«اف ۳۵» با چالش‌های جدی مواجه است

جنگنده نسل پنجم «اف ۳۵» با یک مشکل جدی مواجه شده است. موتور ناکارآمد F135 نه‌تنها هزینه‌های سنگینی را به پروژه تحمیل کرده بلکه زمان تحویل جنگنده‌ها را نیز به تأخیر انداخته است. ریشه این بحران به چند دهه پیش و به رقابت شدید دو غول سازنده موتورهای جت برمی‌گردد. این رقابت که به نام «جنگ بزرگ موتور» شناخته می‌شود میان دو شرکت بزرگ جنرال الکتریک (GE) و پرت اند ویتنی (Pratt & Whitney) شکل گرفت.

در اواخر دهه ۱۹۸۰ نیروی هوایی آمریکا پروژه‌ای جدید را برای ساخت جنگنده نسل پنجم آغاز کرد. در این برنامه دو موتور PW YF119 از پرات اند ویتنی و موتور GE YF120 از جنرال الکتریک در یک رقابت دشوار قرار گرفتند. موتور YF119 سبک‌تر و ارزان‌تر بود در حالی که موتور YF120 با فناوری پیشرفته‌تر و عملکرد بسیار بهتر در پرواز مافوق صوت بدون پس‌سوز مشخص می‌شد. به طور غیرمنتظره‌ای نیروی هوایی آمریکا در تصمیمی محتاطانه موتور Pratt & Whitney F119 را برای جنگنده F-22 انتخاب کرد. برخی مهندسان بعدها موتور YF120 را به عنوان یک «موتور واقعی نسل پنجم» توصیف کردند و اشاره کردند که موتور انتخابی پرت اند ویتنی به‌روزرسانی جزئی نسبت به نسل قبلی بوده است.

با آغاز پروژه جنگنده «اف ۳۵» در دهه ۲۰۰۰ یک رقابت جدید میان همان دو شرکت شکل گرفت و هر دو موتورهایی بر اساس طرح‌های قبلی خود عرضه کردند. Pratt & Whitney موتور F135 (نسخه ارتقایافته F119) و General Electric موتور F136 (مبتنی بر طراحی پیشرفته F120) توسعه دادند. اگرچه هر دو پروژه به‌طور هم‌زمان پیش رفتند اما در سال ۲۰۱۱ دولت آمریکا طرح GE/Rolls-Royce F136 را لغو کرد و انحصار موتور «اف ۳۵» به Pratt & Whitney منتقل شد. به این ترتیب «جنگ بزرگ موتور» با پیروزی شرکتی که موتور ضعیف‌تری داشت به پایان رسید.

اکنون پس از گذشت دو دهه ضعف‌های طراحی F135 بیش از پیش نمایان شده است. بر اساس گزارش پنتاگون نیروی هوایی آمریکا مجبور است ۳ میلیارد دلار برای حل مشکلات موتور و اجرای برنامه ارتقای هسته موتور (Engine Core Upgrade - ECU) هزینه کند که احتمالاً از هزینه‌ای که برای ساخت یک موتور بهتر در ابتدا نیاز بود بیشتر خواهد بود. پروژه ارتقای ECU قرار است توان موتور را افزایش دهد و مصرف سوخت و حرارت را کاهش دهد اما کارشناسان هشدار داده‌اند که این تنها یک «راه‌حل موقت» است و در صورتی که موتور جدیدی توسعه نیابد «اف ۳۵» در سال‌های آینده با محدودیت‌های عملکردی مواجه خواهد بود. به نقل از tgju

انتهای پیام/