اخبار
وزارت اقتصاد به میدان آمد؛ بهره‌گیری از هوش مصنوعی برای تسریع و شفاف‌سازی فرآیند ترخیص کالا
سال‌هاست که بازرگانان از مشکلاتی نظیر صف‌های طولانی تأخیر در ترخیص کالا و کاغذبازی‌های بی‌پایان در گمرک گله‌مند هستند. در این راستا وزارت اقتصاد و گمرک ایران با راه‌اندازی برنامه‌ای شش‌محوره تحت عنوان «هوشمندسازی گمرک کشور» در تلاش است تا سیستم‌های انسانی را با رویکرد داده‌محور جایگزین کند. این تحول با شعار «از صف تا سرعت» به دنبال تغییر چهره تجارت خارجی ایران است.
محور نخست این طرح به بازتعریف مفهوم «مسیر سبز» اختصاص دارد؛ مفهومی که در گمرک‌های پیشرفته جهان به‌عنوان شاخص اعتماد تجاری شناخته می‌شود. سایر بندهای این برنامه شامل بهره‌گیری از هوش مصنوعی در تحلیل تصاویر ایکس‌ری بازطراحی فرایندهای ریسک اجرای حسابرسی پیش‌ورود مدیریت هماهنگ مرزی و توسعه تجارت منطقه‌ای با اوراسیا است.
مسیر سبز به بازرگانان خوش‌سابقه این امکان را می‌دهد که محموله‌های کم‌ریسک به‌طور خودکار شناخته شوند و مجوز ترخیص آنی برای حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد از این محموله‌ها صادر شود. با این تغییر متوسط زمان ترخیص که هم‌اکنون نزدیک به ۷ روز است می‌تواند به ۲۴ ساعت کاهش یابد و این امر به روان‌تر شدن جریان عرضه داخلی کمک می‌کند.
در مرحله بعد این سامانه به الگوریتم‌های یادگیری‌محور مجهز می‌شود که با هر بار استفاده دقت پیش‌بینی ریسک را افزایش می‌دهد. به این ترتیب سامانه به‌تدریج کالاهای قابل اعتماد و بازرگانان مطمئن‌تر را شناسایی می‌کند.
همچنین در زمینه تحلیل تصاویر ایکس‌ری با بهره‌گیری از هوش مصنوعی الگوهای مشکوک شناسایی می‌شود و این تغییر می‌تواند ضریب دقت بازرسی را به بیش از ۹۰ درصد برساند.
مدیریت ریسک و حسابرسی پیش‌ورود از دیگر بخش‌های مهم این طرح است که در آن داده‌های تجاری و مالی از زمان ثبت سفارش تا ترخیص کالا مورد تحلیل قرار می‌گیرد. در این مدل گمرک از اطلاعات مالی تاجران برای ارزیابی ریسک استفاده می‌کند و کالاهایی که در چارچوب قانونی و مالی سالم قرار دارند به مسیر سبز راه می‌یابند.
به منظور کاهش دوباره‌کاری‌ها همه نهادهای مرتبط با واردات به یک «پنجره واحد مرزی» متصل می‌شوند تا پاسخ به بازرگانان به‌صورت هم‌زمان و در لحظه صادر شود.
در نهایت این طرح شامل پیوند فنی گمرک ایران با کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا است که با هدف تسهیل تجارت و کاهش هزینه‌های ترانزیت در حال توسعه است.
با وجود مزایای این طرح چالش‌های اجرایی مانند ضعف زیرساخت‌های ارتباطی در برخی گمرک‌ها و نیاز به آموزش نیروی انسانی وجود دارد. همچنین مسائل حقوقی مربوط به امضای دیجیتال برای اسناد گمرکی نیز باید به‌طور کامل حل و فصل شود.
به طور کلی اجرای این پروژه می‌تواند صرفه‌جویی‌های قابل توجهی را در هزینه‌ها به همراه داشته باشد و سرعت ترخیص کالا را بهبود بخشد. هوشمندسازی گمرک گامی اساسی در راستای نوسازی اقتصادی کشور و افزایش شفافیت در تجارت است که می‌تواند به بازسازی اعتماد میان دولت و بخش خصوصی منجر شود. به نقل از مهر
انتهای پیام/