خروج سرمایه‌گذاران چینی؛ تهدیدی جدی برای معادن ایران و ضرورت حفظ بازار چین

توانآپ: باران شاکری: اقتصاد جهانی در سال‌های اخیر با تغییرات چشمگیری مواجه بوده است؛ تغییراتی که نتیجه پیشرفت فناوری، افزایش رقابت‌های جهانی، تحول در سیاست‌های کلان اقتصادی و چالش‌های سیاسی و ژئوپلیتیکی است. کشورها در این مسیر همواره تلاش کرده‌اند تا با عقد قراردادهای تجاری، توسعه بازارهای صادراتی، بهره‌برداری از فناوری‌های نوین و تنظیم سیاست‌های داخلی، جایگاه خود را در اقتصاد جهانی تثبیت کنند. ایران نیز به عنوان کشوری با منابع غنی معدنی و انرژی، همواره نقشی کلیدی در بازارهای جهانی ایفا کرده، اما در سال‌های اخیر به دلیل تحریم‌های بین‌المللی و برخی سیاست‌های داخلی، با چالش‌های جدی روبرو شده است. قراردادهای بین‌المللی امروزه به عنوان ابزارهای اصلی برای تأمین منافع اقتصادی کشورها محسوب می‌شوند؛ این قراردادها می‌توانند فرصت‌هایی نوین برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی، افزایش درآمدهای ارزی، تقویت صنایع داخلی و ایجاد اشتغال فراهم آورند. در این راستا، قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین یکی از توافقاتی است که توجه زیادی را به خود جلب کرده است. این قرارداد که در دوره دولت دوازدهم مطرح شد، قرار بود زمینه همکاری‌های گسترده اقتصادی، صنعتی و تجاری بین دو کشور را فراهم کند، اما در دولت سیزدهم این توافق عملاً نادیده گرفته شده است که این موضوع انتقادات و بحث‌های متفاوتی را در محافل اقتصادی و سیاسی به همراه داشته است. علاوه بر این، ایران در سال‌های اخیر سعی کرده است روابط خود را با کشورهایی نظیر روسیه، هند و برخی کشورهای منطقه‌ای تقویت کند. قرارداد ۲۰ ساله ایران و روسیه نمونه‌ای از این سیاست‌هاست که با هدف افزایش همکاری‌های اقتصادی و تجاری بین دو کشور منعقد شده، اما کارشناسان در مورد تأثیر واقعی این قراردادها بر اقتصاد ایران تردید دارند، زیرا روسیه نیز خود تحت تحریم‌های بین‌المللی قرار دارد و به دنبال تأمین منافع اقتصادی خود است. چالش‌های دیگری مانند کاهش درآمدهای نفتی، نوسانات ارزی، فشارهای ناشی از تحریم‌ها، عدم جذب سرمایه‌گذاری خارجی، مشکلات حمل‌ونقل بین‌المللی و رقابت شدید در بازارهای جهانی نیز از جمله عواملی هستند که بر آینده اقتصادی ایران تأثیرگذار خواهند بود. در چنین شرایطی، اتخاذ یک رویکرد استراتژیک و علمی برای حفظ و توسعه بازارهای صادراتی، افزایش بهره‌وری داخلی و کاهش وابستگی به درآمدهای سنتی می‌تواند ضروری به نظر برسد. در ادامه، گفت‌وگویی با کیوان جعفری طهرانی، تحلیلگر ارشد بازار فلزات، انجام شده است که به بررسی وضعیت اقتصاد ایران، بازارهای صادراتی، تأثیر تحریم‌ها و راهکارهای ممکن برای بهبود شرایط اقتصادی کشور پرداخته است. کیوان جعفری طهرانی در گفت‌وگو با توانآپ تصریح کرد: واقعیت این است که سال ۱۴۰۴ می‌تواند سال بسیار تأثیرگذاری در وضعیت اقتصادی و اجتماعی کشور باشد. وی افزود: از یک سو، کشور بیش از پیش تحت تأثیر تحریم‌ها قرار خواهد گرفت و از سوی دیگر، آمریکا فشار بیشتری برای کاهش صادرات و درآمدهای ارزی کشور وارد می‌کند. جعفری طهرانی تأکید کرد: اصلی‌ترین نکته این است که باید به فکر افزایش مصرف کالاهای مختلف در داخل کشور باشیم، چرا که این امر ممکن است تا حدی تأثیر تحریم‌ها را کاهش دهد. اما زمانی که کشور با کمبود نقدینگی مواجه است، به طبع بسیاری از پروژه‌های اقتصادی نیز اجرایی نمی‌شوند. وی درباره از دست رفتن فرصت قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین در دولت سیزدهم گفت: این قرارداد که در دولت دوازدهم مطرح شده بود، از دست رفته و دیگر امکان بازگشت به آن وجود ندارد و اگر این قرارداد در زمان خود منعقد شده بود، قطعاً شرایط به گونه‌ای دیگر رقم می‌خورد، زیرا آن زمان هم‌زمان با برجام و پس از برجام بود. تحلیلگر ارشد بازار فلزات در خصوص قرارداد ۲۰ ساله ایران و روسیه نیز اظهار داشت: من دیدگاه