اخبار
هم‌افزایی بورس‌های انرژی ایران و روسیه؛ گام مؤثر در ایجاد بازار منطقه‌ای مشترک
بورس انرژی ایران که به عنوان چهارمین بورس رسمی کشور شناخته می‌شود نهادی تخصصی در زمینه مبادلات حامل‌های انرژی است و با هدف ارتقای شفافیت و توسعه زیرساخت‌های مالی مرتبط با نفت گاز برق و فرآورده‌های انرژی در تیرماه ۱۳۹۱ تأسیس شده است. این بورس با ایجاد بستری الکترونیکی برای عرضه و تقاضای کالاهای انرژی در دو رینگ داخلی و بین‌المللی فضای شفاف و قانون‌مندی برای کشف واقعی قیمت و تسهیل مشارکت بخش خصوصی در بازارهای انرژی داخلی و صادراتی فراهم کرده است.
نقش بورس انرژی ایران در سال‌های اخیر از یک نهاد ملی به یک بازیگر منطقه‌ای در عرصه مبادلات انرژی گسترش یافته است. اقدامات این بورس در راستای همگرایی با دیگر بازارهای آسیایی و اوراسیایی به ویژه از طریق همکاری‌های اخیر با بورس بین‌المللی سن‌پترزبورگ (SPIMEX) نمایانگر تغییرات بنیادینی در هدایت ساختار مالی منطقه به سمت ایجاد نظام‌های مستقل قیمت‌گذاری و تسویه بین‌المللی انرژی است.
در این راستا امضای تفاهم‌نامه همکاری بین بورس انرژی ایران و بورس بین‌المللی سن‌پترزبورگ در مهر ۱۴۰۴ به عنوان نقطه عطفی در سیاست «اتحاد بورس‌های انرژی منطقه» تلقی می‌شود و این تحولی می‌تواند مسیر شکل‌گیری یک بازار مشترک انرژی آسیایی را هموار کند.
این رویداد بین‌المللی از ۲۳ تا ۲۵ مهر ۱۴۰۴ با حضور وزیران انرژی مدیران شرکت‌های بزرگ نفتی و نهادهای مالی از کشورهای مختلف در مسکو برگزار شد. هیئت ایرانی به ریاست محمد نظیفی مدیرعامل بورس انرژی در نشست تخصصی «ایجاد نظامات ملی و بین‌المللی شاخص‌های قیمتی نفت و انرژی» به معرفی ظرفیت‌ها و دستاوردهای ایران در حوزه شفاف‌سازی معاملات و کشف قیمت واقعی انرژی پرداخت.
بر اساس مفاد این تفاهم‌نامه دو بورس متعهد شدند فرآیندهای لازم برای راه‌اندازی معاملات مشترک انرژی را فراهم کنند و پذیرش متقابل فعالان بازارهای دو کشور را در چارچوب همکاری‌های توسعه‌ای آغاز نمایند. همچنین طرفین برنامه‌های آموزشی پژوهشی و تبادل تجربیات فنی در زمینه سامانه‌های معاملاتی را در دستور کار قرار دادند.
هدف از امضای این تفاهم‌نامه ایجاد یک شبکه منطقه‌ای از همکاری‌های پایدار افزایش شفافیت قیمت‌گذاری انرژی و کاهش وابستگی به شاخص‌های غربی در تعیین بهای نفت و فرآورده‌های انرژی عنوان شده است. محمد نظیفی این اقدام را گامی راهبردی در جهت «اتحاد بورس‌های انرژی شرق» و شکل‌دهی سازوکارهای متوازن در بازارهای جهانی انرژی دانست.
ایگور آرتِمیِف مدیرعامل بورس بین‌المللی سن‌پترزبورگ نیز تأکید کرد که این همکاری نه‌تنها به تبادل داده‌های قیمتی قابل اتکا منجر می‌شود بلکه بنیانی برای هم‌افزایی در شاخص‌سازی جهانی انرژی در آینده خواهد بود. تحلیل‌گران اقتصادی این رویداد را نشانه‌ای از تلاش ایران و روسیه برای تقویت استقلال ساختارهای مالی منطقه توسعه بازارهای انرژی غیردلاری و ایجاد مسیرهای جدید تسویه و کشف قیمت مستقل از نفوذ غرب می‌دانند.
همچنین پیش‌بینی می‌شود که راه‌اندازی معاملات مشترک بین بورس انرژی ایران و SPIMEX زمینه‌ساز تشکیل «بورس مشترک انرژی آسیا و اوراسیا» شود که تأثیر مهمی بر توازن بازار انرژی جهانی خواهد داشت. تفاهم‌نامه همکاری میان بورس انرژی ایران و SPIMEX نه‌تنها در سطح عملیاتی به همگرایی فنی و تجاری میان دو کشور منجر خواهد شد بلکه بُعد ژئواقتصادی آن در تسریع شکل‌گیری اتحاد بورس‌های انرژی منطقه‌ای نیز اهمیت راهبردی دارد. این رویداد به گفته مقامات ایرانی مسیری تازه برای نقش‌آفرینی فعال ایران در نظم نوین انرژی جهانی محسوب می‌شود. به نقل از tgju
انتهای پیام/