تحولات جدید: واکنش شدید جهان عرب به حمله اسرائیل به قطر و تأثیر آن بر سیاست‌های دولتی عربی

حمله اسرائیل به قطر بار دیگر احساسات عمومی در جهان عرب را علیه این رژیم تحریک کرد اما به نظر نمی‌رسد که این وضعیت به یک اقدام متحد و مؤثر از سوی کشورهای عربی علیه اسرائیل منجر شود. در طول دهه‌ها درگیری و نفرت از اسرائیل بخشی از تاریخ‌نگاری جمعی اعراب بوده است. برخی رهبران عرب برای جلب توجه افکار عمومی در کشورهای خود خود را به عنوان دشمنان صهیونیسم معرفی کرده‌اند در حالی که دیگران ترجیح می‌دهند اسرائیل را به عنوان یک واقعیت اجتناب‌ناپذیر در منطقه بپذیرند و این امر را بهانه‌ای برای توجیه ناکارآمدی‌ها یا همکاری‌هایشان با این رژیم قرار دهند.

در سال‌های اخیر شرایط تغییر کرده و برخی رهبران عرب تصمیم به عادی‌سازی روابط با اسرائیل گرفتند. پس از سال‌ها عادی‌سازی روابط اردن و مصر در سپتامبر 2020 امارات متحده عربی و بحرین توافقی برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل امضا کردند. چند ماه بعد سودان و مراکش نیز اسرائیل را به رسمیت شناختند اما وضعیت کنونی و جنگ اخیر در غزه باعث بروز خشم عمومی در کشورهای عربی شده است.

به نوشته نشریه فارن‌افرز نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند که حمایت از عادی‌سازی روابط با اسرائیل به‌طور قابل توجهی کاهش یافته و مردم کشورهای عربی اقدام‌های اسرائیل در غزه را به‌عنوان نسل‌کشی یا پاکسازی قومی توصیف می‌کنند. در مراکش تنها در یک روز ۱۱۰ تظاهرات به‌عنوان اعتراض به جنایات اسرائیل برگزار شد.

با وجود اینکه رهبران عربی تمایلی به قطع روابط دیپلماتیک با اسرائیل ندارند افزایش خشم عمومی ممکن است هزینه همکاری‌های جدید با اسرائیل را بالا ببرد. به‌عنوان مثال عربستان سعودی که در آستانه عادی‌سازی روابط با اسرائیل بود با توجه به این شرایط به نظر می‌رسد از این تصمیم عقب‌نشینی کرده است. همچنین سفر بنیامین نتانیاهو به مراکش که قرار بود در سال 2024 انجام شود لغو شده است.

حمله اسرائیل به قطر در 9 سپتامبر با واکنش شدید کشورهای عربی روبه‌رو شد و این کشورها به‌طور جداگانه این اقدام را محکوم کردند. حتی اجلاس سران کشورهای عربی و اسلامی در دوحه نیز با محکومیت اسرائیل پایان یافت. تأثیر این حمله بر روابط اسرائیل با کشورهای عربی هنوز مشخص نیست اما تحلیلگران بر این باورند که احساسات عمومی ممکن است فشار بیشتری به رهبران عرب وارد کند.

شرایط تاریخی و ریشه‌های استعمار اسرائیل باعث می‌شود که این کشور نتواند به راحتی به یک بازیگر عادی در منطقه تبدیل شود. به‌علاوه روایت تاریخی از ظلم و ستم علیه فلسطینیان به‌ویژه در میان نسل‌های جدید خشم و نفرت از اسرائیل را تقویت کرده است. با وجود این برخی از رهبران عرب به دلیل وابستگی به حمایت‌های امنیتی آمریکا و نگرانی از عصبانی کردن این کشور از اتخاذ موضع قاطع در برابر اسرائیل خودداری می‌کنند.

کارشناسان بر این باورند که احساسات عمومی ممکن است پس از حمله اسرائیل به قطر تشدید شود اما اقدام‌های مؤثر از سوی رهبران عربی برای مقابله با این شرایط بعید به نظر می‌رسد. به نقل از tgju

انتهای پیام/