اخبار
میراث ناصر؛ آرزوی عربی در دوران دو قطبی جهانی
جمال عبدالناصر حسین یکی از چهره‌های مهم سیاسی قرن بیستم در جهان عرب 55 سال پیش در چنین روزی از دنیا رفت. او که از خانواده‌ای متوسط و روستایی به دنیا آمده بود تبدیل به نمادی از مبارزه با استعمار ناسیونالیسم عربی و تلاش برای عدالت اجتماعی گشت. زندگی‌نامه ناصر نه تنها داستان صعود یک افسر ارتش به مقام ریاست‌جمهوری بلکه تحلیلی از شکل‌گیری یک ایدئولوژی سیاسی است که بر سیاست‌های منطقه‌ای و جهانی تأثیر گذارد. ناصر با دستاوردهایی چون ملی کردن کانال سوئز و بنیان‌گذاری جنبش عدم تعهد به عنوان قهرمان جهان سوم شناخته شد اما شکست‌هایی مانند جنگ شش‌روزه ۱۹۶۷ و ناکامی در وحدت عربی میراث او را پیچیده کرد.
ناصر در خانواده‌ای سعیدی در جنوب مصر زاده شد. پدرش کارمند پست و مادرش از یک خانواده روستایی بود. به دلیل شغل پدر خانواده‌اش مدام در حال جابه‌جایی بودند. مرگ مادرش در سنین کودکی تأثیر عمیقی بر او گذاشت و این تجارب او را با نابرابری‌های اجتماعی آشنا کرد. در نوجوانی ناصر به اسکندریه بازگشت و در مدارس مختلف تحصیل کرد و به فعالیت‌های سیاسی پیوست.
ناصر در ۱۹۳۷ به آکادمی نظامی سلطنتی مصر وارد شد و پس از فارغ‌التحصیلی به عنوان افسر در جنگ ۱۹۴۸ اعراب و اسرائیل خدمت کرد. پس از جنگ به آکادمی نظامی بازگشت و گروه افسران آزاد را تشکیل داد و در ۲۲ ژوئیه ۱۹۵۲ کودتایی بدون خونریزی به راه انداخت که پادشاهی مصر را سرنگون کرد.
با صعود به قدرت ناصر به عنوان نماد پان‌عربیسم در قرن بیستم ظهور کرد. او کانال سوئز را ملی کرد و در پی آن با حمله بریتانیا فرانسه و اسرائیل مواجه شد. پیروزی او در این بحران موجب افزایش محبوبیتش در جهان عرب شد و ایدئولوژی پان‌عربیسم را به سیاست عملی تبدیل کرد.
ناصر اصول پان‌عربیسم را بر پایه وحدت عربی سوسیالیسم و ضداستعمار بنا نهاد و سیستم سیاسی جمهوری سوسیالیستی عرب را معرفی کرد. این ایدئولوژی در کوتاه‌مدت الهام‌بخش انقلاب‌های ملی‌گرا در دیگر کشورهای عربی شد اما در بلندمدت شکست پان‌عربیسم و ظهور اسلام‌گرایی افراطی را به دنبال داشت.
ناصر در ۲۸ سپتامبر ۱۹۷۰ در ۵۲ سالگی بر اثر حمله قلبی درگذشت و تشییع جنازه‌اش میلیون‌ها نفر را به خیابان‌ها کشاند. میراث او همچنان بر روی تفکرات سیاسی و اجتماعی خاورمیانه تأثیرگذار است. به نقل از tgju
انتهای پیام/