اخبار
آتش‌بس در هاله‌ای از تردید؛ چالش‌های حماس، اسرائیل و موانع صلح‌آمیز
در تاریخ ۴ اکتبر ۲۰۲۵ جنبش حماس واکنشی «مشروط» به طرح ۲۰ بندی ارائه‌شده از سوی دونالد ترامپ برای آتش‌بس در غزه نشان داد. تحلیل‌ها و واکنش‌ها در رسانه‌های بین‌المللی طی ۲۴ ساعت گذشته حول دو محور اصلی می‌چرخند: نخست امید به کاهش فوری خشونت‌ها و آزادی گروگان‌ها در صورت عملی شدن فاز نخست و دوم هشدار به شکنندگی بنیادی توافق در غیاب اراده و سازوکارهای روشن برای خلع سلاح نظارت بین‌المللی و تضمین‌های عملی طرفین.
دولت ترامپ در هفته جاری طرحی ۲۰ بندی برای توقف جنگ در غزه و تبادل گروگان‌ها ارائه کرد که در آن خواستار آتش‌بس فوری تبادل کامل اسرا و تشکیل نهاد موقت بین‌المللی برای اداره غزه و همچنین خلع سلاح حماس شده بود. حماس نیز به این طرح پاسخ مشروط داد و از بندهای مربوط به توقف جنگ و تبادل اسرا استقبال کرد اما درخواست اصلاحاتی درباره بخش‌هایی که به نظر این جنبش مبهم یا برخلاف منافع ملی فلسطین بود بیان کرد؛ به‌ویژه در مورد زمان‌بندی خروج نیروهای اسرائیلی سازوکار نظارتی و شرط خلع سلاح.
این واکنش سریعاً با استقبال برخی دولت‌ها و ابراز خوش‌بینی رهبران خارجی از جمله پیام‌های ترامپ مواجه شد. رسانه‌ها به نقش میانجی‌ها و فشار منطقه‌ای اشاره کرده و تأکید کردند که کشورهایی نظیر مصر قطر و ترکیه به‌عنوان میانجی فعال شده‌اند و فشار این بازیگران می‌تواند در پیاده‌سازی توافق مؤثر باشد.
با این حال به موازات این خوش‌بینی‌ها دلایل متعددی درباره «شکنندگی» توافق مطرح شده است: وجود شرط و ابهام در متن پاسخ حماس عدم حل مسئله خلع سلاح و حکمرانی غزه وجود «مخرّب‌ها» و تضاد منافع بین بازیگران داخلی و منطقه‌ای و همچنین اعلام زودهنگام «پیروزی» سیاسی که می‌تواند منجر به افتراق واقعیت میدانی از روایت سیاسی شود.
سناریوهای آینده آتش‌بس شامل کاهش موقت و پایدار شرایط شکست سریع و بازگشت به جنگ و توافق نیم‌بند با چرخه تنش‌های متناوب است. پیامدهای سیاسی و منطقه‌ای توافق می‌تواند بر نفوذ میانجی‌ها تأثیر بگذارد و هر تصمیمی که به نظر برخی جناح‌های اسرائیلی «امنیتی» نباشد احتمال ایجاد بحران سیاسی در تل‌آویو را تقویت می‌کند.
در مجموع پاسخ مشروط حماس به طرح ۲۰ بندی ترامپ در ۲۴ ساعت گذشته امیدی موقت برای کاهش خشونت و آزادی گروگان‌ها ایجاد کرده اما ابهامات پیرامون خلع سلاح نظارت و فشارهای داخلی و منطقه‌ای این توافق را به‌شدت شکننده می‌کند و موفقیت یا شکست آن می‌تواند پیامدهای انسانی و سیاسی قابل توجهی برای آینده داشته باشد. به نقل از tgju
انتهای پیام/