شود و تأثیر کمتری بر توسعه زیرساخت‌ها و اشتغال‌زایی در استان دارد.

شاخص فلاکت که ترکیبی از نرخ بیکاری و تورم است، وضعیت معیشتی مردم استان را نشان می‌دهد. با وجود تولید ناخالص داخلی بالا، خوزستان در رده‌های بالای شاخص فلاکت قرار دارد. نرخ بیکاری در این استان حدود ۱۵ درصد و نرخ تورم به‌طور متوسط بالاتر از میانگین کشوری است. این وضعیت به افزایش نابرابری‌های اقتصادی و کاهش قدرت خرید مردم منجر شده است.

وجود رابطه معکوس میان GDP بالا و شاخص فلاکت بالا در خوزستان، نشان‌دهنده توزیع ناعادلانه ثروت و چالش‌های مدیریت منابع است. تولید ناخالص داخلی استان عمدتاً از صنایع نفت و گاز تأمین می‌شود، که بیشتر به بودجه ملی اختصاص می‌یابد و کمتر به توسعه محلی و رفاه مردم توجه می‌شود. همچنین، کمبود زیرساخت‌های اجتماعی و آموزشی سبب شده است که بسیاری از مردم استان از دسترسی به فرصت‌های شغلی و رفاهی محروم باشند.

آموزش به‌عنوان یکی از عوامل کلیدی در کاهش فلاکت اقتصادی و رشد پایدار شناخته می‌شود. در بسیاری از کشورها، توسعه آموزش و مهارت‌آموزی به‌عنوان یکی از ارکان اصلی برای کاهش نرخ بیکاری و ارتقای سطح درآمد محسوب می‌شود. در خوزستان، آموزش می‌تواند با افزایش مهارت‌های شغلی به تقویت صنایع غیرنفتی و ایجاد فرصت‌های شغلی پایدار کمک کند.

برای دستیابی به توسعه پایدار در خوزستان، اصلاحات ساختاری و حکمرانی کارآمد ضروری است. این اصلاحات باید شامل موارد زیر باشد:

• تمرکززدایی و تخصیص منابع به استان: درصد بیشتری از درآمدهای نفت و گاز باید در بودجه استانی سرمایه‌گذاری شود تا به پروژه‌های توسعه‌ای و زیرساخت‌های اجتماعی پرداخته شود.

• حمایت از صنایع غیرنفتی: بخش‌هایی همچون کشاورزی پایدار و گردشگری باید تقویت شوند تا وابستگی به منابع طبیعی کاهش یابد.

• تقویت زیرساخت‌های اجتماعی: بهبود وضعیت بهداشت، آموزش و خدمات عمومی باید در اولویت قرار گیرد.

در نهایت، برای متوازن کردن رشد و توسعه پایدار در خوزستان، پیشنهادات زیر حائز اهمیت است:

• افزایش مشارکت مردمی در تصمیم‌گیری‌ها: ایجاد نهادهای مردمی و بخش خصوصی برای نظارت بر سیاست‌های توسعه‌ای.

• تقویت حکمرانی محلی: اعطای اختیارات بیشتر به مدیریت استانی برای اتخاذ تصمیمات نزدیک به نیازهای واقعی مردم.

• سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های محیط‌زیستی: مدیریت منابع آب و مقابله با بحران‌های زیست‌محیطی.

خوزستان با وجود منابع طبیعی غنی، پتانسیل بالایی برای رشد اقتصادی و اشتغال‌زایی دارد، اما مدیریت نادرست و توزیع نامناسب ثروت، این استان را با چالش‌های اجتماعی و اقتصادی مواجه کرده است. به‌منظور دستیابی به توسعه پایدار، ضروری است که اصلاحات حکمرانی، تمرکز بر صنایع غیرنفتی، تقویت زیرساخت‌های اجتماعی و ارتقای سطح آموزش در اولویت قرار گیرد. این اقدامات نه‌تنها به بهبود وضعیت اقتصادی و کاهش فلاکت کمک خواهد کرد، بلکه پایداری اجتماعی را نیز در استان تضمین می‌کند.

به نقل از عصر ایران

انتهای پیام/