استفاده از انرژی خورشیدی برای حل مشکل ناترازی در سه میلیون خانوار ایرانی

دولت در راستای کاهش ناترازی برق اقداماتی را برای افزایش تولید انرژی در مزارع خورشیدی و همچنین تامین برق منازل آغاز کرده است. این دو رویکرد با چالش‌هایی نیز مواجه شده‌اند.

در حوزه مزارع خورشیدی کارشناسان بر این باورند که یکی از مشکلات عمده نیاز به سرمایه‌گذاری کلان و متمرکز است که نیازمند ملاحظات خاص خود می‌باشد. همچنین از جنبه فنی به دلیل نوسانات تولید برق در مزارع خورشیدی با تغییرات جوی تکیه بیش از حد به این منبع انرژی تجدیدپذیر توصیه نمی‌شود.

در خصوص طرح خرید تضمینی برق از ساختمان‌ها نکته حائز اهمیت این است که این طرح به‌طور کامل از سوی مردم مورد استقبال قرار نگرفته است. با اینکه ممکن است گفته شود که این تنها آغاز راه است اما به نظر می‌رسد که وجود معایب در طرح دولت مانع از جذب سرمایه‌های مردمی به منظور حل مشکل ناترازی برق می‌شود.

کارشناسان اقتصادی اشاره می‌کنند که نرخ خرید تضمینی برق (هرچند که در حال حاضر نسبتاً مطلوب و بالای ۳۸۰۰ تومان برای زیر ۲۰ کیلووات است) صرفاً با روندی هم‌راستا با تورم افزایش می‌یابد. این موضوع موجب کاهش انگیزه سرمایه‌گذاری خرد خواهد شد. همچنین به نظر می‌رسد مردم به دلیل تجربیات ناخوشایند از طرح‌های تضمینی مانند خرید گندم و نگرانی‌ها از کسری بودجه دولت تمایلی به همکاری با دولت در این زمینه ندارند.

شاه‌کلید پیشنهادی کارشناسان برای حل مشکل ناترازی برق و جذب سرمایه‌گذاری در این حوزه رویکردی تحت عنوان «دولتی-بورسی» در توزیع و فروش برق است. بر این اساس دولت می‌تواند تا یک سطح مشخص از مصرف به عنوان الگوی مصرف برق از یارانه‌های انرژی حمایت کند.

طبق آمارهای توانیر حدود ۷۵ درصد مشترکان خانگی کمتر از الگوی مصرف می‌کنند. بنابراین این الگوی مصرف یا حتی مقداری بالاتر می‌تواند بخشی از مشترکان را که اغلب در دهک‌های پایین قرار ندارند شامل شود.

این ایده همچنین پیشنهاد می‌دهد برای مصارف بالاتر که عمدتاً شامل مشترکان در دهک‌های بالا می‌شود به جای تعرفه‌های بالاتر وزارت نیرو یک بازار برق در بورس ایجاد کند که شامل فروشندگان برق خورشیدی خانگی و مزارع خورشیدی باشد و خریداران می‌توانند از این بازار برق مورد نیاز خود را تأمین کنند.

اما این رویکرد چه مزایایی برای مردم دارد؟ «شعرباف» کارشناس ارشد در حوزه برق توضیح می‌دهد که این ایده می‌تواند برای افرادی که به دنبال سرمایه‌گذاری در بازارهای غیرمولد مانند طلا و دلار هستند جذاب باشد.

وی می‌افزاید که ناترازی بیش از ۲۰ تا ۳۰ گیگاوات برق در سال جاری یک مشکل ملی است که نیاز به اقداماتی گسترده دارد و این ناترازی به طور سالانه ۶ تا ۸ درصد افزایش می‌یابد.

در گام اول اگر از ۳۰ میلیون منزل مسکونی موجود در کشور تنها ۳ میلیون واحد یعنی کمتر از ۱۰ درصد به طور متوسط ۷ یا ۸ کیلووات پنل خورشیدی نصب کنند که هزینه آن حدود ۳۰۰ میلیون تومان براساس ظرفیت تولید برق است ظرفیتی معادل ۲۱ گیگاوات برای تولید برق خورشیدی ایجاد خواهد شد که معادل کمبود کنونی برق است.

این میزان سرمایه‌گذاری برای ۳ میلیون خانوار که غالباً در دهک‌های بالای درآمدی قرار دارند با توجه به فضای لازم (حدود ۸۰ متر مربع برای تولید ۸ کیلووات برق) منطقی و توجیه‌پذیر است.

در مورد درآمد سرمایه‌گذاران در این طرح لازم به ذکر است که قیمت خرید تضمینی برق امسال ۳۸۲۰ تومان تعیین شده در حالی که میانگین قیمت برق در بورس انرژی حدود ۵ هزار تومان است و پیش‌بینی‌ها حاکی از این است که این نرخ در تابستان به ۸ هزار تومان نیز خواهد رسید. بنابراین برآوردها نشان می‌دهد که با نرخ‌های ۸ و ۵ هزار تومان در تابستان و زمستان به طور متوسط حدود ۷ تا ۱۰ میلیون تومان درآمد ماهانه برای صاحبان این نیروگاه‌ها ایجاد خواهد شد که بیشتر از سود بانکی بلندمدت و نقدینگی است.

از نظر بازگشت سرمایه گذاری با توجه به موارد ذکر شده پیش‌بینی می‌شود که سرمایه اولیه در کمتر از سه سال بازخواهد گشت. همچنین با توجه به عمر ۲۵ ساله پنل‌های خورشیدی و پیش‌بینی افزایش قیمت برق در دهه آینده می‌توان سودآوری در سال‌های پس از بازگشت سرمایه را نیز متصور شد.

این طرح به دنبال تأمین برق عادلانه برای نیازهای معمول خانوارها و حذف یارانه‌های پنهان برای مشترکان با مصرف بالا است. یکی از اثرات جانبی این طرح کاهش تقاضا در مصرف برق در برخی خانوارها خواهد بود.

در نهایت با توسعه این ایده می‌توان به افزایش ظرفیت‌های برق تجدیدپذیر و امکان صادرات برق نیز امیدوار بود چرا که کشور ما از نظر جغرافیایی شرایط مناسبی برای تابش خورشید دارد و این طرح همچنین به پایداری شبکه برق در سطح کشور کمک خواهد کرد. به نقل از فرارو

انتهای پیام/