اخبار
رازهای نهفته در سنگ‌های ماه: سوغات ماموریت «آپولو ۱۷»
سنگی که بیش از ۵۰ سال پیش توسط «جین سرنان» و «هریسون اشمیت» فضانوردان ماموریت «آپولو ۱۷» از سطح ماه جمع‌آوری شده است ممکن است اطلاعات جدیدی را درباره تاریخچه اولیه ماه و منظومه شمسی به ارمغان آورد. این نمونه با شماره اختصاری ۷۶۵۳۵ نشان‌دهنده ترکیب شیمیایی و بافتی است که حکایت از تشکیل آن در عمق پوسته ماه و تقریباً در عمق ۵۰ کیلومتری زیر سطح دارد. همچنین قدمت رادیوایزوتوپی این سنگ نشان می‌دهد که ۴.۲۵ میلیارد سال پیش بر روی سطح ماه وجود داشته است.
پراکندگی سنگ‌ها در چنین عمقی نشان‌دهنده وقوع بزرگترین برخوردهاست. قبلاً فرض بر این بود که برخوردهای مرتبط با «حوضه قطب جنوب آیتکن» - بزرگترین محل برخورد در ماه - سنگ‌های ۷۶۵۳۵ را از زیر خاک بیرون آورده است بخصوص به این دلیل که سن آن‌ها تقریباً یکسان است. شبیه‌سازی‌های جدید نشان می‌دهند که سنگ ۷۶۵۳۵ احتمالاً در زیر سطح محل فرود آپولو ۱۷ در «دره ثور لیترو» در دامنه شرقی «دریای آرامش» شکل گرفته است. در مورد ادعای مبنی بر منشأ این سنگ از حوضه قطب جنوب آیتکن همواره تردید وجود داشته و این سنگ هیچ نشانه‌ای از یک گذشته خشونت‌آمیز را نشان نمی‌دهد.
حوضه قطب جنوب آیتکن و دریای آرامش به طور کامل در دو طرف مخالف ماه واقع شده‌اند بنابراین به نظر غیرقابل تصور می‌رسد که سنگی بدون نشان دادن شواهدی از گرمای شدید و دیگر علائم برخورد یک سیارک از قسمت جنوبی به شمالی منتقل شده باشد. اکنون شبیه‌سازی‌های رایانه‌ای دقیق از برخوردهای بزرگ روی ماه تحت سرپرستی «ایوان بیونز» از «آزمایشگاه ملی لارنس لیورمور» در کالیفرنیا نحوه شکل‌گیری سنگ ۷۶۵۳۵ را به وضوح نشان می‌دهند.
بیونز بیان کرد که ما به دنبال توضیحات ساده‌تر و محلی بودیم و مدل‌ها نشان می‌دهند که برخوردهای بزرگ می‌توانسته‌اند سنگ‌های موجود در عمق را بدون وارد کردن ضربه زیاد به سطح از جا بلند کنند. شبیه‌سازی‌ها نشان می‌دهند که در مراحل پایانی یک برخورد بستر دهانه تازه تشکیل‌شده می‌تواند دچار فروپاشی شده باشد و اینگونه مواد به سطح زمین رانده شوند. این موضوع فقدان جای کنده شدن یا نشانه‌های حرارتی روی سنگ ۷۶۵۳۵ را توضیح می‌دهد.
این کشف می‌تواند تاثیر زیادی بر درک ما از تاریخ اولیه ماه و حتی سایر حوضه‌های برخوردی در منظومه شمسی داشته باشد. بیونز افزود: اگر سنگ ۷۶۵۳۵ ۴.۲۵ میلیارد سال پیش از عمق ماه بیرون آمده باشد این بدان معناست که دریای آرامش نیز در همان زمان تشکیل شده و این تاریخ ۳۰۰ میلیون سال زودتر از آن چیزی است که دانشمندان پیش‌بینی کرده بودند.
از آنجایی که سطح بدون هوای ماه معمولاً برای تخمین میزان برخوردها در اوایل منظومه شمسی استفاده می‌شود هر گونه تغییر در زمان‌بندی رویدادهای برخوردی بر جدول زمانی سایر نقاط منظومه نیز تأثیر خواهد گذاشت. با توجه به اینکه فضانوردان به زودی به ماه بازخواهند گشت این فرصت ایده‌آلی برای تأیید این یافته‌ها وجود دارد. این پژوهش در مجله «Geophysical Research Letters» منتشر شده است. به نقل از tgju
انتهای پیام/