خاصی در مورد این قرارداد ندارم و بعید می‌دانم تأثیرگذار باشد، چرا که روسیه به دنبال کسب امتیازات از آمریکا است و در تلاش است صادرات مواد معدنی و محصولات خود را از تحریم‌های اقتصادی معاف کند و در عین حال، به مسائل مربوط به جنگ اوکراین نیز مشغول است و نمی‌توان انتظار داشت که حمایت ویژه‌ای از ایران داشته باشد. وی ادامه داد: ما باید بزرگ‌ترین شریک تجاری و اقتصادی خود، یعنی چین، را حفظ کنیم؛ بر اساس شواهدی که از نشست اخیر چین به‌دست آمده، این کشور به دنبال توسعه صنعتی، مقابله با آمریکا، افزایش مصرف داخلی و بهره‌وری از تکنولوژی‌های نوین است و این راهکارها می‌توانند برای ما نیز مفید واقع شوند و باید از این فرصت بهره‌برداری کنیم. جعفری طهرانی درباره رقابت سنگین در بازار فولاد گفت: ما در موقعیتی نیستیم که بتوانیم به‌راحتی در این رقابت دوام بیاوریم، خصوصاً اگر روسیه نیز به این بازار وارد شود. در چنین شرایطی، رقابت سخت‌تر خواهد شد. از سوی دیگر، هند با وجود هزینه‌های تولید بالاتر، همچنان در رقابت با کشورهای بزرگ تولیدکننده فولاد مانند چین و روسیه موفق عمل کرده است و اکنون به جمع تولیدکنندگان ارزان فولاد پیوسته و در رقابت‌های منطقه‌ای، از جمله در عربستان سعودی، توانسته سهمی از بازار را در برابر چین، ترکیه و حتی روسیه کسب کند. وی افزود: ما در چنین وضعیتی قرار نداریم، اما باید توجه بیشتری به صادرات سایر مواد معدنی که در چین بازار خوبی دارند، داشته باشیم. متأسفانه تاکنون توجه کافی به این موضوع نشده است. ما بازارهای خاصی داریم؛ برای مثال، در مورد آنتیموان، مدتی صادرات داشتیم و شرایط خوبی رقم خورد، اما با شیوع کرونا، وضعیت این استان وخیم شد و دیگر قادر به تأمین و صادرات این محصول به چین نبودیم. تحلیلگر ارشد بازار فلزات در خصوص رقابت در بازار کروم گفت: اکنون در رقابت با کشورهایی مانند عمان عقب افتاده‌ایم و این وضعیت مطلوبی نیست. بنابراین نباید تنها بر صادرات فولاد، مس و کالاهای فرآوری‌شده متمرکز شویم، بلکه صادرات مواد معدنی اولیه مورد نیاز صنایع نیز بسیار حائز اهمیت است. وی با انتقاد از سیاست‌های نادرست دولت‌های گذشته در زمینه صادرات زغال‌سنگ گفت: متأسفانه در این زمینه بازارهای خود را از دست داده‌ایم و در رقابت با کشورهایی مانند ترکیه، سیاست‌های اشتباهی که دولت‌های قبلی در زمینه عوارض صادراتی اتخاذ کرده‌اند، باعث بروز مشکل شده است. وی اضافه کرد: به نظر می‌رسد اگر دولت سیاست‌های درستی اتخاذ کند و صادرات را به کشورهایی که هنوز روابط تجاری و دوستانه‌ای با ایران دارند، هدایت کند، می‌توان وضعیت را بهبود بخشید. جعفری طهرانی بر اهمیت سیاست‌گذاری صحیح در زمینه تجارت خارجی تأکید کرد و گفت: یکی از مسائلی که همیشه مطرح کرده‌ام این است که نمی‌توان به کشورهایی که رابطه سیاسی با ما ندارند، صادرات انجام داد. برخی می‌پرسند چرا چنین روابطی وجود ندارد و باید آن‌ها را ایجاد کرد، اما این بحث به عنوان یک تاجر و تحلیلگر اقتصادی نیست و من در شرایط فعلی می‌توانم بازارهای داخلی و خارجی را تحلیل کنم و پیشنهادات منطقی و اجرایی ارائه دهم. وی همچنین خاطرنشان کرد: من معتقدم حفظ بازار چین و همکاری با این کشور می‌تواند راه‌حلی قوی برای ایران باشد تا در شرایط اقتصادی کنونی، دوام بیاورد. به همین دلیل با توجه به کاهش صادرات نفت و سایر کالاها، فشارهای مضاعف تحریمی و احتمال تضعیف بیشتر ریال، باید یک سیاست‌گذاری دقیق و حضور بیشتر در بازار چین را در دستور کار قرار دهیم. جعفری طهرانی در پایان درباره تأثیر تحریم‌ها بر هزینه‌های حمل‌ونقل دریایی گفت: تحریم‌ها هزینه‌های حمل‌ونقل دریایی را افزایش خواهند داد که در نهایت فشار بیشتری به اقتصاد کشور وارد می‌کند، زیرا قیمت کالاها در مقصد افزایش می‌یابد. با این حال، چاره‌ای جز مقاومت و ادامه صادرات، به‌ویژه به چین، نداریم و لازم است دولت نیز حمایت‌های لازم را برای تحقق این هدف انجام دهد. به نقل از اقتصاد آنلاین

انتهای پیام/