بازار خودرو در رکود: فروشندگان مردد و خریداران گیج
بازار خودروی ایران در سال گذشته یکی از چالش‌برانگیزترین دوره‌های خود را تجربه کرد. این دوره با نوسانات شدید قیمتی رکود در خرید و فروش تغییرات در سیاست‌گذاری‌ها و ورود خریداران به مرحله انتظار همراه بود.
نوسانات قیمت‌ها در ابتدای سال ۱۴۰۳ قیمت خودروها همانند سال‌های قبل به روند صعودی خود ادامه داد. به‌طور متوسط قیمت خودروهای داخلی در سه‌ماهه ابتدایی سال حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد افزایش یافت؛ به عنوان مثال قیمت پراید ۱۱۱ از حدود ۲۵۰ میلیون تومان در فروردین ۱۴۰۳ به بیش از ۳۲۰ میلیون تومان در تیرماه رسید. پژو ۲۰۷ دنده‌ای نیز از حدود ۵۸۰ میلیون تومان به ۷۰۰ میلیون تومان نزدیک شد.
اما از تابستان ۱۴۰۳ این روند صعودی متوقف شد و بازار به آرامی وارد فاز رکودی گردید. عواملی همچون کاهش نرخ ارز (از حدود ۶۰ هزار تومان به ۴۸ هزار تومان) افزایش عرضه در سامانه یکپارچه فروش خودرو و محدودیت در واردات خودروهای کارکرده باعث کاهش قیمت‌ها در ماه‌های پاییز و زمستان شد. در بهمن ۱۴۰۳ بازار به نوعی قفل شد و کاهش تقاضا باعث افت قیمت خودروها نسبت به تابستان به میزان ۱۰ تا ۱۵ درصد شد.
رکود در معاملات؛ خریداران در انتظار یکی از ویژگی‌های برجسته بازار خودرو در این مدت کاهش قابل توجه در خرید و فروش بود. بررسی نمایشگاه‌های خودرو در شهرهای بزرگ نشان می‌دهد که میزان معاملات نسبت به سال گذشته بیش از ۵۰ درصد کاهش یافته است.
علت اصلی این رکود کاهش قدرت خرید مردم نوسانات نرخ ارز تورم عمومی و عدم پیش‌بینی‌پذیری آینده اقتصادی بوده است. خریداران تمایل دارند منتظر کاهش بیشتر قیمت‌ها یا ورود خودروهای وارداتی بمانند.
تغییر رفتار فروشندگان در سامانه‌های آنلاین فروش خودرو تعداد آگهی‌ها به شکل قابل توجهی افزایش یافت اما نرخ تبدیل آگهی به معامله بسیار پایین باقی ماند. فروشندگان به‌ویژه در نیمه دوم سال اغلب خودروهای خود را با قیمت‌های بالاتر از عرف بازار آگهی می‌کردند اما تمایلی به فروش با قیمت‌های پایین‌تر نداشتند. این موضوع بازار را به فاز سردرگمی قیمتی کشاند.
ورود خودروهای وارداتی و تأثیر محدود بر بازار اگرچه با اجرای مصوبه واردات خودرو امیدی در میان مصرف‌کنندگان به وجود آمد اما تعداد اندک خودروهای واردشده و تعرفه‌های بالا موجب شد که تأثیر چندانی بر بازار نگذارد. قیمت‌های این خودروها همچنان از توان خرید بسیاری از مردم فراتر بود.
همچنین سهم خودروهای چینی در بازار ایران افزایش یافته و شرکت‌های مونتاژکننده داخلی مدل‌های مختلفی از خودروهای چینی را به بازار عرضه کردند. با این حال استقبال از این خودروها به دلیل قیمت‌های بالا و هزینه‌های نگهداری سنگین محدود بود.
افزایش هزینه نگهداری یکی از دغدغه‌های جدی مالکان خودرو افزایش هزینه‌های نگهداری و تعمیرات بود. قیمت قطعات یدکی در سال ۱۴۰۳ به‌طور متوسط بیش از ۷۰ درصد افزایش یافت. خدمات پس از فروش به‌ویژه برای خودروهای چینی با نارضایتی‌های گسترده‌ای مواجه شد.
وعده‌های بی‌نتیجه و سیاست‌های نیمه‌کاره دولت در ابتدای سال ۱۴۰۳ وعده‌های زیادی مانند واردات گسترده خودروهای نو و کارکرده و افزایش تولید را مطرح کرد اما تنها بخش کوچکی از این وعده‌ها به تحقق پیوست و تولید برخی خودروسازان حتی کاهش یافت.
در واقع کاهش تولید برخی خودروسازان و مشکلات تأمین قطعات مانع از افزایش عرضه شدند. همچنین شفافیت در قیمت‌گذاری و مبارزه با سوداگری در بازار به نتیجه مطلوبی نرسید.
چشم‌انداز بازار بازار خودرو ایران از سال ۱۴۰۳ به این سو یک چرخه کامل از افزایش قیمت رکود و ثبات نسبی را تجربه کرده است. خریداران محتاط‌تر شده‌اند فروشندگان بلاتکلیف‌اند و سیاست‌گذاران همچنان در تلاش برای ساماندهی بازار هستند.
در حال حاضر بازار خودرو همچنان در وضعیت رکودی قرار دارد و نشانه‌ای از رونق در معاملات دیده نمی‌شود. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که اگر روند کاهشی نرخ ارز ادامه یابد و شرایط اقتصادی تثبیت شود قیمت خودروها ممکن است در نیمه اول ۱۴۰۴ تا ۱۰ درصد دیگر کاهش یابد. همچنین در صورت تحقق وعده‌های دولت برای واردات گسترده خودرو امید به بهبود نسبی بازار در نیمه دوم سال وجود دارد.
در نهایت بازار خودرو ایران در سال گذشته تصویری از بی‌اعتمادی مصرف‌کنندگان و عدم سیاست‌گذاری مؤثر را به نمایش گذاشت و نیاز به اصلاحات بنیادین و برنامه‌های شفاف را می‌طلبد؛ مسئله‌ای که هنوز برای سال ۱۴۰۴ امکان‌پذیر است. به نقل از مهر
انتهای پیام/