اخبار
از تولید تا فروش: تأثیر دلار بر بازار خودرو در ایران
تغییرات اخیر نرخ دلار بار دیگر بازار خودرو را به کانون توجهات اقتصادی کشانده است. هر بار که دلار افزایش می‌یابد نخستین بازاری که به تحرک درمی‌آید خودرو است؛ بازاری که از پراید گرفته تا کراس‌اوورهای مونتاژی همه خود را با نوسانات ارز هماهنگ می‌کنند. به‌ویژه در روزهایی که دلار از مرز ۱۱۰ هزار تومان گذشت قیمت خودروها نیز به‌سرعت افزایش یافت.
این رویداد پدیده‌ای جدید نیست. در سال‌های گذشته نیز هر بار که نرخ ارز تغییر کرده بازار خودرو با واکنشی سریع و گاهی شدید مواجه شده است. دلیل آن روشن است: خودرو در اقتصاد ایران فقط یک کالای مصرفی نیست بلکه به‌مثابه دارایی سرمایه‌ای عمل می‌کند و این موقعیت ویژه آن را مستقیماً به دلار مرتبط می‌کند. پرسش این است که چرا با هر نوسان ارزی حتی خودروهایی که سال‌هاست در اختیار مردم هستند نیز گران‌تر می‌شوند؟
در ایران خودرو به‌عنوان یک کالای سرمایه‌ای شناخته می‌شود نه فقط وسیله‌ای برای حمل‌ونقل. در حالی که در بسیاری از کشورها خودرو پس از چند سال از ارزش خود می‌افتد در ایران خودرو به بخشی از سبد سرمایه‌ای خانوارها تبدیل شده است. به همین دلیل با کوچک‌ترین نوسانی در قیمت دلار قیمت خودرو حتی در بازار دست‌دوم نیز افزایش می‌یابد. دارندگان خودرو تمایلی به فروش دارایی خود با قیمت‌های پایین‌تر ندارند و خریداران نیز با آگاهی از روند تورمی حاضر به پرداخت مبالغ بیشتری هستند.
وابستگی خودروسازان داخلی به نرخ ارز بیش از هر زمان دیگری حس می‌شود. بخش زیادی از قطعات مورد استفاده در خطوط تولید چه به‌صورت مستقیم وارد شوند و چه به‌عنوان مواد اولیه با قیمت جهانی محاسبه می‌شوند. بنابراین با افزایش دلار هزینه‌های تولید به شکل قابل توجهی افزایش می‌یابد.
این افزایش هزینه می‌تواند دو پیامد داشته باشد: یا شرکت‌ها ناچار به افزایش قیمت محصولات خود می‌شوند یا در صورت فشار سیاست‌های دولتی زیان انباشته بیشتری متحمل می‌شوند. در هر دو حالت این اثر به بازار منتقل خواهد شد. در شرایطی که مونتاژی‌ها و خودروهای وارداتی تقریباً به‌طور کامل به نرخ ارز وابسته هستند کوچک‌ترین تغییر در نرخ دلار می‌تواند تأثیر مستقیمی بر قیمت این خودروها بگذارد.
بازار آزاد خودرو همواره یک قدم جلوتر از کارخانه حرکت می‌کند. کافی است شایعاتی از افزایش نرخ ارز یا ریسک‌های سیاسی به گوش برسد تا فروشندگان به سرعت قیمت‌های پیشنهادی خود را بالا ببرند. در این فضا دلالان نیز با بهره‌برداری از شرایط خودروهایی که مدت‌ها در پارکینگ‌ها خوابیده‌اند را با قیمت‌های بالاتر روانه بازار می‌کنند.
در عین حال خریداران واقعی به‌ویژه طبقه متوسط با چالش‌های جدی مواجه‌اند. افزایش قیمت‌ها توان خرید بسیاری از خانوارها را به شدت کاهش داده و نتیجه‌اش شکل‌گیری رکود در معاملات است. این رکود تورمی فشار زیادی بر دوش مصرف‌کنندگان نهایی می‌گذارد.
خودرو که در گذشته نمادی از طبقه متوسط شهری بود به‌تدریج به کالایی لوکس و سرمایه‌ای تبدیل شده است. این تغییرات نه تنها فشار معیشتی را افزایش می‌دهد بلکه شکاف طبقاتی را نیز عمیق‌تر می‌کند.
در نهایت بازار خودرو ایران تحت تأثیر نرخ دلار و تحولات سیاسی قرار دارد. مصرف‌کنندگان ایرانی به ویژه طبقه متوسط با چالشی جدی برای ورود به این بازار مواجه‌اند. تا زمانی که صنعت خودرو به اصلاحات بنیادی نپردازد و سیاست‌های ارزی کشور به ثبات نرسد هر جهش دلار می‌تواند شوک جدیدی به بازار خودرو وارد کند و این موضوع نگران‌کننده‌ای برای مصرف‌کنندگان خواهد بود. به نقل از tgju
انتهای پیام/