کشفات جدید در دریای مازندران؛ روایت ریزگردهای باستانی
این روزها پسروی دریای مازندران به یکی از نگرانی‌های اصلی پنج کشور ساحل کاسپی شامل ایران روسیه ارمنستان جمهوری آذربایجان و قزاقستان تبدیل شده است. در این راستا برخی کارشناسان مانند حجت میان‌آبادی پژوهشگر دیپلماسی آب و محیط‌زیست بر لزوم تأمل در مفهوم «پسروی» تأکید دارند. میان‌آبادی بیان می‌کند: «یک سؤال کلیدی در خصوص پسرفت دریای مازندران این است که تراز نرمال این دریا کجاست که بتوانیم میزان پسرفت یا پیشرفت آن را ارزیابی کنیم.»
این پرسش مطرح می‌شود که آیا در حال حاضر دریای مازندران واقعاً در حال پسروی است یا پیشروی؟ تحقیقات رمضان‌پور و همکارانش نشان می‌دهد که ساحل کاسپین حدود سی‌ویک هزار سال پیش تا نزدیکی محوطه تخت رستم در نکا پیشروی داشته است. فاصله بین این نقطه و ساحل فعلی حدود ۳۰ کیلومتر است.
کاسپین در مثبت ۵۰ به کاوش‌های انجام شده در محوطه تخت رستم اشاره می‌کند که شواهدی از پیشروی ساحل دریای کاسپین را نشان می‌دهد. رمضان‌پور ادامه می‌دهد که برای این تحقیقات مقالات زمین‌شناسی حوضه شمال دریای کاسپین را که محققان روسی منتشر کرده‌اند مطالعه کرده‌اند.
او تأکید می‌کند که با بررسی نوسانات دریای مازندران و ارتفاعات آن متوجه می‌شویم که محوطه تخت رستم در ۳۱ هزار سال پیش در کنار دریا بوده است. همچنین شواهدی مبنی بر استخراج سنگ خام و ساخت ابزارهای سنگی در این منطقه وجود دارد که نشان‌دهنده سکونت انسان‌ها در این ناحیه است.
باستان‌شناسان به بقایای جانوری برای شناسایی شکارهای ساکنان این منطقه در تاریخ مورد نظر دست نیافته‌اند چرا که هیچ بقایای آلی در رسوبات محوطه باقی نمانده است. همچنین شکل جغرافیایی عارضه طبیعی تخت رستم به ساکنان این امکان را می‌داد که منابع شکار خود را نظارت کنند.
رمضان‌پور با اشاره به کشف بیش از ۲۰۰۰ ابزار سنگی در این منطقه تأکید می‌کند که این ابزارها به دوره پارینه‌سنگی میانی و اوایل پارینه‌سنگی نوین تعلق دارند و سن‌سنجی آن‌ها به حدود سی‌ویک هزار سال قبل برمی‌گردد.
تحقیقات نشان می‌دهد که انسان‌ها به مدت کوتاهی در این محل سکونت داشته‌اند و وجود دامنه‌های طبیعی کوه در نزدیکی تخت رستم به آن‌ها اجازه می‌داد که منابع شکار را به راحتی پیدا کنند.
رمضان‌پور همچنین به نوسانات تاریخی دریای مازندران اشاره کرده و می‌گوید که این دریا به طور مکرر در طول تاریخ جابه‌جا شده است.
در این راستا او به منشأ ریزگردها که به جنگل‌های هیرکانی در گلستان می‌رسد اشاره کرده و بر این نکته تأکید می‌کند که دریای مازندران در زمان پسروی جلگه‌های بزرگی را به جای می‌گذارد که می‌تواند منشأ ریزگردها باشد.
این باستان‌شناس خاطرنشان می‌کند که این گرد و غبار باستانی در محدوده نکا تا گرگان وجود دارد و می‌تواند نشان‌دهنده تغییرات اقلیمی در این منطقه باشد.
در نهایت رمضان‌پور بر لزوم توجه به پژوهش‌های علمی در تصمیم‌گیری‌های مدیریتی تأکید کرده و به چالش‌های موجود در پتروشیمی میانکاله اشاره می‌کند و از ضرورت حفظ زمین‌های کشاورزی و فرهنگ مردم این منطقه سخن می‌گوید. به نقل از tgju
انتهای پیام/