اخبار
چگونه انگلیس یک چهارم جهان را تحت استعمار خود درآورد؟
چهارشنبه ۱۲ شهریور در تقویم کشورمان به عنوان روز ملی مبارزه با استعمار انگلیس ثبت شده است؛ این روز یادآور یکی از حساس‌ترین مقاطع تاریخ معاصر ایران است روزی که اراده ملت برای دفاع از استقلال و عزت سرزمین در برابر قدرت‌های بیگانه جلوه‌ای روشن یافت. در این روز نام «رئیسعلی دلواری» به‌عنوان نماد مقاومت و ایستادگی در برابر استعمار بر تارک تاریخ می‌درخشد. رئیسعلی فرزند جنوب و سردار دلیر «تنگستان» با ایمان غیرت و اتکای به مردم منطقه پرچم مبارزه با انگلیس را برافراشت و نشان داد که حتی در برابر مجهزترین ارتش‌ها اراده و همبستگی ملت می‌تواند سرنوشت‌ساز باشد.
گرامیداشت این روز نه تنها پاسداشت خاطره قهرمانان مبارزه با استعمار است بلکه یادآوری ضرورت تداوم مقاومت در برابر هرگونه سلطه‌طلبی و بیگانگی است. روز ملی مبارزه با استعمار انگلیس بهانه‌ای برای انتشار سلسله گزارش‌هایی شد تا به تاریخچه استعمار انگلیس در جهان بپردازیم. در ادامه بخش اول این گزارش می‌خوانیم:
امپراتوری استعماری بریتانیا که از اوایل دوره مدرن اروپا آغاز شد و تا اواخر قرن بیستم ادامه داشت طی چهار قرن شکل گرفت و به بزرگ‌ترین امپراتوری‌های تاریخ بدل شد. امپراتوری بریتانیا در اوج قلمرو خود در اوایل قرن بیستم تقریباً بر یک‌چهارم از خشکی و جمعیت جهان حکمرانی می‌کرد. این قلمرو پهناور که غالباً «امپراتوری‌ای که آفتاب هرگز در آن غروب نمی‌کند» خوانده می‌شود تا سال ۱۹۱۳ بر ۴۱۲ میلیون نفر حدود ۲۳ درصد جمعیت جهانی حکومت می‌کرد و تا سال ۱۹۲۰ حدود ۳۵ میلیون کیلومتر مربع یعنی ۲۴ درصد از سطح خشکی زمین تحت سیطره آن قرار داشت.
گسترش امپراتوری بریتانیا شامل سرزمین‌هایی در آمریکای شمالی کارائیب آفریقا خاورمیانه جنوب آسیا جنوب‌شرق آسیا و استرالزی بود. استعمار بریتانیا تجارت سیاست و فرهنگ جهانی را به‌طور عمیق دگرگون کرد و میراثی پیچیده بر جای گذاشت که همچنان در کشورهای مستعمره سابق این امپراتوری و در خود بریتانیا تداوم دارد.
نخستین گام‌های بریتانیا برای ساخت یک امپراتوری برون‌مرزی در اواخر قرن شانزدهم و در «عصر اکتشافات» آغاز شد. کوشش‌های اولیه انگلیس محتاطانه بود و در دوران الیزابت چهره‌هایی چون «سر هامفری گیلبرت» و «سر والتر رالی» نخستین تلاش‌های استعماری را آغاز کردند.
با آغاز قرن هفدهم استعمار انگلیس شتاب گرفت و در سال ۱۶۰۷ «جیمزتاون» در ویرجینیا بنیان نهاده شد که به نخستین مستعمره دائمی انگلستان در آمریکای شمالی بدل گردید. در سراسر قرن هفدهم انگلستان مستعمراتی در امتداد ساحل اقیانوس اطلس آمریکای شمالی ایجاد کرد و علاوه بر آن مستعمرات جزیره‌ای نیز تحت کنترلش بودند.
گسترش بریتانیا در این دوره بیشتر از طریق ابتکارات خصوصی و شرکت‌های صاحب امتیاز انجام می‌شد. حضور بریتانیا در آفریقای غربی با ایستگاه‌های بازرگانی کوچک آغاز شد و نخستین پایگاه دائمی انگلیس در قاره آفریقا در سال ۱۶۶۱ مستقر گردید.
تجارت برده فراآتلانتیک بخشی جدایی‌ناپذیر از امپراتوری بریتانیا در قرن هجدهم بود و برآوردها نشان می‌دهد در طول ۴۰۰ سال حدود ۱۲ میلیون آفریقایی از اقیانوس اطلس عبور کردند.
با آغاز قرن نوزدهم بریتانیا به بیشترین گستره سرزمینی و نفوذ جهانی خود رسید و نیروی دریایی سلطنتی از مسیرهای کشتیرانی محافظت می‌کرد. با تسلط نیروی دریایی بریتانیا توانست آزادانه امپراتوری خود را گسترش دهد.
در این دوران امپراتوری بریتانیا با چالش‌های تازه‌ای مواجه شد؛ رقابت اقتصادی با کشورهای رو به رشد و همچنین افزایش گرایش‌های ملی‌گرایانه در میان مردمان تحت سلطه انگلیس. به نقل از tgju
انتهای پیام/