اخبار
رابطه غیرمنتظره بین افزایش قیمت ارزهای دیجیتال و قطع برق سراسری: آیا تئوری توطئه در کار است؟
بحران انرژی در ایران به کمبود گاز در زمستان و افت تولید برق در تابستان محدود نمی‌شود و در سال‌های اخیر پدیده‌ای نوظهور به معادلات شبکه سراسری افزوده شده است: استخراج ارزهای دیجیتال در مزارع ماین. برآوردها نشان می‌دهد که مجموع مصرف برق این صنعت چه در قالب مراکز مجاز و چه در فعالیت‌های زیرزمینی حدود ۵ درصد از کل مصرف برق کشور را به خود اختصاص می‌دهد. این سهم در دوره‌های کسری و کمبود به‌طرز چشمگیری افزایش یافته و تا حدود ۲۰ درصد از فشار وارده بر شبکه را شامل می‌شود.
رابطه‌ای مستقیم و قابل‌سنجش بین این فشار و بازار جهانی کریپتو وجود دارد. در دوره‌های رشد قیمت بیت‌کوین و آلت‌کوین‌ها انگیزه اقتصادی برای فعال‌کردن دستگاه‌های استخراج به اوج می‌رسد و این امر هم بر جذابیت اقتصادی ماینینگ در ایران می‌افزاید و هم فشار مضاعفی بر شبکه‌ای وارد می‌کند که با کسری ظرفیت و زیرساخت فرسوده مواجه است.
در کشوری که ارزش پول ملی به‌طور مداوم کاهش می‌یابد و مشاغل کاذب به‌جای فعالیت‌های مولد اقتصادی جایگزین شده‌اند برهم خوردن نظم اقتصادی و صنعتی به واقعیتی تلخ تبدیل شده است. سیاست‌گذاران با نسخه‌های دستوری تلاش در کنترل اوضاع دارند اما قطعی برق را به ارزان بودن انرژی نسبت می‌دهند. مردم نیز به سمت مشاغل کاذب سوق پیدا می‌کنند و به راه‌اندازی مزارع استخراج ارزهای دیجیتال می‌پردازند؛ مزارعی که بدون نظارت دقیق بزرگترین بخش از مصرف برق را به خود اختصاص می‌دهند و باعث تشدید قطعی‌های گسترده برق می‌شوند.
آخرین برآوردها نشان می‌دهد که ظرفیت مصرف برق برای استخراج ارز دیجیتال در ایران به دو بخش قانونی و غیرقانونی تقسیم می‌شود. سهم قانونی بسیار ناچیز است و کمتر از ۵ مگاوات برق مصرف می‌کند در حالی که استخراج غیرقانونی حدود ۲,۰۰۰ تا ۳,۰۰۰ مگاوات دارد که بدون برنامه‌ریزی و هماهنگی با شبکه فعال است.
این شکاف میان مصرف قانونی و غیرقانونی نشان‌دهنده این است که بخش عمده فشار بر شبکه از جایی می‌آید که فاقد کنترل و انضباط فنی است. هرچند سهم ماینینگ از کل مصرف برق کشور حدود ۵ درصد است اما بخش عمده‌ای از این فعالیت‌ها در دوره‌های اوج تقاضا انجام می‌شود به‌طوری‌که حتی بار چند هزار مگاواتی می‌تواند تعادل شبکه را بر هم بزند.
بازار ارزهای دیجیتال مانند سایر بازارهای مالی از الگوی چرخه‌ای پیروی می‌کند و این چرخه‌ها بر مصرف برق تأثیرگذارند. در دوره رونق افزایش قیمت‌ها انگیزه اقتصادی ماینرها را تقویت می‌کند و در نتیجه حتی دستگاه‌های قدیمی نیز دوباره به کار می‌افتند. این روند به‌ویژه در کشورهایی با برق یارانه‌ای مانند ایران به وضوح دیده می‌شود.
عوامل ساختاری در ایران موجب می‌شود که حتی در صورت ورود بازار جهانی کریپتو به فاز نزولی فشار بر شبکه برق کاهش نیابد. قیمت پایین برق یارانه‌ای ضعف نظارت و عدم سیاست‌گذاری پایدار در حوزه ماینینگ و زیرساخت فرسوده و محدودیت ظرفیت تولید برق همگی موجب شده‌اند که موضوع مصرف ماینینگ به‌عنوان یک فشار ساختاری و پایدار بر شبکه برق کشور باقی بماند.
قیمت بیت‌کوین به ریال از سال ۱۳۹۹ تاکنون بیش از ۴۳ برابر شده است و این رشد به‌ویژه ناشی از افزایش نرخ دلار در بازار آزاد ایران است. این شرایط باعث می‌شود که فعالیت ماینینگ در کشور حتی در دوره‌های رکود جهانی کریپتو جذاب و پایدار باقی بماند. به نقل از بازار
انتهای پیام